Қалыптасқан аумағы: Солтүстік және Орталық Қазакстан.
Ерекшелігі:
Жерлеу құрылыстары мәйітті жерлейтін үлкен қорған мен оның мінген атын көметін жапсарлас шағын корғаннан тұрады. Шағын қорғаннан шығыска бағытталып, ұзындығы 20 м-ден 200 м-ге жететін екі доға тектес тас тізбектер тізіледі.
Назар аударыңдар!Мұндай «мұртты» қорғандар тасмолалық мәдениеттің өзіндік ерекшелігі болып табылады.
Жерлеу орындарынан жылқы мен қойдың бас сүйектері, жебенің қоладан жасалған ұштары, ақинак (кыска темір семсер), саздан жасалған ыдыстар, құрбандық шалатын тас пен ат әбзелдері кездеседі.
Қазактың қыстауына ұқсайтын қоныстар болды. Бұл солтүстік сактардың суық климатқа бейімделгенін көрсетеді.
Қоныстардың қорымының шағын болуы бытыраңкы шаруашылык жүйесін көрсетеді, ягни исседондыктар шағын топтармен көшіп жүрді (қазақ ауылдары сияқты).
