347 12 .2 -сур ет. К ө з а л м а с ы н ы ң а л д ы ң ғ ы б өлігін ің құры лы сы (сы збанұсқа): 1 — м ө л д ір
қабықш а; 2 — кө зд ің алды ңғы к ам ер асы ; 3 — нүрлы қабықш а; 4 — кө зд ің артқы
ка м ер асы ; 5 — көз бұрш ағы ; 6 — кірпікш елі б е л б е у ш е (цинн байлам ы ); 7 — ш ыны
тә р ізд і дене; 8 — қы рлы б айлам ; 9 — с к л е р а н ы ң в е н о зд ы қ синусы ; 10 — кірпікш елі
(цилиарлы қ) дене: а — кірпікш елі д е н е н ің өсін д іл ер і; б — кірпікш елік б улш ы қ ет;
11 — склера; 12 — та м ы рл ы қабықш а; 13 — тісті жолақ; 14 — торлы қабы қш а
Көздің ішкі қабықшасы —
торлы қабықша (tunica interna bulbi, retina ) —
көру анализаторының сенсорлык, рецепторлык. бөлігі, ол жерде сәуленің
әсерінен көру пигменттерінің фотохимиялык айналысы — фототрасдукция,
нейрондардың биоэлекгрлік белсенділігінің өзгеруі және сырткы әлем туралы
мағлұмат кыртыс асты және кыртыстык көру орталығына жеткізілуі жүреді.
Көздің кабыкшалары және олардың туындылары үш кызметтік —
сэуле сындырғыш немесе диоптрикалык (мөлдір кабыкша, көздің алдыңғы және
артқы камераларының сүйыктығы, көз бұршағы және шыны тәрізді дене);
аккомодациялық (нүрлы кабыкша, кірпікшелі өсінділерімен кірпікшелі дене);
рецепторлық (торлы кабыкша) аппараттарды калыптастырады.
Сырткы фиброзды кабыкша — склера (
sclera ) күрамында, араларын-
да жайпактанған фибробласттар және жеке орналаскан эластикалык
талшыктары бар, коллаген талшыктарының шоғырлары болып табылатын
тығыз пішінделген талшыкты дәнекер тіннен түзелген (12.2-сурет). Коллаген
талшыктарының шоғырлары, жіңішкере келе, көздің мөлдір кабыкшасынын
меншікті затына үласады.
С к л е р а н ы ң к а л ы н д ы ғ ы о н ы ң а р т қ ы б ө л іг ін д е к ө з ж ү й к е с ін і н а й н а л а с ы н д а е ң к а л ы ң ж е р і — 1 ,2 — 1 ,5 м м , а л д ы н а к а р а й с к л е р а ж ұ к а р ы п , э к в а т о р м а н ы н д а 0 , 6 м м -
