ЖАҺАНДЫҚ ЖӘНЕ ҒАРЫШТЫҚ ҚОЛДАНБАЛЫ БАҒДАРЛАМАЛАРДЫ ДАМЫТУ БАҒЫТТАРЫ Қарағанды 2019
Ғарыш саласының даму тарихы Спутник-1 — Жердің алғашқы жасанды серігі, 1957 жылдың 4 қазанында орбитаға ұшырылған, кеңес ғарыш аппараты. Ұшырылым КСРО қорғаныс министрлігінің «Тюра-Там» 5-ші ғылыми-зерттеу полигонынан «Спутник» зымыранымен жүзеге асырылған. Жердің жасанды жерсерігін, тәжіриблік космонавтика негізін қалаған С. П. Королёв және М. В. Келдыш, М. К. Тихонравов, Н. С. Лидоренко, Г. Ю. Максимов, В. И. Лапко, т.б. ғалымдар қатысқан.
Ұшырылым күні адамзат үшін ғарыш дәуірінің бастамасы болып есептелінеді. Осы оқиға құрметіне 1964 жылы Мәскеудегі Мира проспектіде ВДНХ метросы қасында 99 метрлі «Ғарышты бағындырған» деген ұшырылып жатқан зымыран бейнесіндегі ескерткіш орнатылған.
Кеңес үкіметі «Спутник-1» Халықаралық Геофизикалық жылға сәйкес ресми түрде өзіне қабылдаған міндеттер бойынша ұшырған. Гагарин Ю.А. ұшқыш-ғарышкері басқарған «Восток» зымыранының старты 1961 жылы 12 сәуірде Мәскеу сағаты бойынша сағат 09:07 Байқоңыр ғарыш айлағынан ұшырылды.
«Байқоңыр» ғарыш айлағы — әлімде алғашқы, ең ірі және үлкен сұранысқа ие айлақ. Қазақстан территориясында, Қызылорда обылысында Торетам айылы маңында орналасқан. Алатын аумағы 6717 км². Кеңес одағы ыдырауына дейін ең үлкен және незігі айлақ ретінде қолданылды. Байқоңыр қаласы мен айлағы бірге «Байқоңыр» кешені ретінде 2050 жылға дейін Қазақстанна Ресей жалға алды. 2012 жылға сәйкес Байқоңыр ұшырылым бойынша жетекші орнын сақтап отыр: 21 зымыран ұшырылған.
Тоқтар Әубәкіров - қазақ ұлтындағы алғашқы ғарышкер
Талғат Мұсабаев - Қазақстан Республикасының Ұлттық ғарыш агенттігінің төрағасы
Айдын Айымбетов – үшінші қазақстандық ғарышкер
Тоқтар Әубәкіров — Кеңес одағының 72-ші және алғашқы қазақ ғарышкері. 1991 жылы 2 қазанда Александр Волков және австриялық ғарышкер Францем Фибёкпен бірге «Союз ТМ-13» ғарыш кемесінің зерттеуші ғарышкері ретінде ғарышқа аттанды. Бір апта уақыты ішінде «Мир» орбиталық кешені бортында жұмыс істеді. Талғат Мусабаев 79-ші Кеңес/Ресей, 309-ші әлем бойынша, қазақ ұлтындағы екінші ғарышкер болып табылады. Ол ғарышқа үш рет ұшқан, ғарышта болған жалпы уақыт 341 күн 9 сағат 48 минут және 41 секунд.
Айдын Айымбетов қазақстандық ғарышты мемлекетаралық орбитаға қайта көтерді. Ғарышта 10 күн өткізіп, он шақты қиын сынақтар жүргізді. Халықаралық экипаж құрамына Қазақстандық ғарышкер Айдын Айымбетов, ресей ғарышкері Геннадии Падалка, даниялық астронавт Андреас Морган кірді.
