Түстің ауырлығы мен жеңілдік иллюзиясы. Әр түрлі өлшемді және пішінді фигура әр түрлі әсер етуі мүмкін. Өйткені
кейбір түстер жеңіл болып, кейбіреулері ауыр болып қабылданады.
Барлық жарық түстер хроматикалық болсын, ахроматикалық болсын
қараңғы бұлыңғырға қарағанда жеңіл болып көрінеді.
Түстің кіріңкі және шығыңқы иллюзиясы. Көрермен бірдей ара- қашықтықта бірдей жазықтықта тұрған кейбір
түстік дақтар жақын болып, ал кейбіреулері – алыс болып көрінеді. Басқаша
айтқанда, кейбір түстер заттарды кіргізіп, ал басқалары – шығарып,
жақындатып көрсетеді.
Түстердің шығыңқы және кіріңкі түстер орналасқан аяға (фонға)
байланысты. Ақ немесе ашық сұр аяда қызыл, сары, көк, жасыл түске боялған
заттар жақын болып көрінеді. Ал қара аяда ең жақыны ашық және қарамен
қарама-қайшылықта болғандықтан сары түс есептелінеді.
