Конференция тақырыбы: «Заманауи білім беру жүйесі: тәжірибе, инновациялар және әдістемелер» Баяндама тақырыбы

жүктеу/скачать 25,74 Kb. Дата 20.09.2023 өлшемі 25,74 Kb. #181699

Бұл бет үшін навигация:

• Аты –жөні, әкесінің аты
• Қолданылған әдебиеттер тізімі

Конференция тақырыбы: «Заманауи білім беру жүйесі: тәжірибе, инновациялар және әдістемелер» Баяндама тақырыбы: Қалыптастырушы бағалау тәсілдерін қолдану арқылы оқушылардың танымдық белсенділіктерін арттыру Аты –жөні, әкесінің аты: Бакабаева Кундуз Кабидоллановна Жұмыс орны, пәні: Абай облысы білім басқармасының Бородулиха ауданы білім бөлімінің «Жезкент орта мектебі» КММ-нің бастауыш сынып мұғалімі Егеменді еліміздің өсіп келе жатқан ұрпағын ойлы да іскер, өзіне - өзі сенімді, интеллектуалдық деңгейі биік азамат етіп тәрбиелеуде мектептің алатын орны ерекше. Бастауыш саты – білім, дағды, іскерліктің қалыптасуының бастамасы болып табылады. Біздің міндетіміз – жеке тұлғаны дамытып, білімге деген сенімін нығайту, оқуға қызығушылығын оятып, ынтасын арттыру. Қазіргі заманғы ғылыми - техникалық үрдістің қарқыны білім беру жүйесінің алдына үлкен мақсаттар мен жаңа міндеттер жүктейді. Жас ұрпақты жан - жақты жетілген, ақыл - парасатты, ой - өрісі биік, бәсекеге қабілетті азамат етіп тәрбиелеу – қоғамымыздың ең өзекті мәселесі. Бұл әр мұғалімнің шығармашылық ізденіспен жаңаша жұмыс істеуін қажет етеді. Танымдық белсенділік дегеніміз – оқушының оқуға, білімге деген ынта - ықыласының, құштарлығының ерекше көрінісі. Мысалы: мұғалімнің баяндап тұрған материалын түсіну үшін, оқушының оны зейін қойып тыңдауы, алған білімін кеңейтіп толықтыру үшін, өздігінен кітап оқуы, бақылау, тәжірибе жасау, жазу, сызу сияқты жұмыстар істеуі керек. Өйткені өтілген материалды саналы қайталауда, жаңадан білім алуда, оның жолдары мен дағдыларына үйренуде белсенділіксіз мүмкін емес. Яғни оқушылардың белсенділігі ауызша, жазбаша жұмыстарда, бақылау, эксперименттер жүргізу жұмыстарында, бір сөзбен айтқанда, оқу үрдісінің барлық кезеңінде қажет. Ал, «таным – ойдың білмеуден білуге қарай дәл емес, білуден неғұрлым толық дәл білуге қарай ұмтылатын ой - өрісінің күрделі үрдісі». Я.А.Коменский : Таным бастамасы-сезімнен, бала сезіне білмесе, оның ой-өрісінде ешқандай өзгеріс болмайды. Оқытуды зат туралы сөзбен емес, сол затты бақылау арқылы шәкірттің ойын дамыту керек,-деп жазды. Ы.Алтынсарин: Маңыздысы –оқушының өз бетінше ойлана білуі. Оқыту әдістері- балалардың жүре келе мектепке, сабаққа, кейіннен ғылымға, өз бетімен білім алуға құмарландыратын жол,-деген. Білім мазмұнын жаңарту аясында мектептерге бағалаудың жаңа үлгісі енгізілген болатын. Ол өз кезегінде дәстүрлі 5 балдық бағалау жүйесінен түбегейлі өзгеше болды. Дәстүрлі бағалау жүйесінде баға оқушы үшін тек әрекет етуге түрткі болатын: «5»-жарайсың, осылай жалғастыра бер!», «4»-жақсы!, «3»-әлі де жұмыс жаса!, «2»-бұл ештеңеге жарамайды. Осы орайда оқушының танымдық белсенділігін арттыру үшін дәстүрлі графикалық бағаға қарағанда қалыптастырушы бағалау стратегияларын қолданудың маңыздылығы айқындылады. Дәстүрлі бағалау жүйесінде оқушыға тек қандай деңгейге жеткендігі хабарланатын. Бұл өз кезегінде оқушыға жоғары нәтижеге жету үшін қандай қадамдар жасау керектігіне мүмкіндік бермеді. Ал қалыптастырушы бағалау кезінде оқушының жеткен нәтижесіне критерийлерге сүйене отырып , оқушы мен мұғалім бірлесе отырып талдау жүргізеді, осы нәтижені жақсартудың жолдары қарастырылады. Яғни, дұрыс ұйымдастырылған қалыптастырушы бағалау оқушылармен кері байланыс орнатудың негізі болып табылады. Ендеше сабақ кезінде оқушы әрекетінің әрқайсысына бағалау жүргізу оқушылармен жүргізілетін кері байланыс орнатудың бір тәсілі іспеттес. Сонымен, сабақта оқушылардың түсінігін бағалау және кері байланыс орнату үшін сигналдық карталардан «Бағдаршам» стратегиясын қолдануға болады. Қызыл карта оқушылардың қиналып тұрғанын және мұғалімге қоятын сұрағы бар екенін білдіреді. Жасыл картаны көрсету оқушылардың бәрін түсінетінін білдіреді. Осылайша сабақта мұғалім мен оқушылар арасындағы кері байланыс сақталады. Топтық немесе жұптық жұмыс барысында оқушылардың мұғалімге сұрақтары болса, олар мұғалімнен кеңес алу үшін қызыл сигнал картасын пайдалана алады.  Бастауыш мектеп оқушысының білім берудегі дербестігіне, бастамашылығына және жауапкершілігіне қол жеткізу үшін баланың бақылау және бағалау дербестігі зор маңызға ие. Яғни оқушының өзінің және сыныптастарының іс-әрекетін өз бетінше бақылау және бағалау қабілеті мен оқу әрекеті барысында туындайтын қиындықтардың себептерін анықтау және жою қабілеті болуы керек. Сондықтан қалыптастырушы бағалауды ұйымдастырған кезде жұптық және топтық өзара бағалауға жағдай жасауға, бағалау критерийлерін бірлесіп әзірлеуге ерекше назар аударған жөн. Өзара бағалау оқушыларға бір-біріне қажетті кері байланысты қамтамасыз етуге көмектеседі, олар өзара білім алып, өзара қолдау көрсете алады, бұл сөйлесуге, талқылауға, түсіндіруге және бір-бірін сыни тұрғыдан бағалауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, өзара бағалау оқушыларды ынталандырады, өйткені олардың нәтижесін көре отырып, оның критерийлерге сәйкестігін талдай отырып, оқушылар өздерінің кемшіліктерінің неде екенін түсінеді, оқудағы өздерінің жетістіктері үшін өсіп келе жатқан жауапкершілікті сезінеді. Осылайша, қалыптастырушы бағалау мұғалімге оқушылардың оқу мақсатына жетудегі ілгерілеуін бақылауға мүмкіндік береді және мұғалімге оқу процесін ерте кезеңде түзетуге, ал оқушының өз білімі үшін үлкен жауапкершілікті сезінуіне көмектеседі. Белгілі бір оқушының іс-әрекеті нәтижелерінің сәйкестігін топта/жұпта талқылай отырып, оқушылар нәтижелерді арнайы бағалау парағына енгізеді, оның мазмұнын мұғалім тапсырмалардың түріне, сондай-ақ жас ерекшеліктеріне қарай анықтайды. Мысалы, бастауыш сынып оқушылары үшін пішінді «смайликтер» қатарлары түрінде ұсынуға болады, оларды алдын ала әзірленген критерийлерге сәйкес бояуы керек немесе «табыс баспалдағы», кестелер т.б. Бүгінгі таңда педагогикалық қарым-қатынас «білімді берумен ғана шектелмейді, сонымен бірге эмоционалды жағымды орта орнату, қызығушылықты ояту, бірлескен іс-әрекетке итермелеу қызметін атқарады. Ым –ишара сияқты вербалды емес, ауызша мадақтау сияқты вербалды бағалау әдістері оқушылардың эмоционалдық жағдайын жақсартады, өзіне сенімділік береді. Бастауыш сыныпта жауап үшін смайликтерді, стикерлерді алу белсенділіктің өсуіне ықпал етеді, өйткені бәсекелестік элементі бар , кімде смайликтер көп болса (жауаптар көп, белсенділік - көп марапаттар). Бұл ретте мұғалім оқушылардың қайсысы және қанша рет жауап бергенін (оқушылардың кестелеріндегі смайликтерді санау) көре алады, бұл әр оқушыдан жуап алуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар оқушылардың сабақта рефлексияны ұйымдастыруға жеткілікті уақыты болуын қадағалау керек. Сабақ соңында оқушыларға «Білемін-білемін-білгім келеді» әдісі бойынша рефлексиялық бағалауды ұсынуға болады, осы кезеңде оқушылар сабақты қорытындылайды, «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі де жақсы нәтиже береді, оқушылар сабақтан алған әсерлерін үш жұлдызға жазады; «Смайликтер» - көңіл-күйіңізді суреттеңіз, «Бес саусақ» әдісін (ауызша немесе алақанды айналдыра отырып сызып алу) мұнда келесі аспектілерді көрсету керек: сабақта не білдің, сабақта не істедің, не ұнады, сабақта қандай қиындықтар болды, көңіл-күй қандай болды. Рефлексия жүргізуде визуалдар, аудиалдар және кинестетиктердің топтарын да ескеру қажет. Осылайша, сабақта қалыптастырушы бағалаудың әртүрлі әдістерін қолдану оқушыларға жұмыстың қаншалықты орындалғанын, оның қанша критерийге сәйкес келетінін, әрі қарай жетілдіру үшін не істеу керектігін әділ бағамдауға мүмкіндік береді. Қалыптастырушы бағалау мұғалім мен оқушылар арасында тиімді кері байланысты қамтамасыз етеді. Бұл ретте мұғалім әрбір оқушының оқу материалын меңгеру дәрежесі туралы объективті ақпарат алып, оқушылардың біліміндегі кемшіліктер мен олқылықтарды дер кезінде анықтай алады. Бағалаудың бұл түрінде балалардың дамуының жас ерекшеліктері де ескеріледі. Оқушылардың әрбір тапсырмаға жауапкершілікпен қарауы қалыптасады. Бұл балалардың оқуға деген оң мотивациясының құрамдас бөлігі, демек, жалпы оқу процесін жетілдіретін құрал. Қолданылған әдебиеттер тізімі: Мұғалімге арналған нұсқаулық. Үшінші деңгей. – Астана: «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ Педагогикалық шеберлік орталығы Современные средства оценивания результатов обучения: Учебное пособие /Сост. Е.В.Телеева - Шадринск: Изд-во Шадрин. пединст-та, 2009. жүктеу/скачать 25,74 Kb. Достарыңызбен бөлісу: