Кіріспе (Радиоактивтіліктің ашылу тарихынан) II. Негізгі бөлім
Уақытпен қорғану дегеніміз
жүктеу/скачать 90 Kb.
|
stud.kz-1186
1 СОР Физика 11 ЕМН каз
| Уақытпен қорғану дегеніміз – радиация маңында неғұрлым аз уақыт өткізсе, қабылданатын сәуленің дозасы соғұрлым аз болады.
Ара қашықтықпен қорғану – сәулелену арақашықтықтың артуының квадратына кері пропорционал болады. Егер 1 метр арақашықтықта дозиметр 1000 мкР/сағ болса, 5 метр қашықтықта 40мкР/сағ шамасын көрсетеді. Затпен қоғану – адам мен радиация көзінің арасында неғұрлым көп және тығыз заттың болуы. Бұл зат радиацияның белгілі бір бөлігін жұтады. Ал жабық кеңістіктегі радиацияның негізгі көзі радонға келсек, бөлмені күнделікті желдетіп отыру олардың дозасының азаюына септігін тигізеді. Одан басқа, үйдегі жөндеу жұмыстары мен құрылысқа келсек, радиацияның қауісіздік материалдарды пайдаланған дұрыс. Адам ағзасы сәулелену өрісіне қорғансыз болып табылады. Сондықтан зиянды иондаушылар, яғни ағзаның сәулеленуіге деген қорғанысын арттырып, сәуле ауруының ауырлық деңгейін төмендететін дерлікпрепараттар қолданылады. Бұл препараттар адам ағзасына сәулеленуден бұрын енгізіліп, сәулелену кезінде ағзада болса, олардың емдік қасиеті артатүседі. Мысалы, йод қалқанша безінде жиналатындығы бегілі. Сол себептен, егер радиоактивті йод-131 ағзаға түсу қаіпі бар болса, онда ағзаға тұрақты йод немесе калий иодидін енгізеді.қалқанша безінде жинала отырып, йодтың радиоактивті емес түрөзгерістері онда йод 131 радиоактивті элементінің жинақталуына кедергі жасайды. Стронций – 137 элементінен қорғану үшін құрамында кальций бар азық - түлік өнімдерін тұтыну крек. Олар асбұршақ, сүт, орамжапырақ және т.б. РС – 1 препараты тез әсер ететін радиопртектор болып табылады. Қорғау эфектісі 40-60 минуттан кейін байқалады да 4-6 сағатқа дейін сақталады. Б -190 препараты өте тез әсер ететін препарат. Оның әсері 5-15 минуттан кейін басталып, 1 сағатқа дейін созылады.РДД – 77-ұзақ уақыт әсер ететін продиопротектор. Оның қорғау әсері екі тәуліктен кейін байқалып, 10-12 тәулікке дейін сақталады. Сондай-ақ ағзаны радиациядан қорғайтын жеміс жидектер де бар. Бұл сары өрік, жүзім, алмұрт, итмұрын, алма және т.б. Құрамында радинуклейдтер аз болатын өнімдерге рафинадталған өсімдік майы, крахмал, қант, қарақат жатады. Ең алдымен өнімдердің радиация деңгейін және оларды радинуклейдтерді жинақтау қабілетін білу қажет. Тіпті, ішкі өнімдерді қарапайым механикалық өңдеу олардың құрамындағы радинуклейдтер мөлшерін 20-дан 60%-ке дейін төмендетеді. өнімдердің радиоактивті ластануының мөлшері 4 кБк/кг (л) немесе 8*10^-7 Кл/кг(л)-ден аспауы тиіс. Азық өнімдерінің радиоактивті ластануы байқалса дереу қалалық санитарлық – эпидемиологиялық қызмет орындарына хабарлау қажет. жүктеу/скачать 90 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|