апта соөж тақырыбы: Өсімдік клеткасының құрылымы Тапсырмалар

жүктеу/скачать 28,48 Kb.

Дата	23.10.2022
өлшемі	28,48 Kb.
	#154673

Байланысты:
1 СРСП
1 зерт

1-апта
СОӨЖ 1
Тақырыбы: Өсімдік клеткасының құрылымы
Тапсырмалар:
Кестені толтыру

Өсімдік клеткасының құрылымы

Протопласт
(тірі құрылымды)

Парапласт
(өлі құрылымды)

цитоплазма

ядро

Кестені толтыру – Өсімдік клеткасының органоидтары

Органоид атауы	Электронды микроскоппен қарағандағы көрінісі	Құрылым бөліктері	Атқаратын қызметі
Қос мембраналы
Пластидтер
	Пластидтер жарық микроскопында жақсы көрінеді. Пластидтердің болуы тек өсімдіктерге тән. Пластидтер түссіз және боялған болып келеді	Пластидтерді зерттеуші ғалымдардың пікірі бойынша олар ұрық пен түзуші ұлпалардың клеткаларында болатын түссіз пропластидтерден пайда болды.Пропластидтер пішіні жағынан митохондрияға ұқсас, бірақ көлемі одан ірі. Бір қарағанда пропластидтер сырты қос мембранамен жабылған, іш жағында тығыз матриксі орналасқан сияқты көрінеді. Матриксте алғашқы кезде ретсіз орналасқан бірнеше ғана көпіршіктер санының артуына қарай пропластидтің көлемі де ұлғаяды.	Қос мембрананың ішкі қабаты жиыры- лып, қабаттар түзіп, сыртқысынан біртіндеп алыстай бастайды. Матрикстегі қөпіршіктер бір-бірімен қосылып ламеллалар, ал олардың белгілі бір рет-ретпен орналасуынан грандар түзіледі.Сол сияқты пластидтердің бір түрі екінші түріне айналып отырады


Бір мембраналы



Мембранасыз

Өзін-өзі бағалауға арналған сұрақтар:
1.Хлоропласт құрамында қандай пигмент болады: қызғылт пигмент каротин –С/40 Н/56 және сары түсті пигмент ксантофилл- С/40 Н/56 О/2 бар. Қазіргі кезде хлорофиллде “с” және “d” пигменттерінің барлығы белгілі.
2. Хромопласт құрамында қандай пигмент болады: каротин және ксантофилл
3. Клетка қабырғасы құрылысы неден тұрады?
Бағалау критерилері:
1.Берілген тапсырманы уақытылы орындауы.
2.Дәлелді тұжырымдар, олардың дұрыс және толық түсіндірілуі. Орындалған жұмысты қорғау кезінде сұрақтарға сенімді және дұрыс жауап беруі.

СӨЖ 1
1. Ботаника ғылымының дамуына үлес қосқан ғалымдар көрнекті ертедегі грек философы Аристотел және оның шәкірті Теофраст болған
2. Ботаника ғылымының даму этаптары

Өсімдіктер жүйеленімі;
геоботаника;
өсімдіктер анатомиясы (мүшелердің микроқұрылысын және ұппаларды зерттейді);
өсімдіктер морфологиясы (мүшелердің макроқұрылысын және сыртқы пішінін зерттейді);
өсімдіктер физиологиясы (өсімдіктің өмір сүру процесін зерттейді);
палеоботаника (қазбадағы өсімдіктерді зерттейді);
өсімдіктер селекциясы;
өсімдіктер генетикасы;
өсімдіктер биохимиясы;

3. Өсімдік клеткасының маңызы Өсімдіктер клеткасы клетка қабықшасы, протопласт және вакуольден тұрады. Клеткалар формасы әртүрлі. Олар шар тәріздес, көпқырлы, жұлдызша тәріздес, тікбұрышты және т.б. болуы мүмкін. Кең тараған екі формасы: 1) паренхималық клеткалар, барлық бағытта ұзындығы мен ені шамамен бірдей- шартәріздес, кубтәріздес, көпқырлы. 2) прозенхималық клеткалар, ұзындығы енінен бірнеше есе артық.

4. Өсімдік клеткасы мен жануар клеткасының айрмашылығын кестеге толтыру арқылы көрсету

Өсімдік клеткасы

Жануар клеткасы

Әрбір клеткада өзіндік сыртқы қаңқа- клетка қабықшасының болуы;
тұрақты вакуольді жүйенің болуы;
өсімдіктердің жоғары синтездік қабілеттілігіне байланысты протопласта арнайы органелла – пластидтердің болуы;
эргастикалық қосындылардың жиналуы: әртүрлі қоректік қор заттары (клетканың барлық бөлімдерінде) және зат алмасудың зиянды өнімдері (вакуольде);
кариокинезде центриольдің болмауы және фрагмопластың цитокинезде пайда болуы.

Жануарлар жасушасында пластидтер болмайды. Неге? Жануарлардың қоректену тәсілі гетеротрофты болып табылады — олар өсімдіктер түзген дайын органикалық заттарды қолданады.
Жануарлар жасушасында вакуольдер жоқ. Тек қана біржасушалы организмдерде ғана бар. Мысалы, кәдімгі амебада (біржасушалы жануарлар) асқорыту вакуолі (қоректің ыдырауына жауапты) және жиырылғыш вакуолі (артық судың сыртқа шығарылуына жауапты) болады.
жануарлар жасушаларының жасуша қабықшасы жұқа болады.

жүктеу/скачать 28,48 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: