Коловратка
|
Теңіз құрты Боннелия
| |
Прогамды – болашақ ұрпақтың жынысы жұмыртқа жасушасының морфофизиологиялық ерекшеліктеріне байланысты, мыс, коловраткаларда жұмыртқа мөлшері ұсақ болса-аналық, ірірек болса- аталық жетіледі.
|
Эпигамды –жынысты ұрықтанғаннан кейін анықтау, дернәсілі- су түбіне бекінсе, одан 15 см аналық дарақ пайда болады, ал дернәсіл аналықтың қармалауышына келіп түссе, онда 3 см аталық пайда болады.
|
Сингамды- ұрпақ жынысы зигота түзу үшін қосылған гаметалар генотипіне байланысты болады.
|
Хромосомалық теорияны тәжірибе жүзінде дәлелдеп, XX ғасырдың басында ашқан американ биологі Томас Гент Морган (1866-1945) мен оның шәкірттері Г. Меллер, А. Стертевант және т.б. еді.
Томас Гент Морган
(1866- 1945)
Нобель сыйлығының лауреаты (1933ж.).
Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясының негізгі қағидалары мынадай:
Гендер хромосомада бір сызықтың бойымен тізбектеле орналасқан. Әр геннің хромосомада нақтылы орны (локус) болады.
Бір хромосомада орналасқан гендер тіркесу топтарын құрайды. Тіркесу топтарының саны сол организмге тән хромосомалардың гаплоидты санына сәйкес келеді.
Ұқсас хромосомалардың арасында аллельді гендердің алмасуы жүреді.
Хромосомадағы гендердің ара қашықтығы айқасу жиілігіне тура пропорционал.
Жынысқа тіркес белгілер
Аутосомаларда болатын гендердің белгілері Мендель заңына бағынады.
Ал тұқымқуалаудың мұндай типі аутосомалы тұқымқуалау деп аталады.
Аутосомды-доминанттық тұқым қуалау- жынысқа тәуелсіз, ұрпақ сайын көрінеді
|
Аутосомды-рецессивті тұқым қуалау типінде -ата-анасында білінбей, ұрпағында көрінеді
| |
брахидактилия —қысқасаусақтылық
|
альбинизм- пигментсіздік
| |
полидактилия — алтысаусақтылық
|
алькантонурия гомогентизин қышқылын артық бөледі
| |
ахондроплазия — ергежейлілік
|
идиопатия мишықтың өзгеруі
| |
беттегі секпілі
|
фенилкетонурия — кемақыл
| |
көзді шел басу
| | |
сүйектің омырлығы
| |
аутосомалар
Достарыңызбен бөлісу: |
