АЗОТ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОСЫЛЫСТАРЫ. Азоттың физикалық және химиялық қасиеттері. Алғаш рет азотты ауадан ағылшын химигі Резерфорд 1772 жылы бөліп алды. Азот табиғатта бос күйінде де және қосылыс түрінде де кездеседі.
Таза азот – түссіз, иіссіз, дәмсіз, суда аз еритін (100:2) газ. Ауадан сәл жеңілірек. Азот молекуласы екі атомнан тұрады (N2). Азот молекуласындағы атомдар өзара үш байланыс арқылы қосылған. Сондықтан ол үш байланысты үзіп молекуланы атомдарға ыдырату үщін өте көп энергия жұмсалады.
Химиялық қасиеті жағынан азот – инертті, қалыпты жағдайда ол реакцияласпайды. Инерттілігі екі атомды молекуласының өте беріктігіне байланысты. Азот қалыпты жағдайда тек қана литиймен, ал қыздырғанда басқа металдармен және кейбір бейметалдармен әрекеттесіп, тотықтырғыштық қасиет қорсетеді, тек фтор мен оттекпен әрекеттескенде ғана тотықсыздандырғыш болады.
Алынуы. Өнеркәсіпте азотты ауаны сұйылту арқылы алады. Азот аз мөлшерде, зертханада керек болған кезде, оны мына әдістердің бірімен алады:
