Бөлім 1С: Тірі ағзалардың көптүрлілігі

Бөлім 7.1С: Тірі ағзалардың көптүрлілігі

• Оқу мақсаты: -жүйелеудің маңызын түсіндіру; тірі ағзалардың жүйелік орналасуын анықтау.
• тірі ағзалардың жүйелік орналасуын анықтау.

Мәтін

• Жүйеленім, систематика (грек. systematіkos – тәртіпке келтірілген), биологияда – Жер бетінде тіршілік ететін барлық организмдердің және бұрын тіршілік еткен организмдердің қазба қалдықтарының туыстық қарым-қатынасын, олардың жеке түрлері мен түрлер тобының байланысын зерттейтін биологияның бір саласы.

Жүйелеу

• - ғаламшарда жойылып біткен және қазіргі кездегі кездесетін барлық жануарды белгілі тәртіпке сәйкестендіріп, ретке келтіру.

1723ж қосарлы атаутізімді ұсынған ғалым. Жүйелеудің негізін қалаған.

Карл Линней

Өсімдіктерде:

• Дүние - Өсімдіктер
• Бөлім - ашық тұқымдылар
• Класс - бүрлі өсімдіктер
• Қатар - қылқан жапырақтылар
• Тұқымдас - қылқан жапырақтылар
• Туыс - қарағайлар
• Түр - кәдімгі қарағай

Жануарлар үшін:

• Дүниесі - жануарлар
• Тип- біржасушалылар
• Класс-талшықтылар
• Отряд-сауыттылар
• Тұқымдас-бірталшықтылар
• Туыс-түншырақ
• Түр- жылтылдақ түншырақ

Түр жіктеудің ең кіші бөлімі

Түр - ұқсас сипаттар арқылы біріктірілген, бірақ өзге топтардан ерекшеленетін өзара ұқсас ағзалардың бірігуі.

Жақын түрлерді бір топқа жіктейді, оны – туыс деп атайды.

Мысалы: Ит түрі мен қасқыр түрі бір туысқа жатады.

Тұқымдас туыс бойынша жақын ағзалар.

Қасқыр туысы мен Енот иті бір тұқымдасқа жатады. Ал ит тәрізділерге; түлкі мен ақ түлкі жатады.

Патшалық-тар
бактериялар
Өсімдіктер
Саңырау-құлақтар
Жануарлар
Вирустар және фагтар
Бактериялар
Барлық ортада өмір сүре алатын- ПРОКАРИОТТАР
ЦИАНОБАКТЕРИЯЛАР
Протистер
Бір жән көп жасушалалы ағзалар кездеседі
Қарапайымдылар
Балдырлар
ООМИЦЕТТЕР
ШЫРЫШТЫЛАР
Саңырауқұлақтар
Біржасушалар
Көпжасушалар
Мукор
Ашытқы
саңырауқұлақ
Қалпақтылар
Діңқұлақ
Пеницилин
1 – көкек мүгі; 2 – бауыр мүк (моршанция); 3 – айырлы мүк
Өсімдіктер патшалығы
ҚЫРЫҚЖАПЫРАҚТАР БӨЛІМІ
Кәдімгі қарағай
АШЫҚТҰҚЫМДЫЛАР БӨЛІМІ
Балқарағай
Кәдімгі арша
ГҮЛДІ ӨСІМДІКТЕР БӨЛІМІ
1 Жапырақ
2 Сабақ
3 Тамыр
4 Гүл
Жеміс
ЖАНУАРЛАР ПАТШАЛЫҒЫ
Жүзім ұлуы
Табан балық
Африка пілі
Сұр бақа

жүктеу/скачать 4,36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: