Дәрігерлердің біліктілігін жетілдіру факультеті жанындағы колледждің стоматология кафедрасы «Тіс техникалық материалтану»

Ортопедиялық стоматология қажетіне арналған балауыз қоспалары құрамы, қасиеті және қолданылуына байланысты әртүрлі болады. Бұл қасиеттеріне балқу температурасы, жұмсаруы, қаттылығы, серпімділігі, тұтқырлығы және басқалары жатады. Балауыздың және балауыздар композициясының теріс қасиеттеріне: олардың жоғарғы дәрежедегі термиялық коэффициентінің ұлғаюы немесе сығылуы жатады. Балауыздардың жылу өткізгіштігі төмен болғандықтан, суытқан кезде бірінші сыртқы қабаты жұмсақкүйінде болады.

Мұндай жағдай балауыздың бөліктерінде ішкі кернеудің пайда болуына акеп соғады. Ішкі кернеу, жасалған конструкциялардың қалыптарын өзгертіп, мүсіннің дәлділігін бұзады. Балауызда пайда болған кернеуді жайлап қыздыру арқылы жоюға болады. Жоғарыда келтірілген кейбір келеңсіз жайларды мүсіндеу кезінде еске ұстап, әрбір балауыздың композициясының қолдану барысында олардың қасиеттерін білген абзал.

Болашақ жасалатын протездердің, аппараттардың және шиналардың қалыптарын материалдардан жасайды. Мұны модельдеу деп те атайды. Тіс технигінің жұмысында мүсіндеу маңызды орын алады. Тіс технигінің жұмысында мүсіндеу маңызды орын алады. Алдымен уақытша жасалынғанконструкцияларды тексеріп, содан соң олардың тұрақты материалмен алмастырады. Алмастырудың ең жиі қолданылатын тәсілі құю болып есептеледі.

1. 
   Ауыз қуысында қолданғанда және олармен жұмыс істегенде зиянсыз болуы.
   
2. 
   Белгілі бір температуралық аралықта жақсы иімділік қасиетінің болуы.
   
3. 
   мүсінделе алатын қабілетінің болуы.
   
4. 
   Мүсінделгеннен кейін жеткілікті қаттылығы менсерпімділігінің тиісті дәрежеде болуы.
   
5. 
   массаны балқытқанна немесе күйдіргеннен соң, қалыпта қалдықтың қалмауы.
   
6. 
   Шөгуінің аз болуы.
   
7. 
   қалыбын өзгертпеуі.
   
8. 
   Түсінің материалдардың беткі қабатының түсінен басқа болуы.
   

Базисті балауыздың құрамына парафин (78-88%), ара балауызы (4-22%), синтетикалық цезерин (3,5-8%), карнауб балауызы 1%, дамар резинасы – каучук (1%), бояғыштар (0,1%) кіреді.

Базисті балауыз мынадай қасиеттерге ие:

1. 
   жұмсарған пластинкалар бір-біріне оңай жабысады, қолға жабыспайды.
   
2. 
   балауыздың ауыз қуысының тіндеріне зиянды әсері жоқ.
   
3. 
   23⁰С температурада өткір заттармен оңай өңделеді.
   
4. 
   жалында аздап қыздырған кезде балауыздың беті тегістеледі.
   
5. 
   бояғыштары протезді қайнатқанда боямайды.