Дебиторлық берешекті есепке алу тəртібі


Активтерді басқарудан алынатын кірістер есебі



бет70/89
Дата14.12.2021
өлшемі297,41 Kb.
#127142
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   89
Байланысты:
memlekettik mekemede buh.esep daris kesheni (3)

Активтерді басқарудан алынатын кірістер есебі




Операцияның мазмұны

Дт

Кт

1

Қаржылық салымдар

1250 Алынуға тиісті

6210 Сыйақылар




бойынша кірістерді

қысқа мерзімді

бойынша кірістер




есепке алу

сыйақылар







Қаржылық салымдар

7120 Бюджетке

3133 Өзге операциялар




бойынша кірістерді

төленетін төлем

бойынша бюджет




бюджет алдындағы

бойынша шығыстар

алдындағы қысқа




міндеттемелерді есепке




мерзімді кредиторлық




алуға бір уақытта екінші




берешек




жазу беріледі







2

Активтерді басқарудан

1270 Жал бойынша

6220 Активтерді




алынатын кірістерді

қысқа мерзімді

басқарудан алынатын




есепке алу

дебиторлық берешек

өзгеде кірістер




Активтерді

7120 Бюджетке

3133 Өзге операциялар




басқарудан алынатын

төленетін төлем

бойынша бюджет




кірістер бойынша

бойынша шығыстар

алдындағы қысқа




есептелген сомаға




мерзімді кредиторлық




бюджет алдындағы




берешек




міндеттемелерді есепке










алуға бір уақытта екінші










жазу беріледі






Бюджеттік бағдарламалардың əкімшісі дивидендтер мен аударымдарды есептеуді мынадай жазбамен көрсетеді: 1250 «Алынуға тиісті қысқа мерзімді сыйақылар» шотының дебеті жəне 6220 «Активтерді басқарудан алынатын өзге де кірістер» шотының кредиті, бір мезгілде: 7120 «Бюджетке төленетін төлембойынша шығыстар» дебеті жəне 3133 «Өзге операциялар бойынша

бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек» қосалқы шотының кредиті.

Инвестиция нысанының пайда (шығындар) үлесінде мемлекеттік мекеме- нің қатысуын көрсету акционерлердің/қатысушылардың (жалғыз акционердің/ қатысушының) жалпы жиналысының немесе мемлекеттік басқару органының шешімі бойынша жүзеге асырылады: 2120 «Ұзақ мерзімді қаржы инвестиция- кірістер» шотының кредиті.

Жалдау бойынша сыйақыны есептеу 1250 «Алынуға тиісті қысқа мерзімді сыйақылар» шотының дебеті жəне 6210 «Сыйақылар бойынша кірістер» шотының кредиті, 7120 «Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар» дебеті жəне 3133 «Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек» қосалқы шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

  1. Өзге кірістер есебі

Шоттар жоспарының «Өзге кірістер» бөлімінің шоттарында ұзақ мерзімді активтердің əділ құнының өзгеруінен, ұзақ мерзімді активтердің шығып қалуынан, заңды жəне жеке тұлғалардан активтерді қайтарымсыз алудан, бағамдық айырмадан түсетін жəне өзге кірістер ескеріледі [16.6-кесте].



16.6-кесте

Өзге кірістер есебі




Операцияның мазмұны

Дт

Кт

1

Ұзақ мерзімді активтердің əділ құнының өзгеруінен түсетін кірістер

2300 Негізгі құралдар

6310 Əділ құнның өзгеруінен түсетін кірістер

2

Ұзақ мерзімді активтердің шығып қалуынан түсетін кірістер

1231 «Сатып алушылар мен тапсырыс

берушілердін қысқа мерзімді дебиторлық берешегі



6320 Ұзақ мерзімді активтердің шығуынан алынатын кірістер

3

Активтерді қайтарусыз алудан түсетін кірістер

2300 Негізгі құралдар

6330 Өтеусіз түрде алынған активтерден алынатын кірістер

4

Жетіспеушілігі анықталған материалдар мен өзге қорлардың есептен шығарылуы

7460 Өзге шығыстар

1310 Материалдар

1320 Аяқталмаған өндіріс

1330 Дайын өнім

1340 Тауарлар

1350 Жолдағы қорлар

Ұзақ мерзімді активтердің əділ құнының өзгеруінен түсетін кірісті тану мынадай жазбамен көрсетіледі: ұзақ мерзімді активтің тиісті шотының дебеті жəне 6310 «Əділ құнның өзгеруінен түсетін кірістер» шотының кредиті.

Ұзақ мерзімді активтердің шығып қалуынан түсетін кірістер мынадай жаз- бамен көрсетіледі: 1231 «Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердін қысқа мерзімді дебиторлық берешегі» қосалқы шотының дебеті жəне 6320 «Ұзақ мерзімді активтердің шығуынан алынатын кірістер» шотының кредиті.

Активтерді қайтарусыз алудан түсетін кірістер Шоттар жоспарының тиісті қосалқы шоттың/шотының дебеті жəне 6330 «Өтеусіз түрде алынған активтер- ден алынатын кірістер» шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

Бағамдық айырмадан кірістер мемлекеттік мекеменің есебінде көрсетіледі:



  • бағам артқан кезде: Шоттар жоспарының тиісті қосалқы шотының/ шотының дебеті жəне 6340 «Бағамдық айырмадан түсетін кірістер» шотының кредиті;

  • бағам төмендеген кезде: Шоттар жоспарының тиісті қосалқы шотының/ шотының дебеті жəне 6340 «Бағамдық айырмадан түсетін кірістер» шотының кредиті.

Үшінші тараптардың активтердің құнсыздануынан шығындарды өтеуден кірістерді тану ұзақ мерзімді активтің құнсыздануына резервтің тиісті шоты- ның дебеті жəне 6350 «Шеккен зиянды өтеуден алынатын кіріс» шотының кредиті бойынша көрсетіледі.

6360 «Өзге кірістер» шотында мыналардың нəтижесінде туындаған мемлекеттік мекеменің кірістері көрсетіледі:



  • мемлекеттік мекеменің кассасында ақша қаражатының артықтығын анықтау: 1010 «Кассадағы ақша қаражаты» шотының дебеті жəне 6360 «Өзге кірістер» шотының кредиті, бір мезгілде: 7120 «Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар» шотының дебеті жəне 3133 «Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек» қосалқы шотының кредиті;

  • кінəлі тұлғалар есебіне жатқызылған материалдар мен тамақ өнімдерінің жетіспеушілігі мен шығындарын есептен шығару: 1262 «Қызметкерлердің өзге есеп айырысу түрлері бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешегі» қосалқы шотының дебеті жəне 6360 «Өзге кірістер» шотының кредиті жəне бір мезгілде: 7120 «Бюджетке төленетін төлем бойынша шығыстар» шотының дебеті жəне 3133 «Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек» қосалқы шотының кредиті;

  • бұрын есептен шығарылған дебиторлық берешекті қайтару: дебиторлық берешектің тиісті шотының дебеті жəне 6360 «Өзге кірістер» шотының кредиті; 1010 «Кассадағы ақша қаражаты» шоттарының дебеті жəне дебиторлық берешектің тиісті шотының кредиті; 7120 «Бюджетке төленетін төлем бо- йынша шығыстар» шотының дебеті жəне 3133 «Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек» қосалқы шотының

кредиті; 3133 «Өзге операциялар бойынша бюджет алдындағы қысқа мерзімді кредиторлық берешек» қосалқы шотының дебеті жəне 1010 «Кассадағы ақша қаражаты» шотының кредиті;

  • үмітсіз кредиторлық берешекті есептен шығару (бұған объективті шарт- тар болған кезде): кредиторлық берешектің тиісті қосалқы шоттарының дебеті жəне 6360 «Өзге кірістер» шотының кредиті;

  • негізгі құралдарды жоюдан алынған материалдар құнын кіріске жазу: 1319 «Өзге материалдар» қосалқы шотының дебеті жəне 6360 «Өзге кірістер» шотының кредиті;

  • биологиялық активті биоөзгерту үдерісінде төлеу, өсім немесе салмақ қосуды алу: 2610 «Жануарлар» қосалқы шотының дебеті жəне 6360 «Өзге кірістер» шотының кредиті;

  • биологиялық активтерден өнім алу: 1330 «Дайын өнім» қосалқы шотының дебеті жəне 6360 «Өзге кірістер» шотының кредиті.

Жыл аяқталғаннан кейін мемлекеттік мекеме есеп жылының қаржы жы- лына кірістер шоттарының жабылуын жүргізеді, бұл ретте кірістердің тиісті шоты дебеттеледі жəне 5210 «Есепті жылдың қаржылық нəтижесі» шоты кредиттеледі.

1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   89




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет