Балалар жасөспірім спорт негіздері


Дене тәрбиесі жүйесі туралы жалпы түсінік



бет4/4
Дата08.09.2017
өлшемі1,57 Mb.
#30839
1   2   3   4


Дене тәрбиесі жүйесі туралы жалпы түсінік.
Педагогика құралдарының әсер етуі. Дене тәрбиесінің арнайы тәсілдері жаттығуларымен тығыз байланыста болады. Себебі тәрбиелеу мен оқытудың, барысы жалпы педагогикалық, тәсілсіз іске асуы мүмкін емес. Бұл тәсілдердің дене тәрбиесінде өз орны мен ерекшеліктері бар. Дене тәрбиесіндегі тәсілдердің және оны жүзеге асырып реттеуші жолы денеге ауртпалық түсіру мен демалыстың белгілі бір заңдылығымен байланысты. Денеге ауырлық түсіру дегеніміз – белгілі бір қиыншылықтардың денеге әсер ету мөлшері.

Негізінен денеге ауырлық түсіру қалжырау арқылы қайта қалпына келіп, дененің жұмыс істеу қабілетін одан әрі дамытады. Егер бір жаттығуды денеге әсер етуші күш деп қарастырсақ онда ауырлық көлемі оның әсер етуі ұзақтығы мен созылмалы орындалған жаттығулар көлеміне, ал ауырлық түсіру қарқыны сол кездегі әсер беруші күш көлемінің берілген сәтіне байланысты болады. Денеге ауырлық күші неғұрлым көп түссе, оның қарқыны соғұрлым аз болады. Керісінше аурлық біріңғай деңгейге орындалса, үлкен көрсеткіштерге жетуге болады.

Дене тәрбиесіндегі демелыс баяу және белсенді болып екіге бөлінеді. Көп жағдайларда бұл екі демелыс қатар орындалады. Атап айтқанда ауыртпалық түсіру кезінде бірінші белсенді демалыс беріліп артынша баяу демелыс орындалады. Бұл демелулар арасындағы үзілістердің ұзақтығына байланысты аралық үзілістің үш түрі қолданылады. Біркелкі үзіліс - белгіленген уақыт ішінде келесі күш жұмсағанға дейінгі денеге күштің толық қалпына келуін және қосымша жұмсамай келесі жаттығуды орындау аралығы. Қатаң үзіліс – келесі аурлықты қабылдау кезінде обективті және субъективті күштерді шиеленістіреді.

Дене тәрбиесі мақсаты мен міндеттері.
Қазақстан республикасының қазіргі даму кезеңінде, жоғары оқу орындарында дене тәрбиесі мұғалімін дайындауда «Балалар жасөспірімдердің спорт негіздері» атты пәнді оқыту негізінде болашақ жоғары білімді маманға тәжірибелік жұмыс кезеңдерінде алға қойған дене тәрбиесіндегі мақсаттарды орындаудағы тиімді жолдарды пайдалану, дене тәрбиесінде қалыптасқан қағидаларға сүйене отырып көптеген әдістермен тәсілдерді дұрыс іріктеп қолдануды үйрету болып табылады.

Жоғарыдағы айтылған ойды түйіндейтін «Балалар жасөспірімдер спорт негіздері» атты оқу курсының ең басты мақсаты – болашақ жоғары білімді дене тәрбиесі маманын дайындауда, көптеген пәндерді қос оқу арқылы алған білімдерін, игерген әдістер мен тәсілдерін болашақ тәжірибелік жұмыста тиімді жолдарын тауып жүзеге асыру.

Білім беретін оқу орындарында «Дене тәрбиесі» атты пәнінің маңызын биіктете отырып жоғары деңгейде ұйымдастырып өткізу үшін, болашақ жас мамандар әрбір тақырыпты оқу кезінде нақтылы мақсатты қоя білу және көпшілік арасында дене тәрбиесі жөнінде үгіт насихат жұмыстарын жүргізу тәсілдерін үйренеді.

Дене тәрбиесі жүйесінің ең басты мақсаты адам баласының дене жағынан жетілу жөніндегі көрсеткіштерін күткендегідей болуын қамтамасыз ету болып табылады. Қоғамның өзі дене тәрбиесі жүйесінің және оның қалыпты жұмыс жасауын көтермелеп отыруға міндетті. Бұл күтіліп отырған көрсеткіш қоғамның дамуының заңдылықтарына негізделген. Бұл мақсатта елдің байлығын арттыру және оны қорғауға дайын адамдар жөніндегі қоғамның обьективті қажеттілігі көрніс тапқан.



Тест сұрақтары


  1. Дене тәрбиесі жүйесінің ұйымдастыру тұрлері

А) мемлекеттік, қоғамдық

Б) жанұялық, жекеменшік

Г) ұжымдық, ұлттық

Д) жеке , дара



  1. “Физикалық реабилитация” терминінің мағанасы

а) денені қалпына келтіру

б) өзін жоғалту

г) дене қуатын жоғарылату

д) көңіл күйді жоғарылату



  1. Кәсіптік бағытгимнастика деген не

А) өндірістік гимнастика

Б) элитарлық гимнастика

Г) қоғамдық гимнастика

Д) отбасылық гимнастика



  1. Спорт деген не

А) жоғары дәрежеде өз мүмкіндігінің нәтижесін көрсету

Б) мамандандырылған мүмкіншілікке жету

Г) жарыстарға қатысу

Д) ойынға белсене қатысу



  1. Дене міндеттері неше топқа бөлінеді?

А) 3

Б) 2


Г) 6

Д) 4


  1. “Денелік білім трактатының” авторы

а) П.Лесгафт

б) К. Сандиций

г) Л. Толстой

д) Ушинский



  1. Дене тәрбиесі заңдылықтарын басшылыққа алатын білім

А) арнайы білім

Б) топтық білім

Г) жеке білім

Д) дара білім



  1. Дене тәрбиесі сабағы неше топқа бөлінеді?

А) 3

Б) 2


Г) 6

Д) 5


  1. Дене тәрбиесі ғылымы нешінші ғасырда пайда болған?

А) 19ғ

Б) 20ғ


Г) 18ғ

Д) 15ғ


  1. Дене тәрбиесі сабағында жаттығулардың басталу кезеңі

А) жоғарыдан

Б) төменнен

Г) әрқалай

Д) шетінен



  1. Қазақтың ұлттық ойыны

а) тоғызқұмалақ

б) шахмат

г) дойбы

д) домино



  1. Арнайы топқа қайсы бөлім жатады?

А) медициналық

Б) ұжымдық

Г) отбасылық

Д) білімділік



  1. Президенттік тест сынамалары неше бөлімнен тұрады?

А) 3

Б) 6


Г) 4

Д) 2


  1. Дене шынықтыру сабағындағы дайындық бөліміндегі ЖДЖ мағынасы

А) жалпы дамыту жаттығулары

Б) жан-жақты дамыту жаттығулары

Г) жеке дамыту жаттығулары

Д) дара дамыту жаттығулары



  1. Мекткептегі дене шынықтыру пәні бойынша бірінші тоқсанға қанша сағат бөлінеді

А) 19 сағ

Б) 22 сағ

Г) 16 сағ

Д) 18 сағ



  1. Мекткептегі дене шынықтыру пәні бойынша екінші тоқсанға қанша сағат бөлінеді

А) 14 сағ

Б) 16 сағ

Г) 20 сағ

Д) 22 сағ



  1. Мекткептегі дене шынықтыру пәні бойынша үшінші тоқсанда қанша сағат бөлінеді

А) 20 сағ

Б) 15 сағ

Г) 16 сағ

Д) 18 сағ



  1. Мекткптегі дене шынықтыру пәні бойынша төртінші тоқсанда қанша сағат бөлінеді

А) 15 сағ

Б) 22 сағ

Г) 16 сағ

Д) 11 сағ



  1. Сабақтың қозғалыс тығыздығының уақыты неше пайызға тең

А) 50

Б) 60


Г) 40

Д) 55


  1. Мектептегі дене шынықтыру сабағының ұзақтығы

А) 45 мин

Б) 60мин


Г) 50 мин

Д) 40 мин



  1. Сабақтың тиімділігін анықтау әдісі

А) хронометрия

Б) пульсометрия

Г) монометрия

Д) дозометрия



  1. Сабақтың қан қысымын өлшеу әдісі

А) пульсометрия

Б) хронометрия

Г) тахометрия

Д) диаметрия



  1. Президенттік тест сынамасының “ТЕСТ” сөзінің мағынасы

А) “анықтау, бақылау, зерттеу”

Б) “көрсету, жазу, айту”

Г) “бақылау, шектеу, жазу”

Д) сұрау, жазу, зерттеу



  1. Мектептегі Президенттік тесттік сынамалар жылына неше рет қабылданады

А) 2 рет

Б) 4 рет


Г) 5 рет

Д) 6 рет


  1. “Спорттық жаттығу” ұғымы нені білдіреді

а) күрделі жаттығулар арқылы спортшыны дайындау

б) жаттығу арқылы спортшыны ауызша дайындау

г) спортшыны жаттығу арқылы айналмалы дайындау

д) спортшыны жаттығу арқылы шеңберлік әдісімен дайындау



Спорт бағытындағы дене тәрбиесі.
Дайындық әдетте мектеп жасынан бастап (спорттың кейбіреулерінің одан ерте) спорттық жаттығудан терең түсіне бастауынан келесі сатыға көшкенге дейін сақталады. Спорттың арнайы түрлеріне көшудің уақытты сол спорттың өзіне тән ерекшеліктеріне тығыз байланысты.

«Дене тәрбиесі» пәнінің үлгерімі апта бойындағы дене жаттығулары сабақтары мен оның сандары мен ЕҚД кешені мөлшерінен дайындығымен мамандыққа дайындығымен айқындалады. Әлсіз дене дайындығымен психикалық ауытқуы бар оқушылармен қосымша сабақтар жүргізіліп, ойнау барысын қадағалайды, бірініші, екінші, үшінші оқу жылындағы оқушылармен аптасына екі сағат дене жаттығуларын үйрететін оны пысықтайтын қосымша сабақтар өтеді. Дене тәрбиесінің барлық жұмыстары мұқият жоспарланады. Ал оның нәтижесі жүйелі тексеріледі. Жоспарлау құжатты оқу барысының жоспар кестесі мен сабақ конспектісі болып табылады. Ал есеп беру құжатты ретінде топтың журналы мен оқушылардың дайындығы туралы дене дайындығы картасы есептелінді. Мұндай картаның пішімі кешенді бағдарламаға сай құрылады. Ұлдар мен қыздарға сабақтар бөлек жүргізіледі. Сабақтарда спорт киімін кию міндетті, екінші бөлімнің кешенді бағдарламасы оқу күнінің тәртібіне дене тәрбиелік сауықтыру шараларын кіргізеді. Олар кіріспе, гимнастика, дене тәрбиелік үзіліс, үзілістегі дене жаттығулары.




Дене жаттығуларының бейнелі белгілері.
Дене жаттығуларын пайдаланудың адамдарға әсері педагигикалық ұйымдастыру құбылысы, сондай – ақ ғылыми тұжырымдарды, басшылыққа алу деңгейіне байланысты. Осы саладағы мақсатты бағыттар дене тәрбиесі деп аталатын бүтіндей қоғамдық ұжымды құрайды. Дене тәрбиесінің әр жүйесі дене тәрбиесінің тиянақты – тарихи түрін бейнелейтіндіктен қойылған мақсатқа жету осы немесе басқа ұйымдардан құралады. Жүйе айқын салалар құрлымымен олардың қызметі қоғамның басқа да жүйелерінің қарым – қатынас ерекшеліктерімен айқындалады.

Жүйенің ең басты қызметі – адамдардың дене мәдениетін жоғары сатыға көрсету үшін барлық осыған тікелей қатысты құралды.

Мемлекеттік дене тәрбиесінің идеологиялық бағыттағы қызметін ғана емес, сонымен қатар материалды жағынан қамсыздандыру деңгейін (спорт кешені құрлысы, оны арнайы жабдықтау, кадрларды жүйелі дайындау, төлемді анықтау), ғылыми қызмет етуді, әдістемелік әдебиеттермен жабдықтауды мақсат етеді.

Дене тәрбиесі жүйесі елдің әр түрлі қоғамдық топтардың еркшеліктеріне қарй сипатталады (балалар дене тәрбие жүйесі, мектеп оқушылары дене тәрбиесі т.б.)

Балалар дене тәрбиесі жүйесі - әр түрлі жастағы топтардың денсаулығына жан – жақты бағытта қызмет жасайтын қоғамдық ұйым.

Бақылау жұмысы.


  1. Жаттығу процесінің маңыздылығы.

  2. Арнайы жаттығу түріне түсініктеме

  3. Денеге ауырлық түсіру.

  4. Дене тәрбиесіндегі демалыс.

  5. Дене тәрбиесі маманын дайындау.

  6. Дене тәрбиесінің жүйесінің басты мақсаты.

  7. Тәрбиелік және білім беру міндеті

  8. Сабақты ұйымдастыру

  9. Сабақ әдістемесінің ерекшеліктері

  10. Бақылау әдісі

  11. Зерттеу әдісі.

  12. Дене тәрбиесінің әдісі.

  13. Практиканың басты мақсаты.



Тест сұрақтары.


  1. Спортшының базалық дайындау кезеңі неше жылға тең

А) 4-6 жыл

Б) 3-4 жыл

Г) 7-8 жыл

Д) 4-5 жыл



  1. Спорттық мүмкіндіктерді жүзеге асыра білу кезеңі

А) жоғары көрсеткішке жету кезеңі

Б) жоғарылау сатысына жету кезеңі

Г) жан-жақты даму кезеңі

Д) дара даму кезеңі



  1. Ұзақ жылғы спортқа бейімделу кезеңі

А) 8-10 жыл

Б) 7-10 жыл

Г) 7-11 жыл

Д) 8-9 жыл



  1. Дене тәрбиесінің ұйымдастыру түрлері неше ережеден тұрады

А) 1

Б) 3


Г) 4

Д) 6


  1. Ауаны аэронизациялау

А) ауа қысымына оттегіне жіберу

Б) монша ,саунаны тазалау

Г) бассейінді тазалау

Д) спортзалды тазалау



  1. Ж.Нұрбекұлының ” Дене тәрбиесінің программасы” атты оқулығы қай салаға арналған

А) дене шынықтыру ісі

Б) әскери дене шынықтыру

Г) отбасылық

Д) жеке – дара



  1. Қимыл-қозғалыс арқылы адамда дамитын дене бөлігі

А) бұлшық ет

Б) жұлын


Г) иық

Д) қол


  1. Спорттық ойындарда доптың ойын алаңынан шығуы

А) аут

Б) угловой

Г) штрафной

Д) пенальти



  1. Футболды неше ойыншы ойнайды

А) 11

Б) 14


Г) 10

Д) 12


  1. Эстафеталық жүгіруде жүгіруші әріптесіне нені тапсырады

А) таяқша

Б) доп


Г) секірме

Д) таяқпен



  1. Президенттік тест сынамалары қай сыныптарда қабылданады?

А) 5-9-11

Б) 4-7-9


Г) 5-7-9

Д) 6-8-11




  1. Ойынның тәжірибелік әдістер

а) жаттығу әдісі

б) салыстыру әдісі

г) көрнекілік әдісі

д) дайындық



  1. Дене тәрбиесіндегі көрнекілік әдістер

а) дене жаттығуын көрсету

б) сөйлеу

г) талдау

д) бақылау



  1. Жүгірудің мақсаты

а) қозғалысты бақылап, жоғары жылдамдыққа жету

б) организмді жылдамдық екпініне үйренуі

г) жүгіру арқылы денені жетілдіру

д) секірмеден өту

15. Қимыл қозғалыс әрекеті арқылы спортшыда дамитын дене бөлігі

А) бұлшық ет

Б) иық

Г) аяқ бөлігі



Д) мойын

16. Дене тәрбиесі сабағының құрылымы қандай бөліктен тұрады?

А) дайындық, негізгі, қорытынды

Б) жеке, жалпы, аралас

Г) арнайы, базалық, жалпы

Д) жеке, негізгі, аралас

17. Жаттығушының дұрыс нормада жаттығуына әсер ететін фактор

А) санитарлық-гигиеналық

Б) табиғи

Г) физикалық

Д) биологиялық

18. Жылдамдық-күш жаттығуларын дамытатын жаттығулар

А) қашықтыққа жүгіру, секіру

Б) отырып тұру, лақтыру

Г) ауыр көтеру, жүгіру

Д) секіру, лақтыру, ауыр көтеру

19. Дене тәрбиесіндегі жүгіріп келіп лақтыру тәсілі

А) граната, доп, найза

Б) батпан, садақ, таға

Г) шығыршық, найза, доп

Д) найза, садақ, таға

20. Жалғыз қимыл жылдамдығын көрсететін спорт түрі

А) семсерлесу,

Б) баскетбол

Г) футбол

Д) волейбол

21. Шапшаңдыққа арналған жаттығулар түрі

А) еңкею, сермеу, жүгіру

Б) отырып жүру, лақтыру, тарту

Г) соққылар, көпқадамдық, жүру

Д) жүру, секіру, аттау

22. Аз уақыт аралығын айыра білу қабілеті

А) сенсометрлік

Б) хронометрлік

Г) синометрлік

Д) монометрлік

23. Төзімділікті анықтаушы спорт түрі

А) марафон

Б) биіктік

Г) ұзындық

Д) ұзақтық

24. Төзімділіктің физиологиялық негізі

А) аэробты

Б) анаэробты

Г) аралас

Д) жеке


25. Дене тәрбиесінде музыкамен өткізетін сабақтың міндеті

А) ырғақты қабылдау

Б) үйрету

Г) қызығушылық

Д) танымдық

26. Ескерту арқылы бақыладың міндеті

а) жұмыста қателік жібермеу

б) ескертпелерді жібермеу

г) ұйымдастырушылық

д) белсенділік

27. Ауыспалы әдістің міндеті

А) жаттығуды кезекпен орындалуы

Б) тоқтап орындалуы

Г) жеке орындалуы

Д) дара орындалуы

28. Даралық әдістің міндеті

А) өз бетінше орындау

Б) қайталап орындау

Г) шеберлікпен орындау

Д) жеке орындау




Жүйелілік қағидасы.
Дене тәрбиесі қағидаларын әрбір дене шынықтыру мұғалімі қандай шараны іске асырмасын басшылықа алуы шарт. Нақты сабақ үшін сауықтыру міндетін араластырмаса да болады, алайда оқушыларға артық жүктеме беріп,қағиданың бірін бұзу қате. Қағиданың толыққанды іске асуына мұғалімнің іскерлігінен көрінеді. Бар қағидалардың орындалуы барлық уақытты жатығушыларға, білім беру мен тәрбиенің нақты белгіленген міндетерін басшылыққа алып ,дене тәрбиесі жүйесін тірек ете іске асырған жөн.

Сауықтыру мақсатындағы қағида мұғалімнің дене тәрбиесі жұмысын емдеу және дамыту жақтарымен толықтырылып отыруға жүктейді. Бұл қағиданы орындауға басты талаптар:

1.Дене тәрбиесінің негізі мен әдісі сауықтыру жағдайында тек заңды негізге сүйену керек.

2. Дене жүктемелері оқушылардың мүмкіншіліктеріне байланысты берілу керек.

3. Дәрігерлік - педагогикалық бақылау мұғалімнің кез-келген оқу-тәрбие жұмысында болуы міндетті.

4. Санитарлық –гигеналық қалыпты ,күнді,ауа мен суды,пайдалану-барлығы әрбір дене жаттығулары кезінде қолданылуы қажет.

Қағиданың ғылымилығы.

Ғылыми қағида педагогикалық жүйені қазіргі кездегі ғылыми дәрежеге сәйкес байланыстырады. Барлық дене тәрбиесінде қолданылатын әдістер, оқыту әдістер және сабақты ұйымдастыру ғылыми жағдайға сай болуы қажет.



Екінші аралық бақылау




Тақырыптар

Бақылау түрі

1

Жылдамдық және оны дамыту

Бақылау сұрақтары

2

Төзімділікке арналған жаттығулар бар бекетті тапсырмалар



Консультатция

3

Икемділік және он дамыту



Тест

4

Белсенділік қағидасы

Бақылау сұрақтары


5

Жүйелілік қағидасы


Консультатция


6

Ойын тәсілі

Консультатция


7

Жылдамдық және оны дамыту

Бақылау сұрақтары


8

Төзімділікке арналған жаттығулар бар бекетті тапсырмалар

Тест




Тест сұрақтары.
1. Дене тәрбиесі сабағының міндеттері

А) дене сапаларын жан-жақты жетілдіру

Б) Қимыл-қозғалыс әрекетін дамыту

Г) еңбек ету мерзімін ұзарту

Д) ұжымдық еңбек етуді дамыту

2. Дене тәрбиесінің дәрігерлік тобы неше топқа бөлінеді

А) 3

Б) 4


Г) 6

Д) 5


3. Оқыту, үйрету сабағының міндеті

А) қимылдың белгілі бір мөлшерін жасау

Б) қозғалыстарды түзулеу мөлшері

Г) дене жаттығуын ұйымдастыру

Д) дене белсендігін мөлшерлеу

4. Жаттығу сабағының міндеті

а) жалпы жаттығулар түрлерін игеру

б) оқу бағдарламаларын игеру

г) үйреткен жаттығуларды қалыптастыру

д) оқытуды игеру

5. Аралас сабағының міндеті

А) өткен және бүгінгі жаттығудың түрлерін меңгеру

Б) қимылдарды аралас жасату

Г) аралас саптағы жаттығулар

Д) топтық жаттығулар

6. Бақылау сабағының міндеті

А) жаттығудың нәтижелілігіне баға берілуі

Б) сабақтың бақылау әдісі

Г) дене қасиеттерін бағалау

Д) бейімдік қасиетін бағалау

7. Дене шынықтыру сабағы неше бөлімнен тұрады

А) 3


Б) 4

Г) 6


Д) 2

8. Дене шынықтыру сабағының бірінші бөлімінің мақсаты

А) дайындық бөлімі; сабақты ұйымдастыру

Б) негізгі бөлім; сабақтың негізгі мақсатын орындау

Г) қорытынды бөлім; организмді қалыпқа келтіру, бағалау

Д) аралас бөлім:ойнау, орындау, бағалау

9. Дене жаттығуларын айналмалы түрінің міндеті

А) жаттығу түрлерін шеңбер бойынша жүргізу

Б) жаттығуды кезекпен жүргізу

Г) қимыл қозғалысты бақылау

Д) белсенділік қозғалысты бағалау


  1. Жеке тапсырма беру тәсілі

А) жаттығушының өз бетінше орындауы

Б) жаттығуды топпен орындау орындау

Г) өткен сабақтың жаттығуын орындау

Д) келесі сабақтың жаттығуын орындау



  1. Жаттығудың топтық тәсілі

А) құрал жабдықтың мөлшеріне қарай жаттығудың топпен жасалуы

Б) алдыңғы сабақтарды топтастырып жасау

Г) шынығу қасиетіне қарай өту

Д) топтық әрекеттерді жетілдіру



  1. Жалпылама тәсілі

А) бір мезетте барлық оқушылар жаттығуды бірдей жасалуы

Б) жалпы дайындық жаттығуларының жасалуы

Г) жалпы дағдысын қалыптастыру

Д) шектік дағдыны ұйымдастыру



  1. Шамадан тыс артық күш түсіру неге әкеледі

А) организм шаршап әлсіздікке әкелуі

Б) шаршап арықтауға әкелу

Г) дененің күшеюі нығаюы

Д) дененің салмағын күшейту



  1. Мектеп жасындағы кезең неше топқа бөлінеді

А) 3

Б) 2


Г) 5

Д) 4


  1. Мектеп жасындағы кезеңнің бірінші тобы

А) төменгі

Б) жоғарғы

Г) орта

Д) аралас



Төзімділікке арналған жаттығулар бар тапсырмалар.
Анаэробты төзімділікті жаттықтыру, анаэробты жағдайдағы жұмысты энергиямен қамтамасыз етудің екі негізгі – алактатты және лактатты жолмен жұмыс қуаты деңгейін көрсетуге бағытталған. Шегіне дейінгі және шегіне жақын күшпен орындаған, цикльді немесе ацикльді сипаттағы жаттығулар қолданылады.

Алакаттық төзімділікті арттыру үшін ұзақтығы 5-тен 10 секундқа дейін (мысалы, 30 – 70 метр жүгіру т.б.) қатты қарқында орындалатын жаттығулар қолданылады. Тынығу аралығы 2 – 3 минут. Креантин фосфаттың қоры бұлшық еттерде қажет. Бір сабақта 4 -5 серия орындалады. Қарқыны жұмыс шегіне 85 – 95 процентке жетпей ұзақтығы 20 секунттан екі минутқа дейін. Мысалы, 200 – 600 метр жүгіру. Жаттығуды орындау кезінде лактатты төзімділік дамиды. Қайталау арасындағы тынығу 20 – 40 секунт. Тез арада болдыруын өрістейтіндіктен сериядағы қайталау саны 3 – 5 реттен аспайды. Орындайтын серия саны жаттығушының функционалды дайындығына байланысты 4 -10 – ға дейін ауытқйды. Серия арасындағы тынығу 15 – 20 минут.

Адамның жұмысты ұзақ қарқынын азайтпай орындай алу қабілетін төзімділік дейміз. Адамның берілген қарқынды әрекетке және болдыруға қарсылық ете алу уақытын төзімділік өлшемі деп атаймыз. Төзімділікті анықтаудың түзу және жанама деген екі әдісі бар. Түзу әдісіне саналатын спортшыға бір тапсырма беріледі де (мысалы велоэргометр де жұмыс істеу,стадионды айналып жүру т.с.с) Сол жұмыстың орындалған уақты анықталады. Жанама жолмен төзімділікті анықтауда ұзақ қашықөтыққа (500, 1000, 3000 метр) жүгіру уақыты немесе белгілі уақытта бір жұмысты орындау. Төзімділіктің екі түрі бар: жалпы және арнайы. Жалпы төзімділіктің сипаты – спортшының ұзақ уақытқа жәй қарқынды, бұлшық ет топтарының көпшілігінің қатыстыра жұмыс істей алу қабілеттілігі (жүгіру, шаңғы тебу, ескек есу т.с.с.). жалпы төзімділіктің физологиялық негізі адамның ұзақ аэропты (тыныс алу деңгейін жоғары дамыту және сол деңгейді ұзақ уақыт ұстап тұра алу қабілеттілігі) мүмкіншілігі.

Бақылау сұрақтары.


  1. Дене жаттығулары.

  2. Қозғалыс белсенділігі

  3. Алғашқы дайындық сатысы.

  4. Бастапқы мамандану сатысы.

  5. Дене тәрбиесінің жолдары.

  6. Қозғалыс белсенділігі

  7. Дене жаттығуының басты қызметі.

  8. Дене жаттығуының идеологиялық бағытты.

  9. Дене тәрбиесінің нәтижелілігі

  10. Оқыту мен тәрбиенің міндеттерін шешу.

  11. Дене жаттығуларының теориясын білу.

  12. Дене жаттығулары

  13. Ұлт ойындары

  14. Ойын ережесі

  15. Педагогикалық өлшем.


Тест сұрақтары


  1. Мектеп жасындағы кезеңнің екінші тобы

А) орта

Б) жоғарғы

Г) аралас

Д) топтық

2. Мектеп жасындағы кезеңнің үшінші тобы

А) жоғарғы

Б) орта

Г) аралас



Д) төменгі

  1. Дене шынықтыру сабағының дайындық бөліміне қанша уақыт бөлінеді

А) 5-10 мин

Б) 8-15 мин

Г) 15-20 мин

Д) 16-20 мин



  1. Дене шынықтыру сабағының негізгі бөліміне қанша уақыт бөлінеді

А) 25-30 мин

Б) 27-35 мин

Г) 30-40 мин

Д) 35-40мин



  1. Дене шынықтыру сабағының қорытынды бөліміне қанша уақыт бөлінеді

А) 3-5 мин

Б) 10-15 мин

Г) 5-10 мин

Д) 7-45 мин



  1. Мектептегі дене шынықтыру сабағына жылына неше сағат беріледі

А) 68 сағ

Б) 76 сағ

Г) 70 сағ

Д) 65 сағ



  1. Мектептегі дене шынықтыру сабағы аптасына неше сағат беріледі

А) 2 сағ

Б) 6 сағ


Г) 3 сағ

Д) 4 сағ


  1. Дене шынықтыру сабағындағы дайындық бөліміндегі ЖДЖ мағынасы

А) жалпы дамыту жаттығулары

Б) жан-жақты дамыту жаттығулары

Г) жеке дамыту жаттығулары

Д) көптік дамыту жаттығулары



  1. Мекткетегі дене шынықтыру пәні бойынша бірінші тоқсанға қанша сағат бөлінеді

А) 19 сағ

Б) 22 сағ

Г) 16 сағ

Д) 18 сағ



  1. Мектептегі дене шынықтыру пәні бойынша екінші тоқсанға қанша сағат бөлінеді

А) 14 сағ

Б) 16 сағ

Г) 20 сағ

Д) 18 сағ



  1. Мектептегі дене шынықтыру пәні бойынша үшінші тоқсанда қанша сағат бөлінеді

А) 20 сағ

Б) 15 сағ

Г) 16 сағ

Д) 14 сағ



  1. Мектептегі дене шынықтыру пәні бойынша төртінші тоқсанда қанша сағат бөлінеді

А) 15 сағ

Б) 22 сағ

Г) 16 сағ

Д) 22 сағ



  1. Сабақтың дайындық мөлшері неше минутқа бөлінеді

А) 10мин

Б) 12мин


Г) 13мин

Д) 15 мин



  1. Мектептегі дене шынықтыру сабағының ұзақтығы

А) 45 мин

Б) 60мин


Г) 50 мин

Д) 42 мин



  1. Сабақтың тиімділігін анықтау әдісі

А) хронометрия

Б) пульсометрия

Г) монометрия

Д) дозометрия



  1. Сабақтың қан қысымын өлшеу әдісі

А) пульсометрия

Б) хронометрия

Г) тахометрия

Д) монометрия



  1. Президенттік тест сынамасының “ТЕСТ” сөзінің мағынасы

А) “анықтау, бақылау, зерттеу”

Б) “көрсету, жазу, айту”

Г) “бақылау, шектеу, жазу”

Д) “сұрау, көрсету, айту”



  1. Мектептегі Президенттік тесттік сынамалар жылына неше рет қабылданады

А) 2 рет

Б) 4 рет


Г) 5 рет

Д) 7 рет


  1. “Спорттық жаттығу” ұғымы нені білдіреді

а) күрделі жаттығулар арқылы спортшыны дайындау

б) жаттығу арқылы спортшыны ауызша дайындау

г) спортшыны жаттығу арқылы айналмалы дайындау

д) спортшыны жаттығу арқылы бейімдікті дайындау



  1. Спорттық мүмкіндіктерді жүзеге асыра білу кезеңі

А) жоғары көрсеткішке жету кезеңі

Б) жоғарылау сатысына жету кезеңі

Г) жан-жақты даму кезеңі

Д) топтық даму кезеңі



  1. Ұзақ жылғы спортқа бейімделу кезеңі

А) 8-10 жыл

Б) 7-10 жыл

Г) 7-11 жыл

Д) 8-11 жыл



  1. Дене тәрбиесінің ұйымдастыру түрлері неше ережеден тұрады

А) 1

Б) 3


Г) 4

Д) 2


  1. Метрологиялық факторлар

А) ауа температурасы және ылғалдық

Б) тамақтану , ванна және су бүркемелеу

Г) ауа қысымы, температуралар

Д) ауа, ылғалдық, ыстықтық



  1. Ауаны аэронизациялау

А) ауа қысымына оттегіне жіберу

Б) монша ,саунаны тазалау

Г) бассейінді тазалау

Д) спортзалды тазалау



  1. Қозғалмалы ойынның бір бөлігін көрсет

А) эстафеталық ойындар

Б) әскери дене шынықтыру

Г) отбасылық

Д) ұжымдық



  1. Дене тәрбесінің процессіне кірмейтіндер

А) жаттығу кезіндегі арнайы тамақтану

Б) гигиеналық тазалық жасау

Г) процедуралық тексеру жасау

Д) кәсіптік тексеру жасау



  1. Көпсайыс қай спорт түріне жатады

А) жеңіл атлетика

Б) баскетбол

Г) суда жүзу

Д) еркін күрес



  1. Жаттығушының жаттығу барысында сақтану жайлы ережесі

А) қауіпсіздік ережесі

Б) өзіне-өзі қарау ережесі

Г) тоқтату ережесі

Д) жүгіру ережесі



  1. Денсаулығына байланысты шектелген топтың атауы

А) дәрігерлік

Б) сауықтыру

Г) қосалқы

Д) аралас



  1. Жеке тапсырма беру тәсілі

А) жаттығушының өз бетінше орындауы

Б) жаттығуды топпен орындау орындау

Г) өткен сабақтың жаттығуын орындау

Д) келесі сабақтың жаттығуын орындау



  1. Жаттығудың топтық тәсілі

А) құрал жабдықтың мөлшеріне қарай жаттығудың топпен жасалуы

Б) алдыңғы сабақтарды топтастырып жасау

Г) шынығу қасиетіне қарай өту

Д) топтық жаттығуды мөлшерлеу



  1. Жалпылама тәсілі

А) бір мезетте барлық оқушылар жаттығуды бірдей жасалуы

Б) жалпы дайындық жаттығуларының жасалуы

Г) жалпы дағдысын қалыптастыру

Д) ұжымдық дағдысын қалыптастыру



  1. Шамадан тыс артық күш түсіру неге әкеледі

А) оганизм шаршап әлсіздікке әкелуі

Б) шаршап арықтауға әкелу

Г) дененің күшеюі төмендету

Д) дененің күшін жоғарылату



  1. Мектеп жасындағы кезең неше топқа бөлінеді

А) 3

Б) 2


Г) 5

Д) 4


Ойын тәсілі
Ойын тәсілдері дегеніміз нақты мақсаттарды табысты орындауға мүмкіншілік жасайтын ойын тесілдері түрлерінің жиынтығы.

Тәсілдердің түрлерін ойын жүргізу құралы деп білу керек, себебі футболшы ойын төсілдерінің түрлерін неғұрлым көп біліп оны әртүрлі жағдайда қолдана білсе, қарсылас команданы жеі көп үлес қоса алады және ойын төсілдерін шебер қолдана білген ойыншылар футболшының жан-жақты дайындығын арттыруға көмектеседі.



Ойын төсілдері футболдың жүз жылдан астам уақыт іші дамуына байланысты көптеген өзгерістерден өтті. Оның эвалюциялық дамуының, негізінен, алғанда мынандай ерекшіліктері ойында аз пайдаланатын тәсілдердің түрлері мүлдем азайті оның ішінде допты табанымсн тоқтату, желкемен ұру орнына бер ойыншылар, көбінесе допты аяқгың сыртқы жағымен тебу, жөне санмен тоқгату, допты қолмен лақгыру /қақпашының ойын төсілдері/, қарсылас ойыншыны алдап өту секілді қимылдарды көбейтті.

Бүгінгі заманда футбол ойынының тәсілдері көптеген қозғалыстардың биомеханикалық жүйелерінен тұрады жөне ойын үстінде жұмыс істеп шығарған қуатты тиімді пайдалануға мүмкіншілік туғызады. Жылдамдық пен сенімділік, қарапайым және пайдалы ойын тәсілдері - бүгінгі футболға қойылатын талаптардың негізі.

Ойын жүйесі - негізгі стиль, бүкіл команданың қимылының өзгешелігі ойыншьшарды аланда әрқайсысының дайындығына, ойынды түсінуіне байланысты орналастыру және орындалатын функцияларын белгілеу. Ойынның мақсатына жету үшін негізгі ойын фазалары қарапайым, тез қозғалмалы болса, онда ойындшыларға өзіндік шеберлігін, творчествосын көрсетуге мүкіншілік туады.



Бақылау сұрақтары



  1. Дене жаттығуының педагогикалық сұрыпталуы.

  2. Саналылық қағидалары.

  3. Белсенділік қағидалары.

  4. Оқыту қағидалары

  5. Белсенділік қағидалары.

  6. Саналылық қағидалары.

  7. Оқыту қағидалары

  8. Жаттығу процесінің маңыздылығы

  9. Арнайы жаттығу түріне түсініктеме.

  10. Ойын әдісінің стильі

  11. Жаттығудың мақсаты

  12. Артқа қарай жүгіру тәсілі.



Бақылау сұрақтары



  1. Бір жақ бүйірімен тәсілдері.

  2. Артқа қарай жүгіру тәсілі.

  3. Бір жақ бүйірімен тәсілдері.

  4. Аэробты төзімділік.

  5. Интервалды әдісі.

  6. Дене қасиеттерін жетілдіру

  7. Адамдардың күшін салыстыру.

  8. Анаэробты төзімділікті дамытудың амалдары мен әдістері.

  9. Ептілікті дамыту әдістемесі.

  10. Төзімділікке арналған жаттығулар бар тапсырмалар.

  11. Мектеп жасына дейінгілердің дене тәрбиесі.

  12. Қимылды дамыту ерекшеліктері.


Тест сұрақтары.


  1. Мектеп жасындағы кезеңнің бірінші тобы

А) төменгі

Б) жоғарғы

Г) орта

Д) аралас



  1. Өз дене салмағын есептемей көрсетілген күш

А) абсолюттік

Б) тездік

Г) пассивтік

Д) активтік



  1. Спорттық күшін салыстыру ұғымы

А) салыстырмалы

Б) кезеңдік

Г) салмақсыздық

Д) кезеңдік



  1. Дене шынықтыру сабағына еркін қатысатын оқушылардың тобы

А) негізгі

Б) бөлшектелген

Г) арнайы

Д) жалпы


  1. Денеге ауырлық түсіру дегеніміз

А) ауырлықтың денеге әсер ету мөлшері

Б) ауырлықтың бірыңғай орындалуы

Г) үлкен жетістіктерге жету

Д) орташа жетістікке жету



  1. Дене тәрбиесіндегі демалыс атаулары

А) баяу және белсенді

Б) қатаң және бірыңғай

Г) ауыр және қарқынды

Д) жеңіл және орташа



  1. Қимылдарды үйрену процесі

А) бөлшекті және бүтіндей үйрену

Б) тиісті және жеке үйрену

Г) топтық және жеке үйрену

Д) ұжымдық және кәсіптік



  1. Көрсетудің пайдалану себебі

а) еліктеу

б) танымдық

г) біркелкі

д) танымдық



  1. Көрнекілікті пайдалану себебі

А) көрсету, үйрету

Б) ескерту

Г) түсіндіру

Д) жетілдіру



  1. Спортшылардың қай күшке байланысты дамыиды

А) абсолюттік және салыстырмалы

Б) тездік және кезеңдік

Г) пассивтік және салмақсыздық

Д) активтік және дара



  1. Абсолюттік күш қай спорт түріне қажет

А) найза және граната лақтыру

Б) жүзу, секіру

Г) тебу, аунау

Д) сырғанау, ойнау



  1. Өз салмағның ауырлығын басқару жаттығулары

А) отырып тұру, секіру

Б) ауыр атлетика, гимнастика

Г) көпсайыс, каратэ

Д) қол добы, теннис



  1. Сыртқы қарсылық көрсететін жаттығулар

А) спорттық құралдар

Б) дене қозғалысы

Г) ауа райы

Д) арнайы



  1. Спорттық ойындар, стол теннисіне тән әдістер

А) ойын әдісі

Б) баяулату әдісі

Г) сезгіштік әдісі

Д) білгіштік



  1. Жарыста ұту не жарыстан шығу әдісі

А) жарыстық әдіс

Б) қайталау әдісі

Г) өзіндік әдісі

Д) кәсіптік әдісі



  1. Спорттағы қозғалыс объектілері

А) доп, қарсылас, семсер

Б) қақпа, нысана, садақ

Г) ринг, алаң, қолғап

Д) стадион, алаң, секірме



  1. Икемділік жаттығуының міндеті

А) белгілі затты алу, дәл тигізу

Б) тоқтату, ұстау

Г) жүгіру, бұрылу

Д) ойнау, секіру



  1. Жаттығуды үлкен мөлшерде орындай алу қабілеті

А) икемділік

Б) сезгіштік

Г) саналық

Д) білімдік



  1. Адам денесіндегі қимыл әрекетке белсенді мүше

А) қол саусақтары

Б) аяқ


Г) иық

Д) саусақ



  1. Мектепке дейінгі мекемелерде неше жасқа дейін барады

А) 2-айдан 7-жас аралығы

Б) 2-айдан 4-жас аралығы

Г) 4-айдан 8-жас аралығы

Д) 3-айдан 5-жас аралығы



  1. Спортта рухани ерікті тәрбиелеуге не жатады

А) адалдық, шешімге келу, батылдық

Б) еріксіздік, екі ойлылық, жылдамдық

Г) енжарлық, салғырттық, пысықтық

Д) шапшаңдық, басшылық, даралық



  1. Жалаушаға жүгіру, доп лақтыру түрі қандай ойындарға жатады

А) сюжетсіз

Б) сергектік

Г) қимылсыз

Д) демалу



  1. “Аққу мен қаздар”, “аңшы мен үйрек”қозғалмалы ойыны қандай ойынға жатады

а) сюжетті

б) абстрактты

г) вариативті

д) көркемдік




Ептілікті дамыту әдістемесі.
Анаэробты төзімділікті жаттықтыру, анаэробты жағдайдағы жұмысты энергиямен қамтамасыз етудің екі негізгі – алактатты және лактатты жолмен жұмыс қуаты деңгейін көрсетуге бағытталған. Шегіне дейінгі және шегіне жақын күшпен орындаған, цикльді немесе ацикльді сипаттағы жаттығулар қолданылады.

Алакаттық төзімділікті арттыру үшін ұзақтығы 5-тен 10 секундқа дейін (мысалы, 30 – 70 метр жүгіру т.б.) қатты қарқында орындалатын жаттығулар қолданылады. Тынығу аралығы 2 – 3 минут. Креантин фосфаттың қоры бұлшық еттерде қажет. Бір сабақта 4 -5 серия орындалады. Қарқыны жұмыс шегіне 85 – 95 процентке жетпей ұзақтығы 20 секунттан екі минутқа дейін. Мысалы, 200 – 600 метр жүгіру. Жаттығуды орындау кезінде лактатты төзімділік дамиды. Қайталау арасындағы тынығу 20 – 40 секунт. Тез арада болдыруын өрістейтіндіктен сериядағы қайталау саны 3 – 5 реттен аспайды. Орындайтын серия саны жаттығушының функционалды дайындығына байланысты 4 -10 – ға дейін ауытқйды. Серия арасындағы тынығу 15 – 20 минут.

Адамның жұмысты ұзақ қарқынын азайтпай орындай алу қабілетін төзімділік дейміз. Адамның берілген қарқынды әрекетке және болдыруға қарсылық ете алу уақытын төзімділік өлшемі деп атаймыз. Төзімділікті анықтаудың түзу және жанама деген екі әдісі бар. Түзу әдісіне саналатын спортшыға бір тапсырма беріледі де (мысалы велоэргометр де жұмыс істеу,стадионды айналып жүру т.с.с) Сол жұмыстың орындалған уақты анықталады. Жанама жолмен төзімділікті анықтауда ұзақ қашықөтыққа (500, 1000, 3000 метр) жүгіру уақыты немесе белгілі уақытта бір жұмысты орындау.


Дене тәрбиесінің мәні.
Бала туылғанан бастап, мектепке барғанға дейінгі алғашқы жылдар адам өмірінде өте үлкен маңызға ие. Бұл кезеңде денсаулықтың ірге тасы шыңдалады, әр түрлі қабілеттер дами бастайды, сапалы қасиеттері көрінеді және мінез – құлық ерекшеліктері қалыптасады. Осы жылдарда баланың қалай тәрбиелену, оның болашақтағы оқуына, жеке азамат болып қалыптасуына негіз болады.

Баланың алғашқы жылдары жан – жақты тәрбиелеудің негізгісі дене тәрбиесі болып табылады. Дұрыс дамып келе жатқан бала ылғи да қозғалысқа қабілетті болады. Үш жасқа дейін баланың тәуліктік қажеттігі 6,5 локомация, ал жеті жастағылардікі 16 – 18 локомация. Қозғалыс ықпалымен жүрек – буын, тыныс алу және жүйке жүйесі қызметі жақсарады, тірек қимыл жүйесі жетіліп, зат алмасу реттеледі. Олар бала қимыл арқылы әлемді таниды, оның психикасы, ерік, дербестігі, үлгерімі, ұжымшылдығы дамиды.

Әсіресе қол саусақтарының қимылы зор мәнге ие болады. Мидың үлкен жарты шеңбер бөлімінің белсенділігін арттырып, тіл қозғаушы орталықтың дамуын реттейді. Сондықтан бала неғұрлым түрлі – қимыл қозғалыстарды меңгерсе, солғұрлым сезім, қабылдау және де басқа психикалық процестердің дамуын кеңейтуге мүмкіндік туғызады.

Мектепке дейінгі мекемелерде 2 айдан 7 мжасқа дейінгі балалар қатысады. Анатомо – физологиялық ерекшеліктеріне, өмір шарттарына, тәрбиесі мен оқу – бөліміне қарай топтарға бөлінеді. Олар яслилік және мектепке дейінгі топтар болып бөлінеді. Ясли: нәрестелік жастағы бірінші топ (2 айдан 1 жасқа дейін) және нәрестелік екінші топ (1 жастан 2 жасқа дейін) . Мектепке дейінгі: бірінші сәбилік топ (3 жастан 4 жасқа дейінгі), орташа (4 жастан 5 жасқа дейін), жоғарғы топ (5 жастан 6 жасқа дейін) және мектепке дайындық топ (6 жастан 7 жасқа дейін).


Тест сұрақтары

  1. Дене тәрбиесі жүйесінің ұйымдастыру тұрлері

А) мемлекеттік, қоғамдық

Б) жанұялық, жекеменшік

Г) ұжымдық, ұлттық

Д) жеке , дара



  1. “Физикалық реабилитация” терминінің мағанасы

а) денені қалпына келтіру

б) өзін жоғалту

г) дене қуатын жоғарылату

д) көңіл күйді жоғарылату



  1. Кәсіптік бағытгимнастика деген не

А) өндірістік гимнастика

Б) элитарлық гимнастика

Г) қоғамдық гимнастика

Д) отбасылық гимнастика



  1. Спорт деген не

А) жоғары дәрежеде өз мүмкіндігінің нәтижесін көрсету

Б) мамандандырылған мүмкіншілікке жету

Г) жарыстарға қатысу

Д) ойынға белсене қатысу



  1. Дене міндеттері неше топқа бөлінеді?

А) 3

Б) 2


Г) 6

Д) 4


  1. “Денелік білім трактатының” авторы

а) П.Лесгафт

б) К. Сандиций

г) Л. Толстой

д) Ушинский



  1. Дене тәрбиесі заңдылықтарын басшылыққа алатын білім

А) арнайы білім

Б) топтық білім

Г) жеке білім

Д) дара білім



  1. Дене тәрбиесі сабағы неше топқа бөлінеді?

А) 3

Б) 2


Г) 6

Д) 5


  1. Дене тәрбиесі ғылымы нешінші ғасырда пайда болған?

А) 19ғ

Б) 20ғ


Г) 18ғ

Д) 15ғ


  1. Дене тәрбиесі сабағында жаттығулардың басталу кезеңі

А) жоғарыдан

Б) төменнен

Г) әрқалай

Д) шетінен



  1. Қазақтың ұлттық ойыны

а) тоғызқұмалақ

б) шахмат

г) дойбы

д) домино



  1. Арнайы топқа қайсы бөлім жатады?

А) медициналық

Б) ұжымдық

Г) отбасылық

Д) білімділік



  1. Президенттік тест сынамалары неше бөлімнен тұрады?

А) 3

Б) 6


Г) 4

Д) 2


  1. Дене шынықтыру сабағындағы дайындық бөліміндегі ЖДЖ мағынасы

А) жалпы дамыту жаттығулары

Б) жан-жақты дамыту жаттығулары

Г) жеке дамыту жаттығулары

Д) дара дамыту жаттығулары



  1. Мекткептегі дене шынықтыру пәні бойынша бірінші тоқсанға қанша сағат бөлінеді

А) 19 сағ

Б) 22 сағ

Г) 16 сағ

Д) 18 сағ



  1. Мекткептегі дене шынықтыру пәні бойынша екінші тоқсанға қанша сағат бөлінеді

А) 14 сағ

Б) 16 сағ

Г) 20 сағ

Д) 22 сағ



  1. Мекткептегі дене шынықтыру пәні бойынша үшінші тоқсанда қанша сағат бөлінеді

А) 20 сағ

Б) 15 сағ

Г) 16 сағ

Д) 18 сағ



  1. Мекткптегі дене шынықтыру пәні бойынша төртінші тоқсанда қанша сағат бөлінеді

А) 15 сағ

Б) 22 сағ

Г) 16 сағ

Д) 11 сағ



  1. Сабақтың қозғалыс тығыздығының уақыты неше пайызға тең

А) 50

Б) 60


Г) 40

Д) 55


  1. Мектептегі дене шынықтыру сабағының ұзақтығы

А) 45 мин

Б) 60мин


Г) 50 мин

Д) 40 мин



  1. Сабақтың тиімділігін анықтау әдісі

А) хронометрия

Б) пульсометрия

Г) монометрия

Д) дозометрия



  1. Сабақтың қан қысымын өлшеу әдісі

А) пульсометрия

Б) хронометрия

Г) тахометрия

Д) диаметрия



  1. Президенттік тест сынамасының “ТЕСТ” сөзінің мағынасы

А) “анықтау, бақылау, зерттеу”

Б) “көрсету, жазу, айту”

Г) “бақылау, шектеу, жазу”

Д) сұрау, жазу, зерттеу



  1. Мектептегі Президенттік тесттік сынамалар жылына неше рет қабылданады

А) 2 рет

Б) 4 рет


Г) 5 рет

Д) 6 рет


  1. “Спорттық жаттығу” ұғымы нені білдіреді

а) күрделі жаттығулар арқылы спортшыны дайындау

б) жаттығу арқылы спортшыны ауызша дайындау

г) спортшыны жаттығу арқылы айналмалы дайындау

д) спортшыны жаттығу арқылы шеңберлік әдісімен дайындау



  1. Спортшының базалық дайындау кезеңі неше жылға тең

А) 4-6 жыл

Б) 3-4 жыл

Г) 7-8 жыл

Д) 4-5 жыл



  1. Спорттық мүмкіндіктерді жүзеге асыра білу кезеңі

А) жоғары көрсеткішке жету кезеңі

Б) жоғарылау сатысына жету кезеңі

Г) жан-жақты даму кезеңі

Д) дара даму кезеңі



  1. Ұзақ жылғы спортқа бейімделу кезеңі

А) 8-10 жыл

Б) 7-10 жыл

Г) 7-11 жыл

Д) 8-9 жыл



  1. Дене тәрбиесінің ұйымдастыру түрлері неше ережеден тұрады

А) 1

Б) 3


Г) 4

Д) 6


  1. Ауаны аэронизациялау

А) ауа қысымына оттегіне жіберу

Б) монша ,саунаны тазалау

Г) бассейінді тазалау

Д) спортзалды тазалау



  1. Ж.Нұрбекұлының ” Дене тәрбиесінің программасы” атты оқулығы қай салаға арналған

А) дене шынықтыру ісі

Б) әскери дене шынықтыру

Г) отбасылық

Д) жеке – дара



  1. Қимыл-қозғалыс арқылы адамда дамитын дене бөлігі

А) бұлшық ет

Б) жұлын


Г) иық

Д) қол


  1. Спорттық ойындарда доптың ойын алаңынан шығуы

А) аут

Б) угловой

Г) штрафной

Д) пенальти



  1. Футболды неше ойыншы ойнайды

А) 11

Б) 14


Г) 10

Д) 12


  1. Эстафеталық жүгіруде жүгіруші әріптесіне нені тапсырады

А) таяқша

Б) доп


Г) секірме

Д) таяқпен



  1. Президенттік тест сынамалары қай сыныптарда қабылданады?

А) 5-9-11

Б) 4-7-9


Г) 5-7-9

Д) 6-8-11




  1. Ойынның тәжірибелік әдістер

а) жаттығу әдісі

б) салыстыру әдісі

г) көрнекілік әдісі

д) дайындық



  1. Дене тәрбиесіндегі көрнекілік әдістер

а) дене жаттығуын көрсету

б) сөйлеу

г) талдау

д) бақылау



  1. Жүгірудің мақсаты

а) қозғалысты бақылап, жоғары жылдамдыққа жету

б) организмді жылдамдық екпініне үйренуі

г) жүгіру арқылы денені жетілдіру

д) секірмеден өту

40.Қимыл қозғалыс әрекеті арқылы спортшыда дамитын дене бөлігі

А) бұлшық ет

Б) иық

Г) аяқ бөлігі



Д) мойын

41.Дене тәрбиесі сабағының құрылымы қандай бөліктен тұрады?

А) дайындық, негізгі, қорытынды

Б) жеке, жалпы, аралас

Г) арнайы, базалық, жалпы

Д) жеке, негізгі, аралас

42.Жаттығушының дұрыс нормада жаттығуына әсер ететін фактор

А) санитарлық-гигиеналық

Б) табиғи

Г) физикалық

Д) биологиялық

43.Жылдамдық-күш жаттығуларын дамытатын жаттығулар

А) қашықтыққа жүгіру, секіру

Б) отырып тұру, лақтыру

Г) ауыр көтеру, жүгіру

Д) секіру, лақтыру, ауыр көтеру

44.Дене тәрбиесіндегі жүгіріп келіп лақтыру тәсілі

А) граната, доп, найза

Б) батпан, садақ, таға

Г) шығыршық, найза, доп

Д) найза, садақ, таға

45.Жалғыз қимыл жылдамдығын көрсететін спорт түрі

А) семсерлесу,

Б) баскетбол

Г) футбол

Д) волейбол

46.Шапшаңдыққа арналған жаттығулар түрі

А) еңкею, сермеу, жүгіру

Б) отырып жүру, лақтыру, тарту

Г) соққылар, көпқадамдық, жүру

Д) жүру, секіру, аттау

47.Аз уақыт аралығын айыра білу қабілеті

А) сенсометрлік

Б) хронометрлік

Г) синометрлік

Д) монометрлік

48.Төзімділікті анықтаушы спорт түрі

А) марафон

Б) биіктік

Г) ұзындық

Д) ұзақтық

49.Төзімділіктің физиологиялық негізі

А) аэробты

Б) анаэробты

Г) аралас

Д) жеке


50.Дене тәрбиесінде музыкамен өткізетін сабақтың міндеті

А) ырғақты қабылдау

Б) үйрету

Г) қызығушылық

Д) танымдық

51.Ескерту арқылы бақыладың міндеті

а) жұмыста қателік жібермеу

б) ескертпелерді жібермеу

г) ұйымдастырушылық

д) белсенділік

52.Ауыспалы әдістің міндеті

А) жаттығуды кезекпен орындалуы

Б) тоқтап орындалуы

Г) жеке орындалуы

Д) дара орындалуы

53.Даралық әдістің міндеті

А) өз бетінше орындау

Б) қайталап орындау

Г) шеберлікпен орындау

Д) жеке орындау

54.Дене тәрбиесі сабағының міндеттері

А) дене сапаларын жан-жақты жетілдіру

Б) Қимыл-қозғалыс әрекетін дамыту

Г) еңбек ету мерзімін ұзарту

Д) ұжымдық еңбек етуді дамыту

55.Дене тәрбиесінің дәрігерлік тобы неше топқа бөлінеді

А) 3

Б) 4


Г) 6

Д) 5


56.Оқыту, үйрету сабағының міндеті

А) қимылдың белгілі бір мөлшерін жасау

Б) қозғалыстарды түзулеу мөлшері

Г) дене жаттығуын ұйымдастыру

Д) дене белсендігін мөлшерлеу

57.Жаттығу сабағының міндеті

а) жалпы жаттығулар түрлерін игеру

б) оқу бағдарламаларын игеру

г) үйреткен жаттығуларды қалыптастыру

д) оқытуды игеру

58.Аралас сабағының міндеті

А) өткен және бүгінгі жаттығудың түрлерін меңгеру

Б) қимылдарды аралас жасату

Г) аралас саптағы жаттығулар

Д) топтық жаттығулар

59.Бақылау сабағының міндеті

А) жаттығудың нәтижелілігіне баға берілуі

Б) сабақтың бақылау әдісі

Г) дене қасиеттерін бағалау

Д) бейімдік қасиетін бағалау

60.Дене шынықтыру сабағы неше бөлімнен тұрады

А) 3


Б) 4

Г) 6


Д) 2

61.Дене шынықтыру сабағының бірінші бөлімінің мақсаты

А) дайындық бөлімі; сабақты ұйымдастыру

Б) негізгі бөлім; сабақтың негізгі мақсатын орындау

Г) қорытынды бөлім; организмді қалыпқа келтіру, бағалау

Д) аралас бөлім:ойнау, орындау, бағалау

62.Дене жаттығуларын айналмалы түрінің міндеті

А) жаттығу түрлерін шеңбер бойынша жүргізу

Б) жаттығуды кезекпен жүргізу

Г) қимыл қозғалысты бақылау

Д) белсенділік қозғалысты бағалау


  1. Жеке тапсырма беру тәсілі

А) жаттығушының өз бетінше орындауы

Б) жаттығуды топпен орындау орындау

Г) өткен сабақтың жаттығуын орындау

Д) келесі сабақтың жаттығуын орындау



  1. Жаттығудың топтық тәсілі

А) құрал жабдықтың мөлшеріне қарай жаттығудың топпен жасалуы

Б) алдыңғы сабақтарды топтастырып жасау

Г) шынығу қасиетіне қарай өту

Д) топтық әрекеттерді жетілдіру



  1. Жалпылама тәсілі

А) бір мезетте барлық оқушылар жаттығуды бірдей жасалуы

Б) жалпы дайындық жаттығуларының жасалуы

Г) жалпы дағдысын қалыптастыру

Д) шектік дағдыны ұйымдастыру



  1. Шамадан тыс артық күш түсіру неге әкеледі

А) организм шаршап әлсіздікке әкелуі

Б) шаршап арықтауға әкелу

Г) дененің күшеюі нығаюы

Д) дененің салмағын күшейту



  1. Мектеп жасындағы кезең неше топқа бөлінеді

А) 3

Б) 2


Г) 5

Д) 4


  1. Мектеп жасындағы кезеңнің бірінші тобы

А) төменгі

Б) жоғарғы

Г) орта

Д) аралас



  1. Мектеп жасындағы кезеңнің екінші тобы

А) орта

Б) жоғарғы

Г) аралас

Д) топтық

Мектеп жасындағы кезеңнің үшінші тобы

А) жоғарғы

Б) орта

Г) аралас



Д) төменгі

  1. Дене шынықтыру сабағының дайындық бөліміне қанша уақыт бөлінеді

А) 5-10 мин

Б) 8-15 мин

Г) 15-20 мин

Д) 16-20 мин



  1. Дене шынықтыру сабағының негізгі бөліміне қанша уақыт бөлінеді

А) 25-30 мин

Б) 27-35 мин

Г) 30-40 мин

Д) 35-40мин



  1. Дене шынықтыру сабағының қорытынды бөліміне қанша уақыт бөлінеді

А) 3-5 мин

Б) 10-15 мин

Г) 5-10 мин

Д) 7-45 мин



  1. Мектептегі дене шынықтыру сабағына жылына неше сағат беріледі

А) 68 сағ

Б) 76 сағ

Г) 70 сағ

Д) 65 сағ



  1. Мектептегі дене шынықтыру сабағы аптасына неше сағат беріледі

А) 2 сағ

Б) 6 сағ


Г) 3 сағ

Д) 4 сағ


  1. Дене шынықтыру сабағындағы дайындық бөліміндегі ЖДЖ мағынасы

А) жалпы дамыту жаттығулары

Б) жан-жақты дамыту жаттығулары

Г) жеке дамыту жаттығулары

Д) көптік дамыту жаттығулары



  1. Мекткетегі дене шынықтыру пәні бойынша бірінші тоқсанға қанша сағат бөлінеді

А) 19 сағ

Б) 22 сағ

Г) 16 сағ

Д) 18 сағ



  1. Мектептегі дене шынықтыру пәні бойынша екінші тоқсанға қанша сағат бөлінеді

А) 14 сағ

Б) 16 сағ

Г) 20 сағ

Д) 18 сағ



  1. Мектептегі дене шынықтыру пәні бойынша үшінші тоқсанда қанша сағат бөлінеді

А) 20 сағ

Б) 15 сағ

Г) 16 сағ

Д) 14 сағ



  1. Мектептегі дене шынықтыру пәні бойынша төртінші тоқсанда қанша сағат бөлінеді

А) 15 сағ

Б) 22 сағ

Г) 16 сағ

Д) 22 сағ



  1. Сабақтың дайындық мөлшері неше минутқа бөлінеді

А) 10мин

Б) 12мин


Г) 13мин

Д) 15 мин



  1. Мектептегі дене шынықтыру сабағының ұзақтығы

А) 45 мин

Б) 60мин


Г) 50 мин

Д) 42 мин



  1. Сабақтың тиімділігін анықтау әдісі

А) хронометрия

Б) пульсометрия

Г) монометрия

Д) дозометрия



  1. Сабақтың қан қысымын өлшеу әдісі

А) пульсометрия

Б) хронометрия

Г) тахометрия

Д) монометрия



  1. Президенттік тест сынамасының “ТЕСТ” сөзінің мағынасы

А) “анықтау, бақылау, зерттеу”

Б) “көрсету, жазу, айту”

Г) “бақылау, шектеу, жазу”

Д) “сұрау, көрсету, айту”



  1. Мектептегі Президенттік тесттік сынамалар жылына неше рет қабылданады

А) 2 рет

Б) 4 рет


Г) 5 рет

Д) 7 рет


  1. “Спорттық жаттығу” ұғымы нені білдіреді

а) күрделі жаттығулар арқылы спортшыны дайындау

б) жаттығу арқылы спортшыны ауызша дайындау

г) спортшыны жаттығу арқылы айналмалы дайындау

д) спортшыны жаттығу арқылы бейімдікті дайындау



  1. Спорттық мүмкіндіктерді жүзеге асыра білу кезеңі

А) жоғары көрсеткішке жету кезеңі

Б) жоғарылау сатысына жету кезеңі

Г) жан-жақты даму кезеңі

Д) топтық даму кезеңі



  1. Ұзақ жылғы спортқа бейімделу кезеңі

А) 8-10 жыл

Б) 7-10 жыл

Г) 7-11 жыл

Д) 8-11 жыл



  1. Дене тәрбиесінің ұйымдастыру түрлері неше ережеден тұрады

А) 1

Б) 3


Г) 4

Д) 2


  1. Метрологиялық факторлар

А) ауа температурасы және ылғалдық

Б) тамақтану , ванна және су бүркемелеу

Г) ауа қысымы, температуралар

Д) ауа, ылғалдық, ыстықтық



  1. Ауаны аэронизациялау

А) ауа қысымына оттегіне жіберу

Б) монша ,саунаны тазалау

Г) бассейінді тазалау

Д) спортзалды тазалау



  1. Қозғалмалы ойынның бір бөлігін көрсет

А) эстафеталық ойындар

Б) әскери дене шынықтыру

Г) отбасылық

Д) ұжымдық



  1. Дене тәрбесінің процессіне кірмейтіндер

А) жаттығу кезіндегі арнайы тамақтану

Б) гигиеналық тазалық жасау

Г) процедуралық тексеру жасау

Д) кәсіптік тексеру жасау



  1. Көпсайыс қай спорт түріне жатады

А) жеңіл атлетика

Б) баскетбол

Г) суда жүзу

Д) еркін күрес



  1. Жаттығушының жаттығу барысында сақтану жайлы ережесі

А) қауіпсіздік ережесі

Б) өзіне-өзі қарау ережесі

Г) тоқтату ережесі

Д) жүгіру ережесі



  1. Денсаулығына байланысты шектелген топтың атауы

А) дәрігерлік

Б) сауықтыру

Г) қосалқы

Д) аралас



  1. Жеке тапсырма беру тәсілі

А) жаттығушының өз бетінше орындауы

Б) жаттығуды топпен орындау орындау

Г) өткен сабақтың жаттығуын орындау

Д) келесі сабақтың жаттығуын орындау



  1. Жаттығудың топтық тәсілі

А) құрал жабдықтың мөлшеріне қарай жаттығудың топпен жасалуы

Б) алдыңғы сабақтарды топтастырып жасау

Г) шынығу қасиетіне қарай өту

Д) топтық жаттығуды мөлшерлеу



  1. Жалпылама тәсілі

А) бір мезетте барлық оқушылар жаттығуды бірдей жасалуы

Б) жалпы дайындық жаттығуларының жасалуы

Г) жалпы дағдысын қалыптастыру

Д) ұжымдық дағдысын қалыптастыру



  1. Шамадан тыс артық күш түсіру неге әкеледі

А) оганизм шаршап әлсіздікке әкелуі

Б) шаршап арықтауға әкелу

Г) дененің күшеюі төмендету

Д) дененің күшін жоғарылату



  1. Мектеп жасындағы кезең неше топқа бөлінеді

А) 3

Б) 2


Г) 5

Д) 4


  1. Мектеп жасындағы кезеңнің бірінші тобы

А) төменгі

Б) жоғарғы

Г) орта

Д) аралас



  1. Өз дене салмағын есептемей көрсетілген күш

А) абсолюттік

Б) тездік

Г) пассивтік

Д) активтік



  1. Спорттық күшін салыстыру ұғымы

А) салыстырмалы

Б) кезеңдік

Г) салмақсыздық

Д) кезеңдік



  1. Дене шынықтыру сабағына еркін қатысатын оқушылардың тобы

А) негізгі

Б) бөлшектелген

Г) арнайы

Д) жалпы


  1. Денеге ауырлық түсіру дегеніміз

А) ауырлықтың денеге әсер ету мөлшері

Б) ауырлықтың бірыңғай орындалуы

Г) үлкен жетістіктерге жету

Д) орташа жетістікке жету



  1. Дене тәрбиесіндегі демалыс атаулары

А) баяу және белсенді

Б) қатаң және бірыңғай

Г) ауыр және қарқынды

Д) жеңіл және орташа



  1. Қимылдарды үйрену процесі

А) бөлшекті және бүтіндей үйрену

Б) тиісті және жеке үйрену

Г) топтық және жеке үйрену

Д) ұжымдық және кәсіптік



  1. Көрсетудің пайдалану себебі

а) еліктеу

б) танымдық

г) біркелкі

д) танымдық



  1. Көрнекілікті пайдалану себебі

А) көрсету, үйрету

Б) ескерту

Г) түсіндіру

Д) жетілдіру



  1. Спортшылардың қай күшке байланысты дамыиды

А) абсолюттік және салыстырмалы

Б) тездік және кезеңдік

Г) пассивтік және салмақсыздық

Д) активтік және дара



  1. Абсолюттік күш қай спорт түріне қажет

А) найза және граната лақтыру

Б) жүзу, секіру

Г) тебу, аунау

Д) сырғанау, ойнау



  1. Өз салмағның ауырлығын басқару жаттығулары

А) отырып тұру, секіру

Б) ауыр атлетика, гимнастика

Г) көпсайыс, каратэ

Д) қол добы, теннис



  1. Сыртқы қарсылық көрсететін жаттығулар

А) спорттық құралдар

Б) дене қозғалысы

Г) ауа райы

Д) арнайы



  1. Спорттық ойындар, стол теннисіне тән әдістер

А) ойын әдісі

Б) баяулату әдісі

Г) сезгіштік әдісі

Д) білгіштік



  1. Жарыста ұту не жарыстан шығу әдісі

А) жарыстық әдіс

Б) қайталау әдісі

Г) өзіндік әдісі

Д) кәсіптік әдісі



  1. Спорттағы қозғалыс объектілері

А) доп, қарсылас, семсер

Б) қақпа, нысана, садақ

Г) ринг, алаң, қолғап

Д) стадион, алаң, секірме




  1. Икемділік жаттығуының міндеті

А) белгілі затты алу, дәл тигізу

Б) тоқтату, ұстау

Г) жүгіру, бұрылу

Д) ойнау, секіру



  1. Жаттығуды үлкен мөлшерде орындай алу қабілеті

А) икемділік

Б) сезгіштік

Г) саналық

Д) білімдік



  1. Адам денесіндегі қимыл әрекетке белсенді мүше

А) қол саусақтары

Б) аяқ


Г) иық

Д) саусақ



  1. Мектепке дейінгі мекемелерде неше жасқа дейін барады

А) 2-айдан 7-жас аралығы

Б) 2-айдан 4-жас аралығы

Г) 4-айдан 8-жас аралығы

Д) 3-айдан 5-жас аралығы



  1. Спортта рухани ерікті тәрбиелеуге не жатады

А) адалдық, шешімге келу, батылдық

Б) еріксіздік, екі ойлылық, жылдамдық

Г) енжарлық, салғырттық, пысықтық

Д) шапшаңдық, басшылық, даралық



  1. Жалаушаға жүгіру, доп лақтыру түрі қандай ойындарға жатады

А) сюжетсіз

Б) сергектік

Г) қимылсыз

Д) демалу



  1. “Аққу мен қаздар”, “аңшы мен үйрек”қозғалмалы ойыны қандай ойынға жатады

а) сюжетті

б) абстрактты

г) вариативті

д) көркемдік



  1. Қарапайым қыдыру түрі қандай спорт түріне жатады

А) туризм

Б) аң аулау

Г) жүгіру

Д) аралау



  1. Маңызды сауықтыру шараларының бірі

А) таңғы жаттығу

Б) қозғалыс жаттығу

Г) 5-минуттық жаттығу

Д) жалпы дамыту жаттығуы



  1. Жаттығуды бірінен соң бірін кезекпен орындайтын жаттығу

А) үздіксіз жаттығу

Б) айналмалы жаттығу

Г) үзілісті жаттығу

Д) кезексіз жаттығу



  1. Мектептегі дене тәрбиесі пәнінен бітірушілерге сынақ неше күн алдын дайындалады

А) 5 күн

Б) 8 күн


Г) 10 күн

Д) 6 күн


  1. Мектеп оқушылары жылына неше рет дәрігерлік бақылаудан өтеді

А) 2

Б) 1


Г) 3

Д) 6


  1. Шынығу дайындығының анықтау тәсілі

А) жарысқа қатысу

Б) дайындықты насихаттау

Г) жарысты марапаттау

Д) жарысқа дайындалу



  1. Спортшы өмірінің серігі

А) қозғалыс

Б) демалу

Г) отыру

Д) оқу


  1. Спортшының сезім қызметі

А) сана

Б) ой


Г) түйсік

Д) қабілет



  1. Мергендікке, арақашықтық мөлшерін тәрбиелейтін ұлттық ойын

А) асық ату

Б) тиын қағу

Г) секірме

Д) бәйге


  1. Адамның сыртқы қарсылықты жеңу қабілеттілігін және бұлшық ет күшінің қарсы тұруын

А) күш

Б) қимыл


Г) жылдамдық

Д) шапшаңдық



  1. Суда жүзу, зат салмағы, қарда, құмда жүрудегі кедергінің атауы

А) сырттан түсетін күш

Б) ауырлық күш

Г) айналмалы күш

Д) жаттығу жасау



  1. Қыздыру әсерінсіз көтерген салмақ

А) ауыр салмақ

Б) жоғары салмақ

Г) өте ауыр салмақ

Д) жеңіл салмақ



  1. Дененің оң және сол бөліктерінің тең болмауы

А) ассиметриялық дене

Б) иілгіштік дене

Г) динамикалық дене

Д) ауыр дене



  1. Үйреншікті денені тік жағдайда ұстану

А) тұлға

Б) келбет

Г) бітім

Д) білім



  1. Организмнің ұзақ уақыт жұмыс істеп шаршауына қарсы тұру

А) спорттық төзімділік

Б) спорттық табандылық

Г) спорттық шапшаңдық

Д) спорттық жылдамдық



  1. Адам денесінің жұмыс істеу қабілетінің уақытша төмендеуін

А) шаршау

Б) төмендеу

Г) нашарлау

Д) демалу



  1. Жасөспірімнің “ ерік мектебі “ деп нені айтады

А) спорт

Б) демалу

Г) сергу

Д) жаттығу



  1. Жарысқа қатысуына мүмкіншілік беретін құжат

А) дәрігерлік анықтама

Б) өтініш

Г) сұраныс

Д) анықтама



  1. Мектептің спорт секцияларының жоспарын жасалуына жауапты

А) спорт ұжымының төрағасы

Б) бөлім меңгерушісі

Г) мектеп ұжымы

Д) спорт бөлімі



  1. Ежелден кележатқан тоғызқұмалақты қазақтар не деп атаған

А) ” дала математикасы”

Б) “дала ойыны”

Г) “дала есебі”

Д) “дала мектебі”



  1. Жарыс болар алдында тапсыратын құжат

А) сұраныс

Б) өтініш

Г) арыз

Д) анықтама



  1. Спорттық ойындарда доптың ойын алаңынан шығуы

А) аут

Б) угловой

Г) штрафной

Д) пенальти



  1. Белгілі спорт түрінен орындалатын жаттығу мөлшерінің атауы

А) норматив

Б) актив


Г) пассив

Д) дактив



  1. Қысқа қашықтыққа жүгіруде қандай мәрелік тұрыс қолданады

А) төменгі тұрыс

Б) орташа тұрыс

Г) жоғарғы тұрыс

Д) аралас тұрыс



  1. Эстафеталық жүгіруде жүгіруші әріптесіне нені тапсырады

А) таяқша

Б) доп


Г) секірме

Д) жалаумен



  1. Олимпиада чемпионы Шишигина қай спорт түрінен қатысты

А) жеңіл атлетика

Б) волейбол

Г) қол добы

Д) ауыр атлетика




  1. Дене жаттығуларын орындауда шыдамдылықты талап ететін спорт түрі

А) қашықтыққа жүгіру, марафондық жүгіру

Б) суға секіру, гинастика

Г) футбол, волейбол

Д) күрес, аударыспақ



  1. Әйелдерге диск лақтырудың салмағы қанша

А) 1 кг

Б) 0,75 кг

Г) 2 кг

Д) 2,5 кг



  1. Дене тәрбиесін тексерудің негізгі түрі

А) сабаққа қатысу

Б) сабақты жоспарлау

Г) сабаққа көмектесу

Д) сабақтың барысы



  1. Екінші олимпиада ойыны өткен қала

А) Париж

Б) Англия

Г) Нью-Йорк

Д) Қытай


  1. Жеңіл атлетикадағы 5000м және 10 000м жүгірудің ресми атауы

А) стайерлік жүгіру

Б) кростық жүгіру

Г) эстафеталық жүгіру

Д) қашықтыққа жүгіру



  1. Дене тәрбиесі сабағында жаттығулардың басталу кезеңі

А) жоғарыдан

Б) төменнен

Г) әрқалай

Д) ортадан



  1. Қазақтың ұлттық ойыны

а) тоғызқұмалақ

б) шахмат

г) дойбы

д) домино



  1. Арнайы топқа қайсы бөлім жатады?

А) медициналық бөлім

Б) ұжымдық бөлім

Г) отбасылық бөлім

Д) кәсіптік білім



  1. Спринтерлік жүгіру қай спорт түріне жатады?

А) жеңіл атлетика

Б) ауыр атлетика

Г) көп сайыс

Д) жеке сайыс



  1. Президенттік тест сынамалары неше сатыдан тұрады?

А) 3

Б) 6


Г) 4

Д) 5


  1. Қимыл қозғалыс әрекеті арқылы спортшыда дамитын дене бөлігі

А) бұлшық ет

Б) иық


Г) аяқ бөлігі

Д) мойын


  1. Жеңіл атлатикадағы орта топтың жасы

А) 11-14 жас

Б) 10-12 жас

Г) 12-15 жас

Д) 14-17 жас



  1. Жаттығушының дұрыс нормада жаттығуына әсер ететін фактор

А) санитарлық-гигиеналық

Б) табиғи

Г) физикалық

Д) биологиялық



  1. Ұзындыққа жүгіріп келіп секірудегі қолайлы әдіс

А) аяқты қайшылау

Б) Қос аяқтап

Г) толқынды

Д) аралас



  1. Дене тәрбиесіндегі жүгіріп келіп лақтыру тәсілі

А) граната, доп, найза

Б) батпан, садақ, таға

Г) шығыршық, найза, доп

Д) секіру,ойнау,тебу



  1. Жалғыз қимыл жылдамдығын көрсететін спорт түрі

А) семсерлесу

Б) баскетбол

Г) футбол

Д) қол добы



  1. Шапшаңдыққа арналған жаттығулар түрі

А) еңкею, сермеу, жүгіру

Б) отырып жүру, лақтыру, тарту

Г) соққылар, көпқадамдық, жүру

Д) лақтыру, бұрылу, тебу



  1. Аз уақыт аралығын айыра білу қабілеті

А) сенсометрлік

Б) хронометрлік

Г) синометрлік

Д) минометрлік



  1. Төзімділікті анықтаушы спорт түрі

А) марафон

Б) биіктік

Г) ұзындық

Д) қашықтық



  1. Төзімділіктің физиологиялық негізі

А) аэробты

Б) анаэробты

Г) аралас

Д) топтық



  1. Президенттік тесттік сынамада лақтырудың қай түрі қолданылады

А) кіші доп

Б) найза


Г) батпан

Д) секіру



  1. Іш бұлшық еттеріне жасалатын жаттығулар

А) шалқадан жатып

Б) отырып

Г) жүрелеп

Д) жүгіріп



  1. 100 метрге жүгіру үшін қандай жүгіру мәрелік әдісін қолданады

а) төменгі

б) жоғарғы

г) орташа

д) топтық



  1. Дене тәрбиесінде музыкамен өткізетін сабақтың міндеті

А) ырғақты қабылдау

Б) үйрету

Г) тыңдау

Д) билеу


  1. Ескерту арқылы бақыладың міндеті

а) жұмыста қателік жібермеу

б) ескертпелерді жібермеу

г) ұйымдастырушылық

д) кәсіптік қателікті жібермеу



  1. Ауыспалы әдістің міндеті

А) жаттығуды кезекпен орындалуы

Б) тоқтап орындалуы

Г) жеке орындалуы

Д) аралас орындалуы



  1. Даралық әдістің міндеті

А) өз бетінше орындау

Б) қайталап орындау

Г) шеберлікпен орындау

Д) өнерлі орындау



  1. Дене тәрбиесі сабағының міндеттері

А) дене сапаларын жан-жақты жетілдіру

Б) Қимыл-қозғалыс әрекетін дамыту

Г) еңбек ету мерзімін ұзарту

Д) ұйымдастыру қабілетін дамыту



  1. Дене тәрбиесінің дәрігерлік тобы неше топқа бөлінеді

А) 3

Б) 4


Г) 6

Д) 5


  1. Оқыту, үйрету сабағының міндеті

А) қимылдың белгілі бір мөлшерін жасау

Б) қозғалыстарды түзету мөлшері

Г) дене жаттығуын ұйымдастыру

Д) дене бейімдігін жасау



  1. Жаттығу сабағының міндеті

а) жалпы жаттығулар түрлерін игеру

б) оқу бағдарламаларын игеру

г) үйреткен жаттығуларды қалыптастыру

д) өткен жаттығуларды игеру



  1. Аралас сабағының міндеті

А) өткен және бүгінгі жаттығудың түрлерін меңгеру

Б) қимылдарды аралас жасату

Г) аралас саптағы жаттығулар

Д) топтық саптағы жаттығулар



  1. Қысқа ара-қашықтыққа жүгірудің дұрысын ата

А) 30, 60м

Б) 40, 50м

Г) 30, 40м

Д) 40,60м



  1. Спорт ойынында қопал ойын көрсеткен ойыншыға не көрсетіледі

А) қызыл карточка

Б) сары карточка

Г) ақ карточка

Д) көк карточка



  1. Қазақтың күш атасы Қажымұқан Мұңайтпасов қай спорт түрінің атын шығарды

А) еркін күрес

Б) қазақша күрес

Г) грек-рим күресі

Д) дзюдо


  1. Жылдамдық-күш жаттығуларын дамытатын жаттығулар

А) қашықтыққа жүгіру, секіру

Б) отырып тұру, лақтыру

Г) ауыр көтеру, жүгіру

Д) секіру, адымдау



  1. Дене тәрбиесіндегі жүгіріп келіп лақтыру тәсілі

А) граната, доп, найза

Б) батпан, садақ, таға

Г) шығыршық, найза, доп

Д) күрес, аударыспақ



  1. Жалғыз қимыл жылдамдығын көрсететін спорт түрі

А) семсерлесу,

Б) баскетбол

Г) футбол

Д) карта


  1. Шапшаңдыққа арналған жаттығулар түрі

А) еңкею, сермеу, жүгіру

Б) отырып жүру, лақтыру, тарту

Г) соққылар, көпқадамдық, жүру

Д) секіру, отыру



  1. Аз уақыт аралығын айыра білу қабілеті

А) сенсометрлік

Б) хронометрлік

Г) синометрлік

Д) монометрлік




  1. Төзімділікті анықтаушы спорт түрі

А) марафон

Б) биіктік

Г) ұзындық

Д) ауырлық



  1. Төзімділіктің физиологиялық негізі

А) аэробты

Б) анаэробты

Г) аралас

Д) әртүрлі



  1. Жеңіл талетика жаттығулары неше дене жаттығуларынан тұрады

А) 5

Б) 2


Г) 3

Д) 6


  1. Ескерту арқылы бақыладың міндеті

а) жұмыста қателік жібермеу

б) ескертпелерді жібермеу

г) ұйымдатырушылық

д) қабілеттілік



  1. Ауыспалы әдістің міндеті

А) жаттығуды кезекпен орындалуы

Б) тоқтап орындалуы

Г) жеке орындалуы

Д) топпен орындалуы



  1. Даралық әдістің міндеті

А) өз бетінше орындау

Б) қайталап орындау

Г) шеберлікпен орындау

Д) топпен орындау



  1. Жалпылама тәсілі

А) бір мезетте барлық оқушылар жаттығуды бірдей жасалуы

Б) жалпы дайындық жаттығуларының жасалуы

Г) жалпы дағдысын қалыптастыру

Д) қарқынмен жасалуы



  1. Шамадан тыс артық күш түсіру неге әкеледі

А) оганизм шаршап әлсіздікке әкелуі

Б) шаршап арықтауға әкелу

Г) дененің күшеюі нығаюы

Д) жаттығу жасау

Иілгішітік тәсілі қай спортқа бейім

А) гимнастика

Б) синхронды жүзу

Г) күрес


Д) жеңіл атлетика

  1. Мектеп жасындағы кезеңнің үшінші тобы

А) жоғарғы

Б) орта


Г) аралас

Д) төмен


  1. Мектеп жасындағы кезеңнің екінші тобы

А) орта

Б) жоғарғы

Г) аралас

Д) төмен








Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет