Білім беру бағдарламасы бойынша магистр дәрежесі
жүктеу/скачать 1,32 Mb.
|
Шалғынбай М.Д.Химияны оқытуда жаңа материалдың логикалық құрылымын жақсы анықтау үшін оқушы өзіндік жұмыс әдісін қолдану мүмкіндіктері
Презентация на тему Өнеге отбасынан , 3, бейорг Бексултан 1бар, Щадяир 16 маи бет болды , Мақсат Н.Т. Жаңартылғын бағдарлама негізінде химияны оқытуда қашықтықтан білім беру технологиясын қолданудың артықшылықтары мен кемшіліктерін зерттеу, 22.05.2023ж әдебиет 9ә, Қожан Динара Жм-05-23
| 1 АНАЛИТИКАЛЫҚ ШОЛУ
Диссертация тақырыбына сәйкес отандық және шетел ғалымдарының еңбектеріне әдеби және патенттік шолу Өздік жұмыс – оқушылардың танымдық белсенділігін дамытудың, білімін жетілдірудің, бекітудің, практикада қолданудың маңызды құралы. Ол сабақтың құрамдас бөлігі болып табылады, тұрақты және саналы білімнің қалыптасуына ықпал етеді, әрбір оқушының білімді дамытудың бір деңгейінен екіншісіне біртіндеп көшуімен қол жетімді қарқынмен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Сондықтан өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар білім алушылардың әртүрлі дайындық деңгейлерін ескере отырып құрастырылады. Тапсырмаларда жауаптары алған білімдерін толық пайдалануды талап ететін сұрақтар, сондай-ақ жаңа, күрделірек тапсырманы шешуге дайындалатын жаттығулар бар. Сондай-ақ, кейде кейбір кеңестер беріледі, ең ұтымды әдістермен дұрыс нәтижеге жетуге әкелетін шамамен әрекет жоспары. Сабақта өзіндік жұмысты ұйымдастыру – әрбір мұғалім үшін өте жауапты және қиын жұмыс. Мұғалім оқушыны өз бетінше білімді меңгеруге, өзіндік дүниетанымын қалыптастыруға, ең бастысы алған білімін практикалық іс-әрекетте қолдана білуге үйретуі керек. Өздік жұмыс – оқушылардың терең де берік білім алуы үшін күресу құралы, олардың дербестік белсенділігін тұлғалық қасиеттер ретінде қалыптастыру, ақыл-ой қабілеттерін дамыту құралы. Білім алушылардың сабақтағы өздік жұмысы әрқашан мұғаліммен құрастырылады, оның басшылығымен және бақылауымен өтеді. Демек, өздік жұмыс әдісі кез келген белгілі әдіс сияқты, мысалы, әңгімелесу немесе лекция, мұғалім мен білім алушылардың мақсатты бірлескен іс-әрекетінің белгілі бір түрі болып табылады және химияны оқытудың жалпы әдістеме жүйесінде өз орнын алады [1]. Білім алушының өздік жұмыс әдісі үнемі дамыта оқытудың әртүрлі аспектілері бойынша зерттеулер жүргізетін дидактиктер мен психологтардың назарында. Оқу дағдыларын қалыптастыру мен дамытуда, ерік-жігерді, танымдық қызығушылықты тәрбиелеуде өзіндік жұмыстың рөлі зор екендігі дәлелденді. Мектеп практиктері оқушылардың өзіндік жұмысы бойынша ұсыныстарды шығармашылықпен қолдануда үлкен тәжірибе жинақтады. Сабақта оқушылардың өздік жұмысын ұйымдастырудың үлкен маңыздылығына қазір мұғалімдердің ешқайсысы көз жеткізуі екіталай. Ол әрбір оқушының даралығын танытуға мүмкіндік туғызып, олардың интеллектісі мен мінезін қалыптастыратыны белгілі. Осының барлығы терең де берік білімді меңгеруге ықпал етеді. Білім алушылардың өздік жұмысын сабақта кеңінен қолдану көптеген оқу міндеттерін сәтті шешуге мүмкіндік береді [2]: -мектеп оқушыларының білімді меңгеру санасы мен күшін арттыру; оларда оқу бағдарламасы талап ететін дағдыларды дамыту; алған білімдері мен дағдыларын өмірде, қоғамдық пайдалы еңбекте пайдалана білуге үйрету; -білімді меңгертуде оқушылардың танымдық қабілеттерін, байқампаздығын, ізденімпаздығын, логикалық ойлауын, шығармашылық белсенділігін дамыту; ақыл-ой және дене еңбегінің мәдениетін қалыптастыру, өз бетінше өнімді және қызығушылықпен жұмыс істеуге үйрету; -білім алушыларды оқуды бітіргеннен кейін өзін-өзі тәрбиелеумен тиімді айналысуға дайындауы. Өзіндік жұмыстың нәтижелілігі, егер ол оқу-тәрбие процесінің ажырамас, органикалық элементтерінің бірі болса және оған әр сабақта арнайы уақыт қарастырылса, ол кездейсоқ және эпизодтық емес, жүйелі және жүйелі түрде жүргізілсе, осыдан көрінеді. Осы жағдайда ғана оқушыларда өзіндік жұмыстың әртүрлі түрлерін орындауда тұрақты дағдылар қалыптасады және оны орындау қарқыны артады. Өздік жұмыс түрлерін таңдағанда, оның көлемі мен мазмұнын анықтағанда, бүкіл оқу процесіндегі сияқты дидактиканың негізгі принциптерін басшылыққа алу керек [3]. Сабақта өзіндік жұмысты ұйымдастыруға қойылатын талаптар [4]: -Сабақтағы кез келген өзіндік жұмыстың нақты мақсаты болуы керек және білім алушы оған жету жолдарын білуі керек. -Өздік жұмыс білім алушының оқу қабілетіне сәйкес болуы керек. Бір қиындық деңгейінен екіншісіне көшу біртіндеп болуы керек. -Мұғалім әр түрлі өзіндік жұмыс түрлері мен жұмыс процесінің өзін басқаруды үйлестіруді қамтамасыз етеді. -Өзіндік жұмыста ең аз стереотиптер болуы керек, өйткені оның негізгі міндеті – оқушының танымдық қабілетін, инициативасын, шығармашылығын дамыту. Өзіндік жұмысқа оқу тапсырмаларының классификациясы [5]: 1. Білім алушының өзіндік жұмысының әдісі бойынша: - бақылау; - жаттығу; - оқулық мәтінімен жұмыс. 2. Тәрбие процесінің буындары бойынша; - қабылдау тапсырмасы; - жүйелеуге арналған тапсырма; - оқу материалын бекіту тапсырмасы; - оқу материалын қайталауға арналған тапсырма. 3. Оқушының танымдық әрекетінің сипаты бойынша: - репродуктивті міндет; - шығармашылық (өнімді) 4.Көшбасшылықтың табиғаты бойынша - егжей-тегжейлі нұсқаулар - азырақ егжей-тегжейлі нұсқаулар. Өзіндік жұмыстардың классификациясы (сурет 1) Көптеген оқу міндеттерін шешуде маған сабақтың негізгі бөлімінде де, оның басқа бөлімдерінде де, яғни білім мен білік дағдыларын қайталау, оқу, бекіту және оларды қолдану кезінде қолданылатын әр түрлі білім алушылардың өзіндік жұмыстарының түрлері көмектеседі. Өзіндік жұмыстар
Сурет 1- Өзіндік жұмыстардың классификациясы [6] Фронтальды жұмыс бір мақсатты, барлық білім алушыларға бірдей (қиындығы мен көлемі бойынша орташа) тапсырмаларды, жұмысты шектеулі уақытта орындауды қамтиды. Тапсырмалар, әрине, бірнеше ұқсас нұсқаларда болуы мүмкін. Білім алушылардың фронтальды өзіндік жұмысына арналған тапсырмаларды тақтаға, карточкаларға жазып, мультимедиялық инсталляция арқылы экранда демонстрациялаймын. Оқушылар өз жазбаларын үлгімен салыстырады, қателерді белгілейді [7]. Топтық жұмыстардың әр топ үшін нақты мақсаттары бар. Бірлескен топ ішілік жұмыс тапсырмалары оқытылатын оқу материалына байланысты бірдей немесе әртүрлі болуы мүмкін. Сабақта топтық тапсырмаларды орындау уақыты да шектеулі. Топтық жұмыс жағдайында мен басқа да мәселелерді шешемін: өзара көмек пен ортақ істің табысты болуына ұжымдық қызығушылық негізінде құрылған жолдастық қарым-қатынастар нығаяды, ұжымда жұмыс істеу дағдылары қалыптасады. Топтық жұмыс процесінде білім алушылардың жеке ерекшеліктері мен олардың дайындық деңгейлері айқынырақ көрінеді, онымен ұжым санасу керек. Оқытудың топтық формасы жеке тәсілді жүзеге асыруды жеңілдетеді. Жеке өзіндік жұмысты ұйымдастырған кезде оқушыларды дамыту міндеті анағұрлым табысты шешіледі, қазіргі кезде әртүрлі қабілеттері бар, дайындығы әртүрлі оқушылар үшін бірдей жұмыс ырғағы жасалады. Мысалы, VIII сыныптың соңында немесе IX сыныптың басында оксидтер, қышқылдар, негіздер туралы білімдерін қолдану бойынша сараланған тапсырмалар беріледі. Жеке өзіндік жұмыс жеке немесе сыныптағы барлық оқушыларға арналған, бірақ оларда оқушылардың әртүрлі дайындық деңгейлері ескеріледі. Қиындығы әртүрлі (оқушыларға сараланған тәсілмен) немесе бірдей қиындықтағы, бірақ орындау уақыты әртүрлі (бағдарламаланған оқытумен) тапсырмалар беріледі. Оқушылардың жұмыс формасын таңдауда сабақ құрылымындағы барлық қарым-қатынастар ескеріледі. Осылайша, білім алушылардың оқу жұмысын ұйымдастырудың топтық формасы өзінің барлық жағымды мәніне қарамастан, жиі қолдануға болмайды және әрқашан фронтальды алмастыра алмайды. Оқытуды ұйымдастырудың топтық формасын таңдауды анықтайтын қажетті шарттар сабақ алдында қойылған мақсаттар болып табылады. Әр оқушының белсенділігін арттырып, жолдастарының алдындағы жауапкершілігін арттырып, оқушыларға оқу-тәрбие жұмыстарында өзара көмек көрсетуге мүмкіндік берсем, онда оқушылардың жұмысын ұйымдастырудың топтық формасын таңдаймын. Ұйымдастыру формасын таңдау сабақ алдында қойылған негізгі дидактикалық мақсаттармен де анықталады. Жаңа материалды оқу, білім, білік дағдыларын жетілдіру мақсатында топтық жұмыс ұйымдастыруға болады. Білімді тексеру кезінде топтық жұмысты ұйымдастыру дұрыс емес. Орташа күрделіліктегі тапсырмалар бойынша білім әр оқушы үшін жеке тексеріледі, бұл ретте өзара көмекті алып тастау керек, әйтпесе ол кеңестер мен жолдастардың алдауымен көрінеді. Топтық жұмыс демонстрациялық эксперименттерді және басқа көрнекі құралдарды көрсетпейтін қарапайым теориялық түсініктерді зерделеу кезінде, сондай-ақ оқу материалын бір-бірімен тығыз байланысты жеке элементтерге бөлуге болатын жағдайда ұтымды болады. Топтық жұмыс арқылы сабаққа дайындалу кезінде мұғалімнің рөлі жалпы топтық тапсырмаларды, соның ішінде мәселені тұжырымдауды және оларды барлық білім алушының – бір топ мүшелерінің міндетті түрде талқылауын талап ететін жеке тапсырмаларды әзірлеу болып табылады [8] жүктеу/скачать 1,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||