-кесте. Мектептегі зорлық-зомбылықтың куәгері, құрбаны және оны жасаған адамның

41
ҚАЗАҚСТАН МЕКТЕПТЕРІНДЕГІ БАЛАЛАРҒА ҚАТЫСТЫ ЗОРЛЫҚ-ЗОМБЫЛЫҚТЫ БАҒАЛАУ
зорлық-зомбылық пен кемсітушіліктің куәгері 
болған, ал 75,9%-ы мектепте зорлық-зомбылық 
пен кемсітушіліктің құрбаны болған. 
3.2-сурет 3.12-кестеге негізделіп, балалардың 
29,8%-ы ғана мектепте зорлық-зомбылық пен 
кемсітушіліктің куәгері, құрбаны не жасаушы-
сы болмағанын көрсетеді. Мектепте зорлық-
зомбылық пен кемсітушілікке тап болған 
балалардың 66,2%-ы (3-тен 2-сі), бар болғаны 
21,4%-ы куәгер, құрбан не жасаушы санатына 
кіргенін байқатады. Ал балалардың 28,4%-ы екі 
санатқа енген: куәгер, құрбан және/немесе жа-
саушы; балалардың 16,4%-ы үш санаттың бәріне 
кіреді: куәгер, құрбан не жасаушы.
Бұл деректер балалардың мектептегі ба-
лалар арасындағы зорлық-зомбылық пен 
кемсітушілікке тап болу деңгейі өте жоғары екенін 
көрсетеді, балалардың куәгер, құрбан не зорлық-
зомбылықты жасаушы ретіндегі рөлін түсіну үшін, 
мектептегі зорлық-зомбылық пен кемсітушілік 
оқиғалары туралы барынша көбірек білу қажет. 
Осы деректердің негізінде, директор мен мектеп 
қызметкерлерінің мектепте зорлық-зомбылық 
пен кемсітушілік құрбаны кім екенін, ал зорлық-
зомбылық жасаушының кім екенін көп ретте 
ажырыта алмай жататыны да байқалды. 
3.13-кесте 3.11-кестеде берілген мектептегі 
зорлық-зомбылық пен кемсітушіліктің жекелеген 
түрлері бойынша барынша жан-жақты мәлімет 
береді (Қосымшадағы 4, 5 және 6-кестелерді 
қараңыз). Психологиялық зорлық-зомбылық 
бойынша, балалардың 44,6%-ы өткен жылы 
балалардың басқаларды мазақтап, оларды келе-
келеп жатқанының куәгері болған, 25,1%-ы (4-
тен 1-і) басқа балалардың өздерін мазақтағаны, 
күлгені немесе сезімдеріне нұқсан келтірген ауыр 
сөздер айтқанын хабарлаған; 10,0%-ы өздерінің 
басқа балаларды мазақтап, күлгенін айтқан. 
Бұдан бөлек, өткен жылы балалардың 22,0%-
ы (5-тен 1-і бір балаларға басқа балалардың 
қорқытып-үркіткеніне куәгер болған, ал 6,3%-
ын басқа балалар қорқытқан, 4,6%-ы өздері 
басқа балаларды қорқытқан. Сондай-ақ, өткен 
жылы балалардың 15,2%-ы бір балалардың 
басқа балалардың заттарын бүлдіріп, тартып 
алғанына куәгер болған, 5,8%-ы өздерінің зат-
тарын басқа балалардың бүлдіргенін не тартып 
алғанын хабарлаған, ал 1,1%-ы өздері басқа 
балалардың заттарын бүлдіріп не тартып алған. 
Сондай-ақ, психологиялық зорлық-зомбылыққа 
қатысты, балалардың 26,2%-ы (4-тен 1-ін) 

жүктеу/скачать 2,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: