2-билет Абайдың бірінші қара сөзі


-билет 1.«Бесеудің хаты» тарихи драма



бет17/25
Дата27.10.2023
өлшемі92,62 Kb.
#188535
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   25
Байланысты:
2-билет Абайды бірінші ара с зі
osh sor himija emn 10-klass kaz, 2 5341648553997513909
18-билет
1.«Бесеудің хаты» тарихи драма
1 билет 3 сурак
2.Абайдың отыз жетінші қара сөзі
Абай отыз жетінше қара сөзінде нақыл сөздерді тізеді. Нақылдардың барлығы дерлік адам бойындағы адамшылық қасиеттерді ардақтауға бағытталған. "Адамның адамшылығы істі бастағандығынан білінеді, қалайша бітіргендігінен емес", – дейді Абай. 

Жалпы, қара сөзде ақын адам бойындағы қайратсыздық, заманның адамға әсері, білімге талпыныс, достық, тіленшілік, білгенді үйрету сынды тақырыптарды қозғайды. 


"Адам баласын заман өсіреді, кімде-кім жаман болса, оның замандасының бәрі виноват", – деп әр адамның заманға, заманның адамға әсерін сөз қылады. Осылайша, Абай заманды қалыптастыратын адамдардың өздері екендігін, сондықтан, әркім өзін дамытуға, өзін тәрбиелеуге күш салуы керектігін меңзейді. Ол, сонымен қатар, "Мен егер закон қуаты қолымда бар кісі болсам, адам мінезін түзеп болмайды деген кісінің тілін кесер едім", – деп, адамның кез келген уақытта өзін қолына алып, түзеле алатындығын айтады.


"Бақпен асқан патшадан 


Мимен асқан қара артық; 
Сақалын сатқан кәріден 
Еңбегін сатқан бала артық", – деп, білімге құштарлықты, адал еңбекті насихаттайды.

Абай, осылайша, қара сөзінде қоғамдағы олқылықтарды сынап, ұрпаққа, замандастарына жақсылыққа апарар жолды меңзеп, әсер етуге тырысады.





  1. Сұлтанәлі Балғабаев, «Тойдан қайтқан қазақтар» комедиялық драмасы

3 билет 2сурак

19-билет


1.М.Әуезов «Абай жолы» роман –эпопеясы
11 б 1сурак
2. Лира Қоныстың «Тиын» әңгімесі
7б 3сурак
3. «Шетте жүрген бауырластырға» өлеңі
2 билет 2 сурак


20-билет


1.Абайдың жиырмасыншы қара сөзі
Тағдырдың жарлығын білесіздер - өзгерілмейді. Пендеде бір іс бар жалығу деген. Ол - тағдырда адаммен бірге жаратылған нәрсе, оны адам өзі тапқан емес. Оған егер бір еліксе, адам баласы құтылмағы қиын. Қайраттанып, сілкіп тастап кетсең де, ақырында тағы келіп жеңеді. Ақылы түгел, ойлы адамның баласы байқаса, осы адам баласының жалықпайтұғын нәрсесі бар ма екен? Тамақтан да, ойыннан да, күлкіден де, мақтаннан да, кербездіктен де, тойдан да, топтан да, қатыннан да көңіл, аз ба, көп пе, жалығады. Оның үшін бәрінің ғайыбын көреді, баянсызын біледі, көңілі бұрынғыдан да суый бастайды. Дүние бірқалыпты тұрмайды, адамның қуаты, ғұмыры бірқалыпты тұрмайды. Әрбір мақлұққа құдай тағала бірқалыпты тұрмақты берген жоқ. Енді көңіл қайдан бірқалыпты тұра алады?
Бірақ осы жалығу деген әрнені көрем деген, көп көрген, дәмін, бағасын, бәрінің де баянсызын біліп жеткен, ойлы адамнан шығады. Соншалық ғұмырының баянсызын, дүниенің әрбір қызығының акырының шолақтығын көрген-білгендер тіршіліктен де жалықса болады. Бұлай болғанда ақымақтық, қайғысыздық та бір ғанибет екен деп ойлаймын.


2. Жаркен Бөдешұлы «Жалғыз» поэмасындағы көтерілген мәселе
2 билет 2 сурагында бар ответі
«Жалғыз» поэмасы – жалғыздық концепциясының шыңы. Жалпы, адам жанының жалқы, шын мәнінде әр пенденің жалғыз екенін, ешкімнің қайталанбайтын жаратылыс екенін айқындай түседі. Өз замандастарына қойылған ескерткіш сияқты. Туған даласының әр аймағын, әр тасын, замандасының әрқайсысын жалғыз деу арқылы, олардың Жәркен үшін аса қымбат екенін көрсетеді. Өзін жалғыздау арқылы өз болмысын терең тани түседі. Жалғыз адам қашанда ой үстінде болады. Еркіндікке құлаш ұрады. «Жалғыздықты сүймеген адам еркіндікті де сүймейді» (Шопенгауэр). Мүмкін ақынды айналасындағылар шын түсінбегеннен жалғыз.
3. Қадыр Мырзалиев «Қызыл кітап» поэмасы
5 билет 1сурак




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   25




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет