Жалпы фармакология

Егер жануар организмінде патологиялық құбылыс бар болса, оны тез арада жоюға әрекет жасалынуы қажет, ал ол әдетте дәрілік заттардың көмегі арқылы жүзеге асырылады. Олар терапевтік немесе емдік деп аталатын мөлшерлерде тиімді әсер береді. Белгілі бір дәрілік заттың физиологиялық, алдын алу, емдік мөлшері әр түрлі болады, олар жануарлардың жалпы күйіне, сыртқы ортаның өсерінеде тәуелді. Дәрілік заттарды әрбір қолданғанда олардың ең жоғарғы мөлшері (максимальдық мөлшері), ең төменгі (минимальдық) мөлшері және орташа (үйлесімдік — оптимальдық) мөлшерін ескеріледі. Себебі, барлық мөлшерлерде дәрілік заттар бір бағытта әсер береді де, мөлшері көбейген сайын әсер күші де ұлғая түседі. Дәрілердің минимальдық мөлшері организмде өте әлсіз өзгерістер туғызады, ал оны екі есе азайтқан жағдайда олар тиімді әсер бермейді. Максимальдық мөлшерлер өте күшті өзгерістер туғызады, оны азғана көбейту реттелінуші қүбылыстардың бүзылуына әкеліп соқтырылады. Егер қолданылушы дәрілік зат белгілі бір мөлшерде айқын, әрі тиімді әсер берсе, ондай мөлшерді оптимальді мөлшер деп атайды. Организмде болатын дәрілік заттардың мөлшеріне байланысты өзгерістер өртүрлі бағытта жүреді.

• Егер жануар организмінде патологиялық құбылыс бар болса, оны тез арада жоюға әрекет жасалынуы қажет, ал ол әдетте дәрілік заттардың көмегі арқылы жүзеге асырылады. Олар терапевтік немесе емдік деп аталатын мөлшерлерде тиімді әсер береді. Белгілі бір дәрілік заттың физиологиялық, алдын алу, емдік мөлшері әр түрлі болады, олар жануарлардың жалпы күйіне, сыртқы ортаның өсерінеде тәуелді. Дәрілік заттарды әрбір қолданғанда олардың ең жоғарғы мөлшері (максимальдық мөлшері), ең төменгі (минимальдық) мөлшері және орташа (үйлесімдік — оптимальдық) мөлшерін ескеріледі. Себебі, барлық мөлшерлерде дәрілік заттар бір бағытта әсер береді де, мөлшері көбейген сайын әсер күші де ұлғая түседі. Дәрілердің минимальдық мөлшері организмде өте әлсіз өзгерістер туғызады, ал оны екі есе азайтқан жағдайда олар тиімді әсер бермейді. Максимальдық мөлшерлер өте күшті өзгерістер туғызады, оны азғана көбейту реттелінуші қүбылыстардың бүзылуына әкеліп соқтырылады. Егер қолданылушы дәрілік зат белгілі бір мөлшерде айқын, әрі тиімді әсер берсе, ондай мөлшерді оптимальді мөлшер деп атайды. Организмде болатын дәрілік заттардың мөлшеріне байланысты өзгерістер өртүрлі бағытта жүреді.