Биологиялық химия Кафедрасы
жүктеу/скачать 5,15 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 8.Бақылау: Сұрақтар
- 11 ОСӨЖ. Тақырыбы: Көмірсулар алмасуын реттейтін гормондар
- 1) Бірінші науқаста
- Биохимик
- Екінші науқаста
- 6.Таратылатын материалдар
- Рөлдік ойынның сценарийі.
- 7.Әдебиеттер. Негізгі
Негізгі:1. Плешкова С.М., К.Қ.Өмірзақова, Абитаева С.А. Заттар алмасуы және оның реттелуі. – Алматы, 2006. – 193-214 бет, 223-232 бет. 2. Т.С. Сейтембетов., Б.И.Төлеуов., А.Ж. Сейтембетова, Биологиялық химия, Қарағанды, 2007 3.С.М.Плешкова және басқалары. «Биохимия пәнін өздігінен оқып-білуге арналған оқу құралы. 2 бөлім. Заттар алмасуы және оның реттелуі», А., 2009- 164-188, 254-275.
1.Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. «Биологическая химия»- М., 2004 –С.248-251, 263-266 2. Николаев А.Я. «Биологическая химия»-М., 2007- С.380-387, 427-430 3. Северин Е.С. «Биологическая химия»- М., 2008 –С.534-575, 592-597 4. ТапбергеновС.О., ТапбергеновТ.С., «Медицинская и клиническая биохимия» Павлодар, 2004 5. Мари Р., Гриннер Д., Мейес П., Родуэлл В. «Биохимия человека», 2003 6. Кольман Я., Рем., К-Г., «Наглядная биохимия»., М.: Мир,2004 7. Биохимия . Тесты и задачи: учебное пособие для студентов медвузов, под ред. член-корр., РАН, проф .Е.С. Северина.- М.,2005 8. Биохимия в вопросах и ответах под ред. член-корр., НАН РК, д.х.н. проф .С.М. Адекенов- Астана, 2003 9. Сеитов З.С. «Биологическая химия», Алматы, 2000г. 10. Плешкова С.М., Абитаева С.А., Булыгин К.А. «Биохимические основы действия витаминов и гормонов», Алматы, 2004
1. Нейроэндокриндік реттелудің схемасы. 2. Гормондар, түсінік. Гормондардың түзілетін орындары. 3. Гормондардың химиялық табиғаты бойынша жіктелуі. 4. Гормондардың жалпы қасиеттері. 5. Гормондардың рецепторлары, нысана жасушалары. 6. Гормондардың әсер ету механизмдері: а) біріншілік механизм – жасуша ішілік ферменттердің активтілігінің олардың модификациялану жолымен өзгеруі: аденилатциклазды, гуанилатциклазды, Са-кальмодулинді жүйелер және инозитолтрифосфат пен диацилглицерин арқылы. б) екіншілік механизм – белоктардың синтезделу жылдамдығының өзгеруі; в) үшіншілік механизм – ферменттердің активтілігінің және жасуша мембраналарының өткізгіштігінің өзгеруі арқылы әсер етуі. 7. Кальций мен фосфор алмасуын реттейтін гормондар. Түзілетін орны. Әсер ету механизмдері. Нысана органдарына әсері. Секрециясының реттелуі. 8. Тиреоидты гормондар,олардың синтезі. Әсер ету механизмдері. Физиологиялық әсері. Секрециясының реттелуі. 9. Қалқанша безінің гиперфункциясы мен гипофункциясының биохимиялық негіздері 10. Эндемиялық зоб. Жаттығулар:
Жасушаның гормон әсеріне сезімталдығы неге тәуелді? Гормон рецепторлары жасушаның қай бөлігінде орналасуы мүмкін? Біріншілік механизм бойынша әсер ететін гормондар неліктен қысқа уақыт әсер етеді? Аденилатциклаза катализдейтін реакцияны жазыңыз. Активсіз протеинкиназа А-ның құрылысы. Бұл фермент қалай активтенеді? Протеинкиназаның қандай түрлері болады? Активсіз протеинкиназа G-дің құрылысы. Бұл фермент қалай активтенеді? Гуанилатциклазды жүйенің түрлері. Олардың құрылысындағы ерекшеліктер. Мембранамен байланысқан гуанилатциклаза қандай лигандтар арқылы активтенеді? Олар қандай органдарда кездеседі? Гуанилатциклазаның ерітіндідегі формасын қандай заттар активтендіреді? Бұлшық ет тінінің қандай белогы кальмодулиннің аналогы болып табылады? Инозитолтрифосфат пен диацилглицериннің түзілу реакциясын жазыңыз. II механизм бойынша әсер ететін гормондарды атап шығыңыз. III механизм бойынша әсер ететін гормондарды атап шығыңыз. Инсулин рецепторының құрылысы. ІII механизм бойынша әсер ететін гормондардың әсерінен қандай ферменттік жүйе активтенеді? Кейбір дәрілік препараттар (кофеин және теофиллин) фосфодиэстераза ферментінің (цАМФ-ті жай АМФ-ке айналдыратын реакцияны катализдейтін фермент) әсерін тежейді. Осы препараттарды енгізгенде қандағы май қышқылдарының мөлшері қалай өзгереді? Тесттер: 1.Гормондар химиялық табиғаты бойынша: А) жай белок В) күрделі белок С) холестерин туындысы D) амин қышқылдарының туындысы Е) көмірсулардың туындысы
А) тиреотропты гормон В) вазопрессин С) глюкагон D) окситоцин Е) инсулин 3.Гормондар өз әсерін тигізеді: В) натрий каналдары арқылы С) АТФ-азаның көмегімен D) рецепторлар арқылы Е) тасымалдаушы РНҚ-ң көмегімен 4.Гормондар қанда төмендегі қосылыстармен байланысқан күйде кезедеседі: А) май қышқылдарымен В) фибриногенмен С) липопротеидтермен D) альбуминдермен Е) коллагенмен 5.Гормонның активті формасы болып табылады: А) белокпен байланысқан В) липидпен байланысқан С) гидроксилденген D) бос Е) гликозилденген 6. Гормондардың жасушаішілік делдалдары болып табылады: В) Са2+ С) ацетил-КоА D) убихинон Е) циклді нуклеотидтер 7. цАМФ тәуелді протеинкиназа тездетеді: А) белоктардың гидролизін В) мембрана белоктарының фосфорлануын С) рибосома белоктарының фосфорлануын D) фосфорилаза мен липазаның активтенуін Е) пируваттың фосфорлануын 8. Мембранамен байланысқан гуанилатциклаза кездеседі: А) бүйрек каналдарының жасушаларында В) май тінінің жасушаларында С) қан тамырларының тегіс салалы бұлшық етінің жасушаларында D)ішектің эпителий жасушаларында Е) сүйек тінінің жасушаларында 9. Паратгормон бүйректе стимулдейді: А) натрий мен калийдің экскрециясын В) натрий реабсорбциясын, калий экскрециясын С) Са реабсорбциясын, фосфаттардың экскрециясын D) фосфаттардың реабсорбциясын, Са экскрециясын Е) Са мен фосфаттардың реабсорбциясын 10. Трийодтиронин оксидоредуктазалардың синтезін арттырады, сондықтан: А) БТ жылдамдайды, энергия көп бөлінеді В) БТ жылдамдайды, энергия аз бөлінеді С) көмірсулардың, липидтердің, белоктардың ыдырауы артады D) көмірсулардың, липидтердің, белоктардың ыдырауы баяулайды Е) БТ баяулайды, энергия аз бөлінеді №11 ОСӨЖ. Тақырыбы: Көмірсулар алмасуын реттейтін гормондар: инсулин, глюкокортикостероидтар, глюкагон, адреналин, соматотропты гормон, соматомединдер. 2. Мақсаты: Студенттерде -көмірсулар алмасуын реттейтін гормондардың әсер ету механизмі, химиялық табиғаты, гормондардың биологиялық маңызы туралы; -қантты диабетте пайда болатын биохимиялық бұзылыстар туралы білімді қалыптастыру
1. Инсулин, глюкагон, адреналин, норадреналин, глюкокортикостероидтардың, соматотропты гормонның, соматомединдердің әсер ету механизмін, физиологиялық әсерін, секрециясының реттелуін қарастыру. 2. Қантты диабет кезіндегі биохимиялық өзгерістерді талдау. 3.Студенттерді топпен жұмыс істеуге үйрету
1.Аз топпен жұмыс 2. Рөлдік ойын
Әр топшаға гормон беріледі, бұл гормондардың көмірсулар, белоктар, липидтер алмасуына әсерін талдау үшін уақыт беріледі. Сабақ материалдарын талдау барысында «Көмірсулар алмасуына әсер етуші гормондар» кестесі толтырылады: 1-топша инсулин мен глюкагон 2-топша катехоламиндер 3-топша ГКС 4-топша соматотропты гормон мен соматомединдер
Рөл бойынша ойын Ойынға 4 студент қатысады (1-топ).Ойын коммуникативті дағдыны дамытуды қамтамасыз етеді: дұрыс сұрақ қоя білуді, дәрігердің науқаспен қатынасын, дұрыс анализ жасауға үйретеді. Дәрігер Науқас-2 Дәрігер-биохимик 1) Бірінші науқаста қантты диабеттің симптомы байқалады. Науқас ол симптомдарды атап шығуы керек. Дәрігер дұрыс тексеру жасауы керек.Науқаспен сөйлесіп, содан кейін биохимиялық сараптама жасауға жіберу керек. Биохимик науқастың биохимиялық сараптамасының нәтижесімен танысу керек ( Дәрігер мен биохимик – осы зерттеулерді орындауы керек. Соңында алынған зерттеулердің нәтижесін талдау арқылы дұрыс диагноз қоюы керек. 2)Екінші науқаста қантсыз диабеттің симптомы байқалады. Науқас ол симптомдарды атап шығуы керек. Дәрігер дұрыс тексеру жасауы керек. Науқаспен сөйлесіп, содан кейін биохимиялық сараптама жасауға жіберу керек. Биохимик науқастың биохимиялық сараптамасының нәтижесімен танысу керек (Дәрігер мен биохимик – осы зерттеулерді орындауы керек. Соңында алынған зерттеулердің нәтижесін талдау арқылы дұрыс диагноз қоюы керек. 6.Таратылатын материалдар: кафедраның оқу-әдістемелік құралдары, тест тапсырмалары, тақырып бойынша кестелер, гормондар, көмірсу алмасуын реттейтін гормондар бойынша дәрістің электронды нұсқасы, рөлдік ойынның сценарийі. Рөлдік ойынның сценарийі. Бір науқас (Серік) соңғы уақытта қатты шөлдеу, жиі зәр шығару (полиурия) байқалатыны туралы шағымданады. Дәрігер. Дұрыс диагноз қою үшін алдымен қанда және зәрде глюкозаны анықтау керек екенін шешті. Екінші науқас (НД) жиі шөлдейтіні және бөлінетін зәр мөлшерінің артқаны (полиурия) туралы шағымданды. Дәрігер. Бұл науқасқа да қанда және зәрде глюкозаны анықтау керек екенін айтты. Биохимик дәрігер берілген көрсеткіштерді анықтады. Қантты диабетпен ауыратын науқаста (Серік) гипергликемия және глюкозурия анықталды, ал екінші науқастың (НД) қанында глюкоза нормада, ал эәрінде глюкоза анықталмады. Зәрдің тығыздығын анықтаған кезде, қантты диабетпен науқаста зәр тығыздығы жоғары, ал қантсыз диабетпен науқаста зәр тығыздығы төмен болды. Сонымен бірінші науқасқа, айтылған өзгерістер инсулиннің жетіспеуіне байланысты қантты диабет деп диагноз қойылды, ал екінші науқасқа қантсыз диабет деп диагноз қойылды, ол вазопрессиннің жетіспеумен байланысты. 7.Әдебиеттер. Негізгі: 1. Плешкова С.М. және басқалары «Заттар алмасуы және оның реттелуі», Алматы 2006, 137-192 бет 2.Березов Т.Т., Коровкин Б.Ф. «Биологическая химия», 2004 г. – С. 248-293 3. Северин Е.С. 2008 г. «Биохимия», 2008 г. стр. 538-604 4.Николаев А.Я. «Биологическая химия», 2007 г. стр. 380-432
1. Шарманов Т.Ш., Плешкова С.М. «Метаболические основы питания с курсом общей биохимии» - Алматы, 1998 – С.521-568 2. Плешкова С.М., Абитаева С.А., Булыгин К.А. – Биохимические основы действия витаминов и гормонов – Алматы, 2004 – С. 67-77, 114-121 3. Аблаев Н.Р. «Биохимия в схемах и рисунках», 2005 – С. 218-220, 257, 258, 4. Зайчик А.Ш., Чурилов Л.П. «Основы патохимии» - Санкт-Петербург, 2000 – С. 458-523, 565-599 5. Сеитов З.С. «Биохимия», 2000 – С. 354-365 6. Бышевский А.Ш., Терсенов О.А. «Биохимия для врача» 1994 – С. 149-153, 345-353 7. Р.Марри, Д. Греннер, П.Мейес, В. Родуэлл – Биохимия человека (перевод с англ) – М., Мир: 1993 – том 2 – С. 170-185, 228-246; том 1 – С. 242-245 8. В.Дж. Маршалл – Клиническая биохимия – Москва, 1999 – С. 123-140, 174-186 9. Потемкин В.В. «Эндокринология», 1999 – С. 145-149, 215-225 10. Балаболкин М.И. «Эндокринология», 1998 – С. 23-46 11. Назаренко Г.И., Кишкун А.А. – Клиническая оценка результатов лабораторных исследований – М., Мед, 2002 – С. 394-411, 423-445, 455 Каталог: wp-content -> uploads -> 2013 2013 -> Ф 7 –007-02 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі 2013 -> Мазмұны Кіріспе–––––––––––––––––––––––– 3-9 2013 -> Мазмұны Кіріспе Тарау -I. Кеңестік шығармашылық интеллигенциясы калыптасуының бастапқы кезеңІ 2013 -> Жанғабыл Қабақбаев, Қазақстан Республикасы журналистер Одағының 2013 -> Әл Фараби дүние жүзілік мәдениет пен білімнің Аристотельден кейінгі екінші ұстазы атанған. Ол данышпан философ, энциклопедист ғалым, әдебиетші ақын, математик. Әл Фараби 870 ж 2013 -> Өмірбаяны ІІ негізгі бөлім 2013 -> Ф 15-07 Қазақстан Республикасының білім ЖӘне ғылым министрлігі 2013 -> Кіріспе. Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Дипломдық жұмысының өзектілігі жүктеу/скачать 5,15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|