Халықтық-қолданбалы өнер . Хас шеберлердің дәстүрлі туындыларына: көшпенді халықтар мәдениетіндегі “ғарыш”, ғалам және оның сұлулығы, Ұлы Дала табиғаты мен ауа-райына бейімделудің әдістері мен жолдары жайлы түсініктер арқау болған. Форманың шырқау биігі – киіз үй – атпен, түйемен тасуға болатын, жиналмалы баспананың жетілген түрі. Оның сыртқы және ішкі жабдықтары кілемдермен және ою-өрнекті киіздермен безендіріледі. Тұрмысқа қажет заттар киізден, ағаштан, теріден, металдан жасалады. Киім. Ерлер киімі: мақпал шапан, кестелі белбеу, тақия, киіз қалпақтар. Әйел киімі: кең етек көйлек, мақта-матадан, жібектен және масатыдан тігілген қамзол. Зергерлік іс. Шеберлер (зергерлер) алтыннан, ерте заманғы ақ күмістен зергерлік бұйымдар жасағанда құю, нақыштама, бедерлеу, зерлеу, қарайту, қиыршықтау, жылтыр бояумен сырлау әдістерін қолданған. Бұйымдарға қайталанбас шеберлікпен кеңінен қолданылатын ұлттық өрнек – қазақ халқының ішкі мағынасы бай, жан дүниесінің тілі.
Қазақтың ұлттық киімдері. Қазақ киімі құлазыған кең даланың үскірік аязы мен аптап ыстығының, салқын самалы мен аңызақ желінің әсерімен қалыптасқан бар өмірі көлік үстінде өткен Сарыарқа мен оған іргелес жатқан ұлан-ғайыр кеңістікте көшіп-қонған малшы қауымның, таңның атысынан күннің батысына дейін тізе бүкпей «жер шұқылап», мал ұстап күн кешкен Сыр бойындағы, Қазақстанның оңтүстігі мен Талас-Шу атырабындағы жартылай отырықшы және отырықшы елдің ғасырлар бойы реттеуге көне қоймаған тұйық шаруашылығы мен қарабайыр тіршілігі қалыптастырған заттық-тұрмыстық мәдениеттің бірден-бір көрінісі болғандықтан, өзінің қарапайымдылығымен, үйлесімділігімен, жүріп-тұруға ыңғайлылығымен ерекше.
Достарыңызбен бөлісу: |
