сахнаға шығарған XVIII ғасырда билік еткен хан:Тәуке хан Жібек жолының басты тармақтарының өзгеріп отыруының себебі:
Халықаралық қақтығыстардың шнеленісуі
«Ұлы Жібек жолы бойындағы керуендерге қарақшылар үнемі қауіп
төндіріп тұрды. Сондықтан саудагерлер жолға аса дайындыкпен шығатын.
Көпестер жеке қауіпсіздігі мен тауар сақталуын қамтамасыз ету үшін
арнайы күзетшілерді жалдап отырды. Ұлы Даланың қыр-сырын білетін
көшпелілердің ең мықты күзетшілер болғаны анық. Әр қаладан бір бағытка
шыққан керуендер бірігіпте отырған. Ежелгі кезден бастап орта ғасырларда
да керуендерді тонау ең ауыр қылмыстар қатарына жатты. Жолды коргау
мақсатында ел билеушілері қарауылдарын қойып, қауіпсіздікті қамтамасыз
етіп тұрды. Керуендер мемлекеттік қазынаға мол табыс әкелген».Мәтін бойынша сауда керуендерінің тоналуы нәтижесінде туындайтын мәселе:Мемлекет аралық қақтығыс «629 жылы буддалық монах Сюань-Цзян мен оның серіктері Жібек
жолымен сапарға шығып, «Мөлдір Көк көлді» (Ыстықкөл) айналып өтіп
Суяб қаласына келеді. Олар онда түркі қағанымен кездескен. Қаған мен
оның манайындағыларды Сюань-Цзян былайша сипаттап жазады:«Бұл
жатжерліктердің жылқылары әдемі. Қаған жасыл жібек шапан киген,
шаштарын бұрым етіп өрген екі жүзден астам тархандар еріп жүрді. Түйелер
мен жылкыларға мінгендердің санында есеп жоқ, көзбен шолу мүмкін емес».
Қағанның құрмет көрсеткен қабылдауын сипаттай отырып, Сюань-Цзян
түркі ақсүйектері жібек киімдерінің сән-салтанатын әлденеше рет атап өтеді.
Сонымен бірге өзіне: «таңкурай түсті сәтеннен тігілген киімдердің тұтас
жиынтығы мен жібектің елу кесегі» түрінде сыйлықтар берілгендегі туралы
хабарлайды». Мәтінде сипатталған оқиғадан шығатын қорытынды ойды анықтаныз:Ұлы Жібек жолының негізгі бөлігіне түркілер иелік етті Мәнмәтін сұрақ
«Археологиялық зерттеулер нәтижесі Орталық Азияда өзіндік өркениеттің
бар екендігін көрсетті. Өзіндік болмысын сақтап қалған бұл өркениеттер
мыңдаған жыл бойы өмір сүрді. Жекелеген қоныстар мен қалалар өз дамуын
тоқтатса да, сол жерлерде жаңа қалалар пайда болып, өркениет тіршілік
ете берді. Мұндай тұрақтылық Орталық Азияның географиясымен тығыз
байланысты. Отырықшы-егіншілік мәдениет белгілі бір аймақтарда, өзендер
мен тау етегіндегі жазираларда (оазистерде) пайда болды. Далалықтар үшін
де, отырықшы халық үшін де сауда өзге жұртпен материалдық және рухани
мәдениет элементтерінің араласуына әкелді. Мұндай байланыс түрі малшы-
егінші аралас мәдениетінің пайда болуына әсер етті.Бұл өркениеттің негізгі
тоғыз ошағын бөліп қарастыруға болады: Маргуш (маргиандык), Бактрия,
Хорезм, Соғды, Ферғана, Шаш, Сырдария жазирасы, Жетісу және Шығыс
Түркістан».
1.Шаш қазіргі қай қала:Ташкент 2.Әмударияның төменгі сағасында орналасқан ірі аймақ: Хорезм 3.Ахеменидтік және Александр Македонский империяларының кұрамында
болды:Ферғана 4. Трансконтиненталды сауда дегеніміз:Бүкіл Еуразия материгі
