Peach Green Colorful Watercolor Pastel Web Developer Portfolio Presentation 20240206 003205 0000

ТАЛШЫҚТЫЛАР
 
Орындаған
:
Сер к
Жадыра
Абай
атындағы
Қазақ
Ұлттық
педагогикалық
университет
КЛАССЫ
 

ЖОСПАРЫ
 
КІРІСПЕ
Талшықтардың
құрылымы
Талшықтардың
қоректену
Талшықтардың
көбею
Қорытынды

КІРІСПЕ
Талшықтылар
класына
6000-
нан
аса
қарапайымдылардың
түрлер
жатады
. 
Олар
тұщы
суларда
, 
тең здерде
, 
ылғалды
топырақтарда
және
адамның
, 
жануарлардың
денес нде
паразитт к
т рш л к
ет п
, 
қау пт
ауруларды
туғызады
. 
Талшықтылардың
нег зг
белг с
- 
б р
, 
ек
немесе
б рнеше
талшықтың
болуында
, 
бұлар
денен ң
алдыңғы
жағында
орналасқан
, 
қозғалу
қызмет н
атқарады
. 
Барлық
өк лдер н ң
талшықтарының
құрылысы
б рдей
болып
келед
. 
Талшық
жасуша
бет нен
сыртқа
қарай
шығып
тұратын
ұзынша
келген
бос
бөл г нен
және
эктоплазманың
қоюлығына
батып
тұратын
базальды
денеш к
немесе
кинетосомадан
құралған
. 
Электрондық
микроскоп
арқылы
қарағанда
талшықтың
күрдел
құрылысын
да
байқауға
болады
.
01

Талшықтылардың
жасушасы
сыртынан
мембранамен
қапталған
.
Цитоплазмасы
сыртқы
жұқа
мөлд р
эктоплазма
және
шк
түй рш кт
эндоплазмаға
бөл нед
. 
Эктоплазма
қабаты
тығыздалып
пелликула
деп
аталатын
қабықша
түзейд
, 
осыған
байланысты
талшықтылардың
денес
өзгермей
тұрақты
болып
келед
. 
Олар
ұршық
тәр зд
не
ұзынша
сопақтау
, 
цилиндр
, 
шар
,
эллипс
п ш ңдес
болып
келед
. 
Кейб реулер н ң
құрамында
тем р
тұздары
бар
сауыттары
болады
. 
Талшықтылардың
көб с нде
жасуша
б р
ядролы
, 
тек
опалинина
отрядының
өк лдер нде
ядролары
көп
. 
Жиырылғыш
вакуол
жақсы
дамыған
, 
бұған
қосымша
вакуольдер
жалғасады
. 
Бұлар
зәр
шығару
, 
осмос
қысымын
реттеу
және
тыныс
алу
қызмет н
атқарады
. 
Кейб р
талшықтылардың
жасушаларының
ш нде
хлорофилл
пигменттер
с ңген
хроматофора
органоидтары
болады
, 
олар
фотосинтез
қызмет н
атқарады
. 
Бұл
белг лер
өс мд ктерге
тән
қасиет
, 
сол
себептен
жасыл
түст
талшықтыларды
өс мд ктер
мен
жануарлар
арасындағы
аралық
формасы
деп
есептейд
ТАЛШЫҚТАРДЫҢ
 
КЛЕТКАСЫНЫҢ
 
ҚҰРЫЛЫСЫ
02

Талшықтылар
 
класы
 
қоректену
 
тәс л не
қарай
 
ек
 
класс
 
тармағына
 
бөл нед
эвгленалар
- Euglenoidea;
хризомонадалар
- Chrysomonadina; 
сауыттылар
- Dinoflagellata;
фитомонадалар
- Phytomonadina.
өс мд ктектес
 
талшықтылар
 -
Phytomastigina
жануартектес
 
талшықтылар
- Zoomastigina
жағалы
талшықтылар
- Choanoflagellata;
тамыр
талшықтылар
- Rhizomastigina; 
кинетопластидалар
- Kinetoplastida;
көпталшықтылар
- Polymastigina;
гипермастигиналар
- Hypermastigina; 
опалининалар
- Opalinina.

Талшықтылардың
 
көбею
Колония
құрып
т рш л к
етет н
талшықтыларда
(Uroglenopsis, Sphaeroeca, Volvox
туыстарында
) 
жыныссыз
көбею
монотомия
және
палинтомия
жолымен
өтед
. 
Монотомия
жолымен
бөл ну
кез нде
жасуша
ек ге
бөл нед
. 
Пайда
болған
ұсақ
жасушалар
әр
қарай
бөл нбей
өсед
, 
барлық
органоидтарын
түзеп
, 
аналық
формасына
жет лгеннен
кей н
ғана
тағы
да
бөл нед
, 
олар
өз
кезег нде
тағы
да
өс п
бөл нед
. 
Талшықтылардың
монотомия
жолымен
пайда
болған
колониялары
көрсет лген
.
Палинтомия
жолымен
бөл ну
кез нде
пайда
болған
ұсақ
жасушалар
өспей
әр
қарай
бөл не
беред
(
мысалы
, Volvox 
туысында
).
Талшықтылар
жынысты
жолымен
де
көбейед
: Volvox, Polytoma, Pandorina, Eudorina
туысындағы
өк лдер
. 
Бұларда
изогамия
, 
анизогамия
копуляциясы
кең нен
тараған
04

ТАЛШЫҚТЫЛАРДЫҢ
 
ҚОРЕКТЕНУІ
дайын
органикалық
заттармен
,
бактериялармен
, 
б р
жасушалы
балдырлармен
т
. 
б
.
қоректенед
.
Қоректенуд ң
бұл
тәс л н
голозойлық
немесе
жануарларша
қоректену
деп
атайды
.
Автотрофты
Миксотрофты
Гетеротрофты
автотрофты
және
гетеротрофты
жолымен
қоректене
алады
фотосинтез
жолымен
қорекгенед
, 
яғни
күн
сәулес н ң
энергиясын
пайдалана
отырып
,
бейорганикалық
қосылыстардан
органикалық
заттарды
синтездейд
, 
сондықтан
қоректенуд ң
бұл
тәс л н
голофитт к
немесе
өс мд кше
қоректену
деп
атайды
.

ҚОРЫТЫНДЫ
 
Талшықтылар
класының
нег зг
белг с
- 
қозғалу
органоидының
қызмет н
атқаратын
б р
немесе
б рнеше
талшықтардың
болуы
. 
Талшықтар
Mastigophora 
т рш л г н ң
көп
кезеңдер нде
тұрақты
кездесед
, 
сол
сияқты
аздаған
түрлер нде
уақытша
немесе
тұрақты
түрде
жалған
-
аяқтар
(
псевдоподиялар
) 
болуы
мүмк н
. 
Осы
белг лер
саркодалылар
мен
талшықтылардың
арасындағы
жақындықты
және
айқын
ажырататын
шекараның
жоқтығын
көрсетет нд ктен
бұл
ек
класты
б р
Sarcomastigophora 
тип не
жатқызуға
нег з
беред
.
08

ПАЙДАЛАНҒАН
 
ӘДЕБИЕТТЕР
 
ТІЗІМІ
 
11
ДӘУІТБАЕВА
 
К
. 
Ә
. 
Д
 22. 
ОМЫРТҚАСЫЗДАР
 
ЗООЛОГИЯСЫ
.
1-
КІТАП
: 
ОҚУЛЫҚ
. - 
АЛМАТЫ
: 2004. - 376 
Б
(36-39
Б
.)

Назарларыңызға
рахмет
!!!
10