Альдегидтердің тривиалды атауы өздері тотыққанда түзілетін карбон қышқылдарының атауымен сәйкес келеді. Май альдегидінің IUPAC номенклатурасы бойынша атауы мен формуласын көрсетіңіз.
С3Н7СОН 2)Этаналь 3)Пропаналь 4)С2Н5СОН 5)Бутаналь 6)СН3СОН 1және 3
2 және 4
1 және 5
5 және 6
[1]
2.
Карбон қышқылдарындағы функционалдық топ атауы мен формуласын көрсетіңіз.
Карбоксил, -СООН
Карбонил,- СО
Гидроксил, -ОН-
Карбонил,- СОН
[1]
3.
CH3CH2CH2CH2COOH осы затты IUPAC номенклатурасы бойынша атаңыз. A. 2-метилпентан қышқылы
Изогексан қышқылы
1-метилпентан қышқылы
Валериан қышқылы
[1]
4.
Бензол ароматты көмірсутектердің қарапайым өкілі.
Бензол мен оның гомологтарының химиялық қасиетін көрсететін кестеде реагенттер мен өнімдер арасындағы сәйкестікті орындаңыз.
Бензол қосып алу реакциясына қарағанда орынбасу реакциясына жақсы түседі. Оның себебі делокализацияланған электрондар тығыздығы біркелкі таралғандықтан жалпы молекулада еселі байланыс болмайды. Бензолдың орынбасу реакциясының бірі нитрлеу реакциясы, күкірт және азот қышқылдарының қоспасы қатысында жүреді.
Бензолды нитрлеу реакция теңдеуін жазып көрсетіңіз. [1]
7.
Арендер — молекулаларының құрамында бензол сақинасы (бензол ядросы) бар жалпы формуласы СnН2n -6 болатын көмірсутектер. Олардың қарапайым өкілдерінің бірі - бензол , екіншісі -толуол (С7Н8).
(a) Бензол молекуласы әдетте тотықпайды. Ал толуол молекуласы оңай тотыға алады.
Cірке қышқылы тұрмыста кеңінен қолданылатын карбон қышқылдарының бірі.
Карбон қышқылдарының химиялық қасиеттері минералды қышқылдары тәрізді.
(а) Сірке қышқылының кальций металымен реакция теңдеуін құрыңыз
[1]
9.
Күрделі эфирлерді карбон қышқылдары мен спирттерді әрекеттестіру арқылы алады. Бұл этерификация реакциясы концентрлі күкірт қышқылы қатысында жүреді.
(а) Cірке қышқылы мен этил спирті әрекеттесу реакция теңдеуін құрыңыз.
[1]
10.
Адам өмірі үшін майлар маңызды органикалық қосылыстар. Майлар үш атомды спирт глицерин мен жоғарғы май қышқылдарының күрделі эфирлері.
Майлар құрамындағы карбон қышқылдарының құрылымына байланысты сұйық және қатты май болып бөлінеді.
карбон қышқылдары, ал қатты майдың құрамында
карбон қышқылдары болады.
[2]
Қатты майлардың маңызы өнеркәсіпте сабын алу үшін қажет. Майларды сілті қатысында қыздырғанда сабын алынады. Мұны «сабындану реакциясы» деп атайды.
[2]
(c) Қатты май алу үшін сұйық майды гидрлейді. Алынған майды ары қарай сабын дайындауда т.б. қолданылады.
Триолеаттың гидрлену реакция теңдеуін жазыңыз.
СН2-О-ОС-С17Н33
│
СН-О-ОС-С17Н33
│
СН2-О-ОС-С17Н33
тристеарат
[2]