Ұлттық бірыңғай тестілеуге дайындалуға арналған оқу-әдістемелік құрал



бет5/65
Дата07.02.2022
өлшемі2,17 Mb.
#86078
түріБағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   65
Тақырып атаулары

Сағат саны

Мерзімі

Ескерту

Барлығы

Практика

Бақылау

1

Логикалық есептер

13













1.1

Сандар тізбегі




1










1.2

Дәреженің соңғы цифрын
анықтау




2










1.3

Сиқырлы фигуралар




1










1.4

Сандар және оның
қасиеттері




2










1.5

Геометриялық есептер




2










1.6

Күнтізбелік, уақытқа
байланысты есептер




1










1.7

Сәйкестендірулер мен салыстырулар
байланысты есептер




1










1.8

Диаграмма,график және кестелер байланыситы
есептер




1










1.9

Кітап бетін нөмерлеуге
байланысты есептер




1










1.10

Өзбетімен шығаруға
арналған есептер







1







2

Пропорция және
процент

5













2.1

Санның пайызын, пайызы бойынша санды
табу Санның бөлігін,




4













бөлігі бойынша санды
табу
















2.2

Өзбетімен шығаруға
арналған есептер







1







3

Мәтінді есептер

10













3.1

Бірлескен жұмыс

5













3.2

Қозғалысқа байланысты
есептер

4













3.4

Өзбетімен шығаруға
арналған есептер







1







4

Рубик текшесі

6













4.1

Текшеге берілген есептер

1













4.2

Текшені құрастыру

1













4.3

Текшенің жазбасы

1













4.4

Ойын сүйегі

1













4.5

Кеңістікте ойлау

1













4.7

Өзбетімен шығаруға
арналған есептер







1









Оқу жоспары І. Логикалық есептер ( 13 сағат).


Арнайы формуланы қолдануға келмейтін, белгілі бір алгоритмді қолданып шығаруға болмайтын, әрқайсысына өзінше талдау жасауды қажет ететін есептерді стандарттық емес логикалық есептер, бұл есептер қатарына сандар тізбегі, дәреженің соңғы цифрын анықтау, сиқырлы фигуралар, сандар және оның қасиеттері, геометриялық есептер, күнтізбелік есептер, сәйкестендірулер мен салыстырулар байланысты есептер, диаграмма,график және кестелер байланысты есептер, адам жасына байланысты есептермен оларды шығару жолдары.

ІІ. Пропорция және процент ( 5 сағат ).


Берілген қатынаста бөлу және бөлшек сандарын ауызша қосуға, азайтуға арналған есептерді меңгерту.Пропорция, кері пропорция шамаларға берілген есептермен оларды шығару жолдары.

ІІІ. Мәтінді есептер ( 10 сағат ) .


Бірлескен жұмысқа байланысты есеп, қозғалысқа байланысты есептермен оларды шығару жолдары.

ІV. Рубик текшесі ( 6 сағат ).


Текшеге берілген есептер, текшені құрастыру, текшенің жазбасы, ойын сүйегі, кеңістікте ойлауға берілген есептермен олардың шығарылу жолдары.
    1. ЛОГИКАЛЫҚ ЕСЕПТЕР


    1. Сандар тізбегі

19, 5, 28, 373, 290, 11 - сандар тізбегі.


Тізбектің қандай элементтерден құралғанын түсіндіре алсақ, тізбек құрастыруға болады.
Мысалы, « Тізбек өсу ретімен жазылған барлық біртаңбалы жұп сандардан тұрады» - 0, 2, 4, 6, 8.
Сандардан тұратын тізбекті ажырату үшін тізбек қандай заңдылықпен, яғни қандай ережемен құрастырылғанын анықтау керек.
Мысалы, 4, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, ... тізбегі өсу ретімен жазылған және 4 санына бөлінетін натурал сандардан тұрады.
Мысалы, «85»=6425, «92»=814, «31»=91, «17»=149 болса «37»=?

Шешуі:


Мұнда қарапайым ереже: сандар құралғңан әрбір цифрдың квадраты алынады.
85=8²5²=6425 92=9²2²=814 31=3²1²=91
17=1²7²=149 37=3²7²=949
Жауабы: «37» = 949
Мысалы, сандар қатары қандай да бір заңдылықпен берілген. Сұрақ белгісінің орнына қандай сан жазылуы керек?
14 (625) 11; 12 (196) 2; 10 (?) 5
Шешуі: (14+11)2 = 252= 625 (10+5)2=152=225
(12+2)2 = 142= 196


Жауабы:


Мысалы, 8 санының оң жағына сол жағына да өзінен басқа бір санды жаздық. Шыққан сан 6-ға бөлінеді. Біз қандай сан жаздық?

Шешуі:


*8* : 6 =282 : 6

Жауабы: 2

Сандар тізбегі бөліміне есептер шығару.


1 2,3,5,8,12,17,?
Шешуі: 2,3,5,8,12,17,?
Сандар тізбегі келесі санды табу үшін, сандарды өсу ретімен қосу.
2 +1 =3, 3 +2 =5, 5 +3 =8, 8+ 4 =12, 12 + 5 =17, 17 + 6 =23.

Жауабы: 23


2 15,12,13,10,11,8,?
Шешуі: 15,12,13,10,11,8,?
Алдымен 3- ті азайтсақ, келесі сан шығады, ал келесі санды алу үшін үшінші тұрған санға 1-ді қоссақ, келесі сан шығады. Осы рет қайталанып отырады.
15 – 3 =12 , 12 + 1 = 13 , 13 -3 =10, 10 + 1 = 11, 11 -3 = 8, 8 +1 =9.

Жауабы: 9


3 3,5,10,12,24,26,?
Шешуі: 3,5,10,12,24,26,?
Келесі санды табу үшін, бірінші санға 2-ні қосып, келесі санға 2-ні көбейтіп, келесі санды тауып отырады.
3 + 2 =5, 5 • 2 =10, 10 +2 = 12, 12 • 2 =24, 24 + 2 =26 , 26 • 2 =52…

Жауабы: 52


4 12,16,14,18,16,20,?
Шешуі: 12,16,14,18,16,20,?
Келесі санды табу үшін, бірінші санға 4-ті қосып, шыққан саннан 2- ні азайтып отырсақ, келесі сан шығады
12 + 4 =16, 16 - 2 =14, 14 +4 = 18, 18 - 2 =16, 16 + 4 =20 , 20 - 2 =18.

Жауабы: 18


5 36,38,34,42,26,?,22,20,?
Шешуі: 36,38,34,42,26,?,22,20,?
Келесі санды табу үшін, алдымен 2 –ні қосып, 4-ті азайтып, 8-ді қосып, 16- на азайтамыз. Сонда келесі санға 32-ні қосамыз. Яғни, әр қадам сайын шыққан нәтижені екі есе арттырып отырамыз.
36 + 2 =38, 38 - 4 =34, 34 +8 = 42, 42 - 16 =26 , 26 +32 =58 , ...

Жауабы: 58 және 2 .



6

28,37,34,41,39,44,?,46




7

24,12,48,16,80,20,120,?,168




8 60,120,60,180,90,360,180,900,?
9 5,15,13,52,48,240,?
10 1,2,6,24,120,?

№11


«13»=3, «22»=4, «35»=15, «43»=12 болса «191»=?
12
«25»=425, «32»=94, «91»=811, «78»=4964 болса «43»=?

№13


«2»=25, «3»=125, «4»=625 болса «5»=?

№14


1(27)2, 2(64)2, 2(?)3

№15


17(76)21, 12(68)22, 8(?)33
16
51(36)45, 62(49)55, 75(?)63

№17


23(40)35, 17(48)24, 42(?)63


Сандар тізбегі белгілі бір заңдылыққа бағынады. Қате берілген санды тап.


1. 4,7,13, 25, 51, 97, 193


2. 120, 115, 105, 90, 70, 50 , 15
3. 8, 24, 10, 36, 18, 54, 27


Төменде сандар ерекше бір заңдылыққа бағынады. Ерекше санды табыңыз.


1. 1425, 5135, 3564, 2549, 2781


2. 14728, 16832, 12622, 10520, 18916


3. Квадраттың тор көздеріне натурал сандар әр жолдағы , әр бағандағы , әр диагональдардағы сандардың қосындысы бірдей болатындай етіп жазылған. Кейбір сандар өшіріліп тасталды. Х-тің орнына қандай сан жазылған?




Х










6

4

3




5



    1. аn

      1

      2

      3

      4

      5

      6

      7

      8

      2

      2

      4

      8

      6

      ..2

      ..4

      …8

      …6

      3

      3

      9

      ..7

      ..1

      …3

      …9

      …7

      …1

      4

      4

      ..6

      …4

      …6

      ….4

      ….6

      ….4

      ….6

      7

      7

      ..9

      …3

      …1

      ….7

      ….9

      ….3

      …..1

      8

      8

      ..4

      …2

      …6

      ….8

      ….4

      …..2

      ……6

      9

      9

      ..1

      …9

      ….1

      …..9

      ……..1

      ……9

      ……1



      Дәреженің соңғы цифрын анықтау Дәреженің соңғы цифрын анықтау кестесі




Кестені қалай қолданамыз?


Мысалы, "2023-тің 543-ші дәрежесі қандай цифрмен аяқталады?" деген есеп келсе, не істейміз?
2023-тің соңғы цифрі 3. Яғни, сол жақтан 3-ті аламыз.

543-ті 4-ке бөлеміз. 543=4x135+3. Яғни, 3 қалдық, жоғарыдан 3-ті аламыз. Сәйкес жол мен бағанның қиылысуы 7-ні береді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   65




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет