Қазақ тіліндегі эмоционалды

Эмоционалдылық және бағалауыштық

жүктеу/скачать 57,39 Mb. Pdf көрінісі бет 60/218 Дата 08.11.2023 өлшемі 57,39 Mb. #190142

Бұл бет үшін навигация:

• 1.7 Эмоционалдылық және бағалауыштық құбылыстың айырмашылығы

1.7 Эмоционалдылық және бағалауыштық   құбылыстың  айырмашылығы   Қазақ тіл білімінде эмоция негізінен лексика - семантикалық бағыт - та, яғни, эмоционалды - экспрессивті лексикалық бірліктер тұрғысынан  қарастырылады. Эмоционалдылыққа қатысты қарастырылатын негізгі  ұғымдардың бірі – бағалауыштық. Себебі кез келген эмоцияның аста - рында бағалауыштық сипат жатады. Ал эмоционалды іс - әрекет экс - прессивті сипат алатындықтан, сонымен қатар эмоционалдылық кете - гориясы тілдің экспрессивті реңкті құралдары арқылы да бейнеле - нетіндіктен эмоция құбылысы тілдің бағалауыштық, қарқындылық,  экспрессивтілік мәселелерімен байланыста қарастырылуы тиіс. Ғылы - ми - зерттеу жұмыстарының кейбірінде эмоционалдылықты білдірудің  тілдік құралдары ретінде интонация, түрлі қосымшалар мен синтак - систік құрылымдар айтылады, бірақ эмоционалды - экспрессивті лекси - ка, бағалауыштық мәселелерінде, жалпы эмоция құбылысының лин - гвистикалық сипаты турасында қарама - қайшы пікірлер көп.    Лингвистикалық сөздікте бағалау ұғымына төмендегідей анықтама  беріледі: «Оценка – суждение говорящего, его отношение – одобрение  или неодобрение,, желание, поощрение и т.п. – как одна из основных  частей стилистической коннотации»  [50, 305] . А.Р. Апресян: «Эмоцио - нальный компонент чаще всего выступает вместе с оценочным  компонентом, так как оценка является содержанием эмоционального  значения. Поскольку в процессе языкового общения существует  потребность выразить не только субъективное отношение говорящего,  но и переживание этого отношения, т.е. эмоцию, то субъективное  отношения и эмоции тесно переплетаются в человеческом сознании,  что получает лексическое выражение в эмоционально - оценочной  лексике »,  – деп жазады  [51, 24].  Бағалаудың коннотациялық элемент  ретіндегі басқа компоненттермен арақатынасын анықтау тұрғысында  түрлі пікірлер бар. Сыртқы дүние адам миында түйсік, қабылдау, сезі - ну, елестету арқылы бейнеленеді. Адам өзін қоршаған ортадағы түрлі  құбылыстардың жақсысына қуанады, сүйсінеді, шаттанады жама - нынан жиренеді, күйінеді, ашуланады, мұңаяды, қайғырады. Бұлардың  барлығы адамның жүктеу/скачать 57,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу: