Ас қорыту жүйесі с ө зсызба



Дата24.04.2017
өлшемі27,11 Kb.
#14830

Ас қорыту жүйесі

С ө з с ы з б а

  • М
  • д
  • ы
  • б
  • ы
  • С
  • Ұ
  • А
  • Ң
  • Қ
  • А
  • С
  • Р
  • К
  • Ө
  • Ы
  • Р
  • І
  • Ы
  • Е
  • М
  • Б
  • Ғ
  • Ң
  • Н
  • П
  • Е
  • А
  • А
  • І
  • Ө
  • К
  • Й
  • Қ
  • І
  • Р
  • КӨМЕЙ
  • КЕҢІРДЕК
  • 2 БРОНХЫ
  • БРОНХИОЛА
  • АЛЬВЕОЛА
  • ЖҰТҚЫНШАҚ
  • АҢҚА
  • ТАНАУ
  • МҰРЫН ҚУЫСЫ
  • Ауаның жылжуы
  • Тыныс
  • алудың
  • маңызы
  • Газ алмасу
  • Органикалық
  • заттарды
  • тотықтыру,
  • ыдырату
  • Энергия
  • бөліп,
  • су түзіледі

Сәйкестігін анықтаңдар

  • Сәйкестігін анықтаңдар
  • 1.Мұрын қуысы
  • 2.Көмей
  • 3.Кеңірдек
  • 4.Бронхылар
  • А) Шеміршекті жартылай сақиналардан тұрады.
  • Ә) Ауа жылытылады,зарарсыздандырылады
  • Б) Шеміршек сақиналарынан түзілген
  • В) Сілемейлі қабықта иіс сезу жасушалары болады
  • Г) Сілемейлі қабықта сілемейлі бездері бар тербелмелі эпителий болады
  • Д) Сілемейлі қабық қатпарындағы шеміршектер арасында дыбыс сіңірлері болады
  • Ауыз қуысы — ас (азық) корыту жүйесі бас бөлімінің аддыңғы бөлігі. Ауыз қуысының сүйектік негізін: тұмсық сүйек, жоғарғы жақ сүйек, тандай сүйек, төменгі жақ сүйек, тіл асты сүйек құрайды. Ауыз қуысының жоғарғы және төменгі еріндер аралығындағы кіреберіс тесігін — ауыз саңылауы, ал оның тіл түбірі мен жұмсақ таңдай аралығындағы жұтқыншаққа шығатын тесігін — есін деп атайды. Ауыз қуысының алдыңғы сыртқы қабырғасын — жоғарғы және төменгі ерін, ішкі қабырғасын — күрек тіс пен қызыл иек, екі бүйірінің сыртқы қабырғасын — оң және сол ұрт, ішкі қабырғасын — оң және сол жақтағы азу тістер мен қызыл иек, төбесін — қатгы және жұмсақ тандай, ал төменгі жақаралық кеңістікте орналасқан ауыз қуысының түбін тіл құрайды.

Тістің құрылысы

  • Тіс эволюциясы
  • 6 – 9 ай
  • 2- жаста – сүт тіс
  • 6- 7 жаста – тұрақты тіс
  • 18-19 жаста - ақыл тіс
  • Тіс сауыты
  • Тіс мойыны
  • Тіс түбірі
  • тіс
  • Кіреуке 98 бейогр.
  • Дентин-70бейогр,30орг
  • Қуыс борпылдақ ұлпа
  • Жүйке, қантамыр
  • 32
  • Күрек
  • тіс
  • Азу
  • тіс
  • Ит
  • тіс
  • 4
  • 2
  • 1 түбірлі
  • үлкен
  • кіші
  • 6
  • 4
  • 2 ж/е 3
  • түбірлі
  •   Жұтқыншақ – бір жағынан мұрын мен ауыз қуысы, екінші жағынан өңеш пен көмейдің арасындағы байланыстырушы мүше. Адамда Жұтқыншақ ас қорыту және тыныс алу процесіне қатысады. Жұту кезінде ас жентегі ауыз қуысынан қаңқа арқылы Жұтқыншаққа, одан өңешке өтеді.
  • Өңеш адамның ас қорыту жүйесінің ауыз қуысы мен жұтқыншақты асқазанмен жалғастыратын бөлімі. Өңеш адамда түтік тәрізді, ұзындығы 25 см-дей, диаметрі 16 – 22 мм (созылғанда), қалыңдығы 3,5 – 5,6 мм. Өңеш мойын, көкірек, құрсақ бөлімдерінен тұрады. Оның қабырғасын ішкі – кілегейлі, ортаңғы – етті, сыртқы – көкірек және құрсақ бөліктерін сірлі қабық, мойын бөлігін адвентиция (қан тамырының сыртқы дәнекер қабығы) құрайды.
  • Қарын, асқазан (гастер — қарын) — азық (ас) қорыту жүйесінің қапшық тәрізді кеңейген қуысты ағзасы. Бөлімдерінің санына қарай қарын — бірбөлімді және көпбөлімді қарындар болып бөлінеді. Бірбөлімді қарын өз кезегінде: безсіз қарын, безді қарын және безді-безсіз немесе аралас қарын болып үш түрге бөлінеді.

Асқорыту мүшелері

  • Асқорыту жолы
  • Ауыз қуысы: тіл, тіс
  • Жұтқыншақ
  • Ұзындығы – 11-13см
  • Өңеш
  • Ұзындығы 25 см.бұлшық ет
  • түтік.
  • Қарын
  • Ұлтабар
  • Аш ішек
  • Тоқ ішек
  • Тік ішек
  • Ұзындығы 25 см
  • Ұйқыбезі
  • Бауыр
  • 5-7 м
  • Ұзындығы
  • 1.5-2 м
  • Соқыр ішек 15 см
  • Жиек ішек
  • Тік ішек
  • Ас қорыту жүйесі
  • Танау қуысы
  • Үстіңгі жақ сүйек
  • Тіс тамақты ұсатады
  • Астыңғы жақ сүйек
  • Шайнау бұлшықеттері орналасқан
  • Өңеш
  • Бауыр
  • Тоқ ішек
  • Соқыр ішек
  • Тік ішек
  • Аналь тесігі
  • Тік ішек
  • 12 елі ішек
  • Асқазан
  • Жұтқыншақ
  • Кеңірдек
  • Тіл
  • Ауыз қуысы
  • Таңдай
  • Ас қорыту қызметі
  • Дәмді сезу, ұсақтау,
  • сілекеймен байланыстыру
  • Жұту
  • Ас қорыту
  • Сіңіру
  • сағат
  • сағат
  • 10 сағаттан
  • Бірнеше
  • күнге дейін
  • Ас қорыту жүйесінің қызметі
  • Моторлық
  • (механикалық)
  • Секреторлық
  • (химиялық)
  • Сіңіргіштік
  • Шайнау
  • Ауыз қуысы, асқазан
  • Аш ішек, тоқ ішек

Органикалық заттардың ыдырауы

  • Органикалық заттар
  • Ыдырайтын орны
  • Ақуыз
  • Май
  • Аш ішекте
  • Көмірсу
  • Ұлтабарда
  • Асқорыту жүйесі
  • Ас қорыту мүшелері
  • Ауыз қуысы
  • Жұтқыншақ
  • Өңеш
  • Қарын
  • Аш ішек
  • Тоқ ішек
  • Ас қорыту бездері
  • Сілекей безі-3жұп(шықшыт,
  • жақ асты ,тіл асты)
  • Ұсақ қарын бездері,ұйқы безі,бауыр,өт,ұсақ ішек бездері
  • Рефлекс Сөл
  • Шартты шартсыз Асқазан Сілекей
  • Салыстыру
  • Тағамды
  • көргенде
  • сілекей
  • бөлінеді.
  • Мысалы
  • Иісі тағам
  • туралы
  • әңгіме
  • Тағам ауызға
  • түсекнде дәм сезу
  • жүйкесін
  • тітірекендіреді,
  • қозу
  • п.б. сопақша
  • миға
  • сілекей бөлу
  • орталағына
  • береді.
  • 98-99%су, 1,5%
  • Тығыз зат,муцин
  • Нәруызы болады.
  • Зиянсыздандыратын
  • Нәруыз-лиозим.
  • Екі фермент:
  • Птиалин,мальтоза
  • Болады,минералды
  • тұздар
  • болады
  • Ферменттер:
  • Пепсинмен
  • химозин
  • 4-11 сағат
  • Созылады
  • Мөлшері тағам
  • Құрамына
  • Байланысты.

Жұмбақ шешу

  • Жұмбақ шешу
  • (адамның 62 тамыры 12 мүшесі)
  • 32 қайрақ ,
  • Бірін –бірі шыңдайды
  • Үй ішінде 30 батыр ,
  • Кіргендерді отап,
  • турап жатыр
  • ТІС
  • ТІС
  •  Бір таудың алпыс екі саласы бар,  Он екі жанында қаласы бар.  Бау –бақша, түрлі өсімдіктер,  Барлығын билеп тұрған анасы бар.
  •   
  • ТІС
  • Күрек тіс
  • 4/4
  • Ит тіс
  • 2/2
  • Кіші азу тіс
  • 4/4
  • Үлкен азу тіс
  • 6/6
  • ТІС
  • Тістің анатомиялық құрылысы
  • Тістің құрамы
  • 1) Тіс сауыты
  • 2) Тіс мойыны
  • 3) Тіс түбірі
  • Кіреуке(эмаль)
  • Дентин
  • 3) Борпылдақ ұлпа
  • 4)Жүйкелер қан тамырлар

Сәйкестендіріңдер:

  • 1)Ақортудың мүшесі
  • а)диетология
  • 2)Тіс……..,мойыны,түбірі болады
  • ә)өңеш
  • 3)Ең ірі сілекей безі……..
  • б)бауыр
  • 4)Ең үлкен ас қорыту безі………….
  • в)аш ішек
  • 5)………5-6мболады
  • г)тіс жегісі
  • 6).. …. -25см ,іші қуыс бұлшық етті мүше
  • ғ)сауыты
  • 7)Тістің дентин затының бұзылуы
  • д)ауыз қуысы
  • 8)Тамақты дұрыс пайдалану ғылымы
  • е)шықшыт

Сәйкестікті тап

  • 1.Ферменттер       а)организмдегі негізгі құрылыс
  • материалы мономерлері аминқышқылдар
  • 2.Нәруыздар                ә)организмдегі негізгі энергия көзі
  • 3.Көмірсулар               б)нәруыз текті зат
  • 4.Майлар                     в)өсімдікті,жануартекті тамақ өнімдері
  • 5.Витаминдер              г)әрі құрылыс материалы,әрі энергия көзі
  • 6.Тағамның құрамы     д)организмнің тіршілік әрекетіне қажет
  • органикалық заттардың жеке тобы
  • ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ
  • 1)Ұзындығы 11-13см бұлшық ет ,онда ас қорыту және тыныс алу жолдары қиылысатын мүше:
  • а)өңеш
  • ә)асқазан
  • б)аш ішек
  • в)жұтқыншақ
  • Дұрыс жауабы: жұтқыншақ
  • 2)Ащыны сезетін рецепторлар тілдің қай аймағында:
  • а)тіл ұшы б)бүйірі
  • ә)тіл түбірі в)таңдай
  • Дұрыс жауабы: тілдің түбірі
  • 3)Нәруыздың тәуліктік мөлшері
  • а)100гр б)400-500гр
  • ә)80-90гр в)200гр
  • Дұрыс жауабы: 100гр
  • 4)Көмірсулардың тәуліктік мөлшері:
  • а)200гр б)400-500гр
  • ә)300гр в)600гр
  • Дұрыс жауабы: 400-500гр
  • 5)Ас қорыту мүшелерін белгілеңіз:
  • а)ауыз қуысы,өкпе ,асқазан б)тоқ ішек,өңеш,асқазан
  • ә)жұтқыншақ ,өңеш,жүрек в)кеңірдек,қарын,ауыз қуысы
  • Дұрыс жауабы: тоқ ішек, өңеш, асқазан
  • 6)Ас қорыту мүшесінің бұл бөлімінде нәжіс қалыптасады:
  • а)ас ішекте б)асқазанда
  • ә)тоқ ішекте в)өңеште
  • Дұрыс жауабы: тоқ ішекте
  • 7)Асқазан мен тоқ ішекті жалғастыратын түтік пінінді бұлшық етті мүше:
  • а)қарын б)өңеш
  • ә)аш ішек в)жұтқыншақ
  • Дұрыс жауабы: аш ішек
  • 8)Ас қорыту жолының кеңейген мүшесі:
  • а)өңеш б)жұтқыншақ
  • ә)тоқ ішек в)асқазан
  • Дұрыс жауабы: асқазан
  • 9)………….сілекей бездерінің өзегі ашылады:
  • а)өңеште б)ауыз қуысында
  • ә)жұтқыншақта в)асқазанда
  • Дұрыс жауабы: ауыз қуысында
  • 10)Онда су қайтадан денеге сіңіріледі және кейбір витаминдерсинтезделеді:
  • а)тоқ ішекте б)аш ішекте
  • ә)ұлтабарда в)жұтқыншақта
  • Дұрыс жауабы: тоқ ішек

Миға шабуыл ойыны

  • 1) «Ауру ауыздан кіреді».
  • 2) «Тіс бүлінді дегенше, іш бүлінді.
  • Іш бүлінді дегенше, іс бүлінді».
  • 3) «Апыл-ғұпыл ішкен ас,асқазанға түскен тас».
  • Назарларыңызға рахмет
  • Сау болыңыздар!

Каталог: uploads -> doc -> 0cfa
doc -> Сабақ тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Ай мен Айша» романы Сабақ мақсаты: ҚР «Білім туралы»
doc -> Сабақтың тақырыбы Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова) Сілтеме
doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты
doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері
doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу
doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы
doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты
doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі
0cfa -> Білімділігі: Оқушыларға етістік туралы жалпы түсінік бере отырып, етістік түрлерін, қолдану жолдарын үйрету
0cfa -> Сабақтың тақырыбы Б. Майлин. Күлпаш Сілтеме


Достарыңызбен бөлісу:




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет