Экскурсия ұйымдастыру жұмыстың мақсаты
Кесте 13.2. Тұтыну тауарлары өндірісінің даму жай-күйі
жүктеу/скачать 53,82 Kb.
|
Сандыбайұлы Азамат 13 практикалық жұмыс.docx
лидер, лидер
Кесте 13.2. Тұтыну тауарлары өндірісінің даму жай-күйі
3 тапсырма.Қазақстан Республикасының тұтыну кооперациясы жүйесіндегі өндірістің дамуын талдау Әдеби көздер бойынша[1] – [4], [12], [13], дәріс конспектісі, "нарық құрылымындағы тұтыну кооперациясы" слайдына Қазақстан Республикасының тұтыну кооперациясының негізгі салалары мен қызмет түрлерін зерттеңіз. Жұмыс нәтижелерін схема түрінде рәсімдеңіз. Статистикалық жинақтардың деректерін және алынған нәтижелерді пайдалана отырып, тұтыну кооперациясы жүйесіндегі тамақ (азық-түлік) тауарлары өндірісінің даму жағдайын зерделеңіз. Жүйенің тауар айналымындағы азық-түлік және азық-түлік емес тауарлардың үлесін көрсетіңіз. Жұмыс нәтижелерін 13.3. кесте түрінде рәсімдеңіз. Халықаралық азық-түлік проблемасын шешуде Қазақстан Республикасының өндірістік кешенінде тұтыну кооперациясының рөлі мен маңызын көрсетіңіз. 13.3-кесте.Елдің тұтыну кооперациясында азық-түлік тауарлары өндірісін дамыту сипаттамасы
4 тапсырма. Ситуациялық есептерді шешу 1. Келесі тұтынушылар рационына арналған тамақ өнімдеріне қажеттілік жүйесін жасаңыз: * 14 жастағы бала, жанұядан оқушы, бір адамға 6 ең төменгі жалақы мөлшерінде табысы бар; * 2000 ең төменгі жалақыға жуық жылдық табысы бар 30 жастағы коммерсант; * зейнеткер 65 жаста, жалғыз басты, қалалық пәтерде тұратын, 12 ең төменгі жалақы мөлшерінде зейнетақы алатын. Жұмыстың нәтижелерін бұл қажеттілікті қанағаттандыруды қамтамасыз ететін қажеттілік атауы мен өнімді көрсетіп еркін түрде рәсімдеңіз. 2. Уақытша белгісі (өткен, осы және болашақ перспективті) бойынша қажеттіліктің жіктелуіне сәйкес оларды қанағаттандыратын тамақ өнімдері тізбесі және қажеттіліктері түрін таңдаңыз. Мослоу пирамидасы бойынша адам деңгейлеріне қарай қажеттіліктері: *Адамның бірінші деңгейдегі қажеттіліктері – физиологиялық қажеттіліктер: 1. тыныс алу 2. Жеу 3. Ішу 4. Шығару 5. Ұйықтау, дем алу. Физиологиялық қажеттіліктер өмір сүруге қажет және оған тамақ, су, тұратын жер, дем алу және жыныстық қажеттіліктер жатады. *Екінші деңгей– сенімділік және қауіпсіздік қажеттілігі: 6. таза болу 7. киіну, шешіну 8. температураны ұстап тұру 9. дені сау болу 10. қатерден, аурудан, күйзелістен қашу 11. қозғалу. Сенімділік және қауіпсіздік қажеттілігі болашақта сыртқы ортадан келетін қатерден физикалық және моралды қорғау қажеттілігін туындатады және болашақта физиологиялық қажеттіліктерді қанағаттандыратынына сенеді. *Үшіншідеңгей – әлеуметтік қажеттілігі: 12. сөйлесу Әлеуметтік қажеттілікке біреуге тәуелді болу немесе басқалардың сені қабылдау сезімі, әлеуметтік қарым-қатынас сезімі, бауыр басу және қолдау сезімдері кіреді. *Төртіншідеңгей – сыйлау және өзіңді сыйлау қажеттілігі: 13. жеңіске жету Сыйлау қажеттілігіне өзіңді сыйлау, жеке жетістіктері, біліктілігі, қоршаған ортаның сені сыйлауы, мойындауы жатады. 14. ойнау, оқу, жұмыс істеу. Өз ойын білдіру қажеттілігі - алға қойған мақсаттарын іске асыру және тұлға ретінде өсу қажеттілігі. Тамақ қажеттілігі дегеніміз денсаулықты сақтауға және көңіл-күйдің жақсы болуына аса маңызы бар. Дұрыс және адекватты тамақтану көптеген аурулардың қауіпті факторларын жоюға көмектеседі. Мысалы, жүректің ишемиялық ауруы мал майына және холестеринге бай тағамдарды үнемі қабылдағанда пайда болады. Жарма және өсімдік жасұнығына бай тағамдар тоқ ішектің қатерлі ісігі дамуы каупін төмендетеді. Тағамда ақуыздың көп болуы жараның тез жазылуына көмектеседі. Бұл қажеттілікті қанағаттандыру мақсатында, мейірбике науқасқа дұрыс және адекватты тамақтану туралы кеңес беру және үйрету. Науқасқа күнде жемістер мен көкөністер, ботқалар, сүт тағамдары, майсыз ет, балық, құстарды жеу ұсынылады, аздап сары май және кілегей, бірақ жұмыртқаның сарысын, қантты, тәтті тамақтарды, тұзды, спиртті ішімдіктерді шектеу қажет. 3. Қанағаттандыру жиілігі бойынша қажеттіліктерді жіктеу топтарын жасаңыз. Ұсынылатын жиілікпен қанағаттанатын нақты қажеттіліктердің және оларды қанағаттандыратын тамақ өнімдерінің мысалдарын келтіріңіз: * күнделікті қанағаттанатын қажеттіліктер: су * 2 күнде бір рет қанағаттанатын қажеттіліктер: нан, жеміс-жидектер, сүт өнімдері * аптасына бір рет қанағаттанатын қажеттіліктер:ет тағамдары, кондитерлік өнімдер * айына бір рет қанағаттандырылатын қажеттіліктер: фастфуд, шұжық өнімдері * жылына бір рет қанағаттандырылатын қажеттіліктер: шырындар (шарап), балық өнімдері. * 10 және одан да көп жылда бір рет қанағаттанатын қажеттіліктер: қара икра 4. Қажеттіліктің ұштасушылық дәрежесі бойынша әлсіз ұштасқан, ұштасқан және айтарлықтай ұштасқан ретінде жіктеледі. Түйіндес қажеттіліктерді табу мысалдарын таңдаңыз. Жұмыс нәтижелерін 13.5.кесте түрінде жазып алыңыз. 13.5-кесте.Оларды қанағаттандыратын қажеттіліктер мен өнімдердің ұштасу түрлері
5. Бірнеше қажеттіліктерді таңдап, әртүрлі тәсілдермен қанағаттандыратын өнімдерді (азық-түлік тауарларын) таңдаңыз. 13.6-кесте. Нақты өнімдер арқылы қажеттіліктерді қанағаттандыру тәсілдері
5 тапсырма. Тамақ ұйымының технологиялық негіздерін зерттеу Тапсырма қолданыстағы сапа менеджменті жүйесімен (СМЖ) тамақ өнеркәсіптік ұйымына экскурсия нәтижелері бойынша орындалады. Экскурсияны ұйымның құрылымдық бөлімшелерінің жетекші мамандарының қатысуымен бас технолог бөлімінің маманы жүргізеді. Экскурсия нәтижелерін есеп түрінде рәсімдеңіз, онда мыналар көрсетілуі тиіс: Кәсіпорынның қысқаша сипаттамасы, оның қызметінің бағыттары мен ауқымы; "Ақсай нан" нан пісіру комбинаты-Қазақстанның ең көне нан пісіру кәсіпорындарының бірі. 1987 жылдан бастап Ақсай нан кәсіпорны Алматы қаласында орналасқан. КСРО-да пайдалануға берілген "Ақсай нан" кәсіпорны Қазақстанның ірі мегаполисіндегі нан-тоқаш өнімдерінің негізгі жеткізушісі болып табылады. 2007 жылы Алматы "Ақсай-нан" зауытының жұмысын тоқтату қаладағы нанның тапшылығына себеп болды. "Ақсай-Нан" күн сайын орта есеппен 500 тонна нан тұтынатын Алма-Атаның нанға деген қажеттілігін үштен бір бөлікке жабады. Қалған қажеттілікті "Алматы нан", "Трапеза", "Шико" және басқа өндірушілер өтейді. "Ақсай-нан" Көкшетау қаласында филиалы бар. "Ақсай нан" құрылымына Семей қаласындағы Шығыс Қазақстан ұн-құрама жем комбинаты кіреді. Ұйымда бар технологиялық құрылымы және оның кәсіпорынның ұйымдық құрылымынан айырмашылығы Нанды пайдалану арқылы, адам өзінің ағзасындағы темірге деген қажеттілігін толтырады, сонымен қатар марганецпен фосфордың бір бөлігін алады. Нан, танып білу оның органалептикалық қасиеттеріне атап айтқанда – оның сыртқы түріне, кезектілік құрылымына, дәмі және иісіне байланысты болады. Нанның белоктары 70-78 процент сіңіреді, углеводтардың 94-98 проценттін, майдың 92-95 проценттің сіңіреді. Ұнның сорты неғұрлым төмен болса оның сіңімділігі аз болады. Сорттарының жоғарылауымен нанның ылғалдылығы азаяды, белоктардың құрамы және көміртектің сіңімділігі артады. Осылардың бәрін дұрыс жасаған жағдайда крахмал желімдіктенген, қант еріген, дәннің сыртқы жағы бөріткен және жұмсарғанын біле отырып оның адам ағзасына жататынын білуге болады. Сонымен қатар, азық түлік тауарларын дайындау және қалыптастыру оны сақтау және тарату кезінде де түрін отырады. Дайын сапалы өнім алу, еңбек ету сапасына жұмысшылардың тәжиребесіне және олардың іскерлігіне де байланысты болады. Нанның дәмін, өнімнің ішкі құрылысын және оның жасырын ақауларын, оның физикалық, химиялық әдістермен өнімнің көрсеткіштерін анықтайды. Сонымен қатар, өлшеу, тіркеу, есептеу, органолептикалық тәжирибелік экспрерттік және саяси жағының сапа көрсеткішін анықтау әдістемесі бар. Бұл көрсетілген әдістемелер өзара байланысты, олардың барлығының негізгі міндеттері шығарылған өнімнің сапа көрсеткішіне баға беру болып табылады. Азық- түлік тауарларының сапасына органолептикалық баға беру бірнеше түрден тұрады. Ең көп тараған түрі және азық-түлік тауарларына, әсіресе нан өніміне қолданылатын түрі, ол барлық жағдайда баллдық жүйемен көрсету. Бұл жұмыс «Аксай-нан» кәсіпорны өндіретін және басқа кәсіпорындар дайындайтын одан шыққан нәтижелерді нормативтік құжаттармен салыстыру үшін нан сапасының көрсеткіштерін білу, нан сапасына берілетін бағаны әртүрлі әдіспен жүргізу және салыстырмалы мінездемесін беру. Шығарылатын өнім түрлері, өндіріс технологиясының ерекшеліктері (шикізат, жабдықтар, технологиялық операциялар, технологиялық процесс, өндіріс кезеңдері және т. б.); Технологиялық процесс: Шикізат Илем және тесты жасау Қамырды дайындау Дайын қамырды бөлу Сапаны бақылау Қамырдың дайындығын анықтау Ұн өнімдерін пісіру Ұн өнімдерін қаптау және тасымалдау Өндірістік бөлім, сапаны басқару және стандарттау бөлімі, техникалық бақылау бөлімі, техникалық даму бюросы, метрология бөлімі, кәсіпорын зертханасы, маркетинг бөлімі сияқты сапа менеджменті жүйесіне кіретін ұйымның осындай бөлімшелерінің функциялары мен құжаттамалары (өнім өндірісінің технологиялық тізбегіне енгізілген бөлімшелердің тізбесі және олардың атаулары әрбір ұйым үшін жеке екендігін есте сақтау қажет); Тамақ өнеркәсібі заттарының сапасын тексеру әдістемесін жоғарыда айтылған СМЖ- зертханасы жүргізеді. Жоғарыда көрсетілген нан құрамына енетін және оған берілген мінездемелердің біреуінің белгілі бір мөлшері нан құрамында болмаса, онда оны техникалық- нормативті құжаттың талаптарына сай келмейді деп, тануға болатындығын ашық айтады. Бұл шығарылған өнімнің ақауы бар дегенді білдіреді де оны қалпына келтіруге күш салысады. Өнімнің сапалы шығуына сонымен қатар шикі-зат күйіндегі келген заттардың құрамының сапалығы және технологиялық процесстердің сапалығы жатады. «Аксай-нан» комбинаты Алматы қаласындағы нан саудасының 30 пайызын құрайды. Ал негізгі бәсекелес кәсіорындар «Алматы-нан» және «Меркур-нан» кәсіпорындары әр-қайсысы 10 пайызды жатады, ал қалған 60 пайызды қаладағы кішігірім наубайханаларға тиесілі. «Аксай-нан» кәсіпорынның алдына қойған міндеттері ол өздерінің бәсекелестік қабілеті бар «Алматы-нан» сапа жағынан басып озу. Бұдан 8 жыл бұрын «Аксай-нан» және «Алматы-нан» кәсіпорындарының жұмыс деңгейі бір күніне 70-80т нан шығаратын. Ал қазіргі таңда бәсәкелес кәсіпорын «Алматы-нан» шығару мүмкіндігі күніне 7-8т кеміп отыр, ал «Аксай-нан» кәсіпорнының нан шығару мүмкіндігі күніне 150т артып отыр. «Аксай-нан» кәсіпорындары шығарылатын өнімдердің негізгі мақсаттары, ол арзан бағамен халықты қамтамасыз ету және тұтынушылардың құқығын сақтай отырып сапалы өнім шығару. «Аксай-нан» кәсіпорында сапа жүйесінің менеджменті бекітілген, оның алдына қойған мақсаттары шығарылған өнімнің сапасын, құрамын, ішкі және сыртқы формасын зерттеу, тексеруден өткізу. Сапа менеджменті жүйесінің сапа жүйесіне мемлекеттік стандарттарының талаптарына сәйкестігін растауды ұйымның өту мерзімділігі мен тәртібі. Сапа жөніндегі басшылық Ақсай «нан – тоқаш» барлық кәсіпорындарына таралуы тиіс.Осы сапа жөніндегі басшылық ИСО / МЭК 21996, ИСО 8402:1994; ҚРСТ 1,1 – 94 ИСО, 9000: 2000 стандарттарының терминдері мен анықтамаларына сәйкес келеді. Сапа менеджментінің негізгі құраушы құжаттары кәсіпорынның саясатының бағыттары мен міндеттерін орындауға «Сапа аумағындағы саясатты» жүзеге асыруға қолданылады.Сапа аумағындағы саясатты таратуға басшылық өзіне жауапкершілік және міндеттеме алады. «Сапа аумағындағы саясат» сапа жөніндегі Совет арқылы жыл сайын қайта қаралып отырады; және кәіпорынның бас директоры бекітеді.«Сапа облысындағы саясатты» өткізу мен ендіру және дайындауға жауапкершілікті, кәсіпорынның структуралық бөлімшелеріне таратуды стандарттау сертификаттау бөлімінің бастығы жүктейді.Алматы қаласының Ақсай «нан – тоқаш» кәсіпорнының негізгі атқаратын жұмысы, күнделікті қала тұрғындары мен облыс көлемінде нан – тоқаш, бөлкелер т. б. тамақ бұйымдарын өндіретін, сонымен қатар жоғары дәрежеде сапалы кондитерлік өнімдерді шығаратын аса ірі кәсіпорындардың бірі жиналады. Жоғарыда көрсетілгендей өнімнің сапасын кәсіпорын жанындағы өнім сапасын басқару зертханасындағы тексерулер жүргізіледі. Бұл жұмыста, әртүрлі өндірушілердің нан сапасын зерттеуге арналған. Нан өнімі адамзаттың негізгі күнделікті қолданылатын заты, бірақта олар өздерінің қандай нанды қолданып жүргендерін біле бермейді.«Аксай-нан» комбинаты 2003 жылдан бері халықаралық ISO-9001-2000 стандартын негізгі деп ала отырып сапа жүйесінің менеджментін дайындайды. Осыдан кейін заңға сәйкес «тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі жөніндегі» жүйені енгізу керектігі жөніндегі қаулы бойынша қабылдады. ISO-14001-2004 сериялы стандарттың экологиялық жүйенің менеджментін енгізді.Нан өнеркәсібінде басқа наубайханалармен бәсекеге түскенде жеңіл шығу, үшін және нан өнімін тұтынушылардың қызығушылығымен тудыратын, ол нан өнімнің сапасы болып келеді. Сол себепті «Аксай-нан» комбинаты жинақталған сапа жүйесінің менеджмент жұмыс істеп жатыр, бұл – табыстың көзі болып табылады. 6 тапсырма. Бақылау Зерттелген материалды бекіту және жұмыс бойынша есепті қорғау үшін бақылау сынағын орындаңыз. Қойылған сұрақтарға дұрыс жауаптарды таңдаңыз. 1 а 2 д 3 б 4 в 5 г 6 в 7 а 8 б 9 г 10 а 11 б 12 в 13 д 14 а 15 в жүктеу/скачать 53,82 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||