Ерік күші және ерікті реттеу

Ерік күші және ерікті реттеу

Ерік - бұл адамның мақсатты іс-әрекеттері мен істерін орындау барысында ішкі және сыртқы қиындықтарды жеңе білуінде көрінетін оның мінез-құлқы мен іс-әрекетін саналы түрде реттеу.

Ерікті әрекеттер дегеніміз - қойылған мақсаттарға жетудегі қиындықтар мен кедергілерді жеңуге бағытталған әдейі басқарылатын әрекеттер.

Ерікті әрекеттің негізгі сипаттамасы - мотивтер күресі.

Ерік сипаттамалары:

• Саналы медиация.
• Ішкі интеллектуалды жазықтықтың делдалдығы.
• «Керек» мотивімен байланыс.
• Басқа психикалық процестермен байланыс: зейін, есте сақтау, ойлау, эмоциялар және т.б.

Ерікті реттеу функциялары

Ерікті реттеу функциялары

• Байланысты іс-шаралардың тиімділігін арттыру.
• Ерікті рефляция ұзақ уақыт бойы адам ойлаған затты сана саласында ұстап тұру, оған бағытталған зейінді ұстап тұру үшін қажет.
• Негізгі психикалық функцияларды реттеу: қабылдау, есте сақтау, ойлау және т.б. Осы танымдық процестердің төменнен жоғарыға қарай дамуы адамның оларға ерікті бақылау жасауды меңгеруін білдіреді.

Ерікті күштің қарқындылығы келесі сапаларға (факторларға) байланысты:

Ерікті күштің қарқындылығы келесі сапаларға (факторларға) байланысты:

• тұлғаның дүниетанымы;
• жеке тұлғаның моральдық тұрақтылығы;
• қойылған мақсаттардың әлеуметтік маңыздылық дәрежесі;
• қызметке қатынас;
• жеке тұлғаның өзін-өзі басқару және өзін-өзі ұйымдастыру деңгейі.

• Мотивтің маңыздылығын қайта бағалау.
• Қосымша мотивтерді тарту.
• Кейінгі оқиғаларды / әрекеттерді күту және бастан кешіру.
• Мотивтің өзектілігі (жағдайды елестету арқылы).
• Мотивациялық және семантикалық сала арқылы.
• Күшті көзқарас пен наным.