Емтихан сұрақтары Геохимияның зерттеу пәніне сипаттама беріңіз. Геохимия
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
Геохимия емт.сұрақтары (1)
47 ОМ, Жанахметова Ж.Ж. жетістік, Сауалнама, УРОВЕНЬ В1
| 2. Биосфераның құрамы.
Биосфера үш геосферадан тұрады: 1. газ қабаттардан 2. сұйық қабаттардан 3. қатты қабаттардан Вернадский бойынша, биосфера бірнеше маңызды компоненттерден тұрады: 1. Тірі ағзалар - өсімдіктер, жануарлар, микроағзалар. 2. Биогендік зат – геологиялық тарихындағы тірі ағзалармен құралған органикалық және органоминералдық өнімдер (тас көмір, мұнай, шымтезек, жанғыш жіктастар ж/е т.б.) 33 3. сүйек заттар – тау жыныстар мен су. 4. Биосүйек заттар – тірі және тірі емес ағзалардың әрекеттесу нәтижесінде пайда болған заттар (шөгінді жыныстар, топырақ, лай ж/е т.б.). Биосфера биотикалық және абиотикалық бөліктерден тұрады. Абиотикалық бөлігі топырақ, атмосфералық ауа мен сулы ортадан тұрады. Биотикалық ағзалардың химиялық құрамы табиғаттың бірлігін дәлелдейді. Олар тірі емес ағзалардың құрамына кіретін элементтерден тұрады: кальций, магний, йод, хлор, алюминий, сутек, оттек, көміртек ж/е т.б., бірақ олардың молекулалық құрылысы және сандық мөлшері өзгеше болады. Биотикалық заттардың жалпы құрамына кіретін ж/е метаболизм үрдістеріне қатысатын элементтерді келесі топтарға бөлуге болады: 1. Энергия алмасу үрдісіне қатысатын элементтер (көміртек, оттек, сутек, азот); 2. Макроэлементтер (фосфор, кальций, калий, күкірт, магний, хлор, натрий); 3. Микроэлементтер (темір, мыс, мырыш, бор, молибден, кремний). Шашыранды элементтердің көбі, метаболизм үрдісіне қатысады, зиянды деп саналады. Мысалы, радиоактивтік заттар. Ноосфера ұғымын түсіндіріңіз. Ноосфера (гр. νόος – сана және σφαῖρα – орта, шар) немесе Антропосфера (грек. antһropos — адам, spera — қабық) — биосфераның жаңа жағдайға көшкен деңгейі; адамның саналы түрде жүргізген іс-әрекеттерінен туындайтын жер сферасындағы барлық өзгерістер мен олардың дамуын анықтайтын басты фактор;ғаламдағы адамзаттың мекендейтін аясы. Адам баласы уақыт пен кеңістікке қатысты биосфера шегінде және ғарышта өмір сүре алады. Бірақ адамзаттың тұрақты мекені — Жер..[1] Ноосфера – ақыл-ой сферасы деген түсінікті алғаш 1927 жылы француз ғалымдары Э.Леруа (1870 – 1954) мен Тейяр де Шарден Пьер (1881 – 1955) енгізген. XX ғасырдың 30 – 40-жылдары ноосфераны материалистік тұрғыдан сипаттап жазған В.И. Вернадский болды. Ол ноосфераны биосфера мен қоғамның өзара қарым-қатынасынан туындайтын тіршіліктің жаңа формасы, бұл саналы, ақыл-ойы жетілген адамзаттың бағыттауымен қалыптасатын биосфераның жаңа эволюциялық жағдайы деп түсіндірді. Ноосфера – табиғат заңдылықтарының қоғамның ойлау заңдарымен және әлеуметтік-экономкалық заңдылықтармен тығыз байланысып жататын біртұтастығын (бүтіндігін) басқарушы жоғарғы тип. Ғылыми-техникалық прогрестің қарқынды дамуы бұрын игерілмеген жерлерді игеріп, бұрын пайдаланылмай келген табиғат байлықтарын пайдаға асырып қоймай, ғарыш кеңістігін, ғаламшарларды игеруге, ядролық қарулар жасауға мүмкіндік берді. жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|