Құқық екі жолмен дамыды.
мемлекеттік қоғамдық меншікті реттеу моралдық-діни нормаларға сүйенді. Мысалы, Индияда Ману заңына сүйенді, ал мұсылман елдерінде – Құран заңы.
Біріншіден
Екіншіден
жеке меншік бағытындағы қатынастарды мемлекеттік органның өзі бекіткен нормалар арқылы реттеп, басқарды.
бұл теорияны жақтаушылардың пайымдауынша, мемлекетті, құқықты ешкім ойлап тапқан жоқ, олар адамның өзі сияқты табиғаттан бастау алып, әділеттілікке негізделген абсолюттік ұғымдар деп атайды.
Теологиялық теория
мемлекет пен құқық Алланың әмірімен қалыптасып, дамып келеді деп түсіндіреді. (Форма Аквинский)
Табиғи теория
мемлекет адамдардың отбасы тәжірибесінен қалыптасқан азаматтардың саналы түрде өздерінің мүдде-мақсаттарын іске асыру үшін біріккен одақ деп түсіндіреді. Күрделі ірі патриархалдық отбасы басшысы бірте-бірте мемлекеттің басшысына айналған.Отбасы басшысы - әке, мемлекеттің басшысы – монарх. (Аристотель, Конфуций)
Тарихи теория
Патриархалдық теория
осы теорияны ұстанғандар мемлекет пен құқық тарихтан бастау алып, тарихпен бірге жетілді дейді.
халық пен оны басқарушылардың арасындағы азаматтардың құқықтарын, бостандықтарын, меншігін, кауіпсіздігін қорғау, бірлікте,татулықта туру туралы келісім шарт жасасудың нәтижесінде пайда болды деп есептейді (Т,Гоббс,Ж.Ж.Руссо)
Психологиялық теория
Шартты теория
дамдардың психологиялық біріккен көзқарасы, іс-әрекеті, мінезі, тәртібі – бәрі келісіп, ұжымдық түрде басқарады деген тұжырымды қолдайды және тағы басқалар.
бойынша мемлекет өзінің ішінде руларды, тайпаларды, тұрғындарды бір орталыққа біріктіру мақсатында мәжбүрлеу, күштеу әдістерін қолданады, сөйтіп күштеудің арқасында мемлекет пайда болады дейді(Л.Гумплович, Е.Дюринг)
Марксистік теория
Зорлық,күштеу теориясы
бойынша мемлекет қоғамдық еңбек бөлінісінің, отбасының, жеке меншіктің және бір -біріне қарама қайшылықтағы таптардың шығуынан пайда болды дейді( К.Маркс, Ф.Энгельс)
Норма дегеніміз
- бір қатынасты ретеп, басқаратын ереже.
- Құқықтық норма құқықтың бір клеткасы, қоғамдық қатынастардың жақсы дамуының үлгісі деуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
