Жамбыл Жабаев ақын-импровизатор, Қазақстанның ең танымал ақындарының бірі. Ол 1846 жылы 28 ақпанда Шапрашты руынан шыққан Жабай есімді көшпенді қазақтың отбасында дүниеге келді



бет2/2
Дата07.02.2023
өлшемі151,15 Kb.
#167793
1   2
Байланысты:
Жамбыл Жабаев
ТӨЛЕН ӘБДІКҰЛЫ, гофман, тақпақтар, OUVlxPpImDsYdTiwYuXHtnOcy9zcJozoDxMbtCZg
Жамбыл Жабаевтың өлеңдерін осы жерден таба аласыздар.
Ал танымал дала ақындары Жамбылды өздерімен теңдей, поэтикалық шеберліктегі дос пен серіктес ретінде көрді.
Жамбылдың шығармашылық өміріне терең із қалдырған өміріндегі маңызды оқиға – Шөже және Шашубай ақынмен кездесуі болды. Жамбыл олармен ұзақ уақыт бойы айырылыспады. Ол Шашубайдан көптеген Сары-Арқа ақындарының әндерін, XV ғасырдың ақыны және философы Асан Қайғы туралы көптеген аңыздарды естіп, білді.
Дәл Асан Қайғы туралы айтылған аңыздар кейінірек Жамбылға «Өтеген батыр» поэмасын шығаруға шабыт берді. Ол оны «Хикая» деп атады. Бұл туынды алғаш рет 1937 жылы жазылған және қазір оның шығармаларының барлық басылымдарына қосылған. Бұл поэмада, жер әлемді айналып, жер іздеп өз халқының бақытты үлесін іздейтін Өтеген батырдың жорықтары сипатталған.
Оның өлеңдерінен кеңестік биліктің басында отырған барлық билік өкілдерін кездестіруге болады. Жамбыл оларды эпикалық кейіпкерлер, аңызға айналған батырлар сияқты ерекшелеп, «Калинин ақсақалға», «Ежов батыр туралы ән», «Клим Батыр», «Біздің Киров» секілді тағы да басқа өлеңдер шығарды.
Жамбыл Жабаевтің шығармашылығында «Сұраншы батыр» поэмасы үлкен орын алады. Поэманың негізгі идеясы – Қоқан хандығының құлдығына және тонаушылығына қарсы күрес, Сұраншы батырдың орыстармен достығы. Жамбыл бұл туындысында 19-шы ғасырдың 50-60 жылдарындағы қазақ халқының Қоқан шапқыншылығына қарсы күресін бейнелі және жалпылама түрде көрсетті. Негізінен ақын Қоқан шапқыншылығының бір эпизодына тоқтайды. Және бұл поэмада тарихи деректерге толық сәйкес келетін оқиғалар баяндалады.
Екінші дүниежүзілік соғыстың басталуы туралы хабар Жамбыл жайлауда болған кезде келді. Сол жылдары Жамбыл Мәскеу мен Ленинград туралы ең жақсы өлеңдер жазды. 1941-1942 жылдары қыс мезгілінде Ленинград қоршауынан аман қалғандар 1941 жылдың қыркүйегінде Жамбылдың қала тұрғындарына жолдаған өлең жолдауын ешқашан ұмытпайды. Жамбылдың тіпті, орыс тіліне аударылған жолдауы Ленинградта радио арқылы таратылып, онда плакаттар түрінде жарияланды. Жамбылдың жолдауы үйлердің қабырғаларына және бүкіл қаланың дүкендерінің терезелеріне ілінді. Қазақ ақыны ол жолдауда ұлы қаланың қорғаушыларына сүйіспеншілікпен, алаңдаушылықпен батыл ынталандыру сөзін жеткізеді.
Жамбылдың Ленинград тұрғындарына арнаған үндеуі қалада үлкен патриоттық жігер тудырды. Оның шығармаларын орыстың көптеген ақындары аударған. Ал бұл аудармалар үлкен жұмыс атқарды. Олар оқырмандарды Жамбылдың шығармашылығына қызықтырып, қазақ ақынының бейнесі мен ойларын әлемнің ең алыс бұрыштарына жеткізді.
Жамбыл шығармаларының орыс тіліндегі аудармалары шетелде де танымал болды. Оның еңбектері Қытайда, Чехословакияда, Англияда және басқа елдерде жарық көрді. Осылайша, қазақ жырауы әлемдегі барлық ұлттың сүйікті ақыны болды.
Оның өлеңдері КСРО-дағы шынайы өмірді дәріптеді және билік тарапынан кеңінен таратылды. Тоқсан жастағы Жамбылдың бейнесі жаңа құрылысты және оның халқын қуана қарсы алған, шығыстың ақсақалы ретінде бейнеленді. Ол Қазақстанның ең беделді ақынына айналды, ал оның әндері қазақ ауылының жаңа өмірінің бір бөлігі болды.
Жамбыл 1938 жылдан бастап Қазақ КСР Қарулы Күштерінің депутаты болды. Өлең-жырларымен көптеген елге танылып, артына баға жетпес асыл мұра қалдырып кеткен жыл алыбы Жамбыл атамыз 1945 жылы 22 маусымда, 100 жасқа толуына бірнеше ай ғана қалғанда дүниеден озды






Жамбыл Жабаев –
ақын-импровизатор




Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет