Мектептегі «қиын» оқушылармен жұмыс әдістемесі «Қиын» оқушы ұғымына ғылыми әдебиеттерде бірнеше анықтама түрлері беріледі : «өмірі ауыр жағдайдағы балалар»

Шарбақты ауданы,Павлодар облысы

« Ауыр жағдайдағы балалар » қатарына мынадай критерийдегі балаларды жатқызуға болады : ата-анасының қарауынсыз қалған балалар ; мүгедектер , физикалық және психикалық дамуында кемістіктері бар балалар ; ұлтаралық және қаруланған қақтығыстардың құрбандарының , экологиялық және техногендік апаттардың , басқа елден еріксіз қоныс аударған « босқындардың » балалары , зорлық – зомбылық көрген балалар , бас бостандығынан айырылып өз кінәсін тәрбиелеу колонияларында өтеген балалар ; « қиын » балаларға арналған оқыту – тәрбиелеу арнайы мекемелердегі , аз қамтылған отбасындағы балалар ; мінезінде кемістігі бар балалар ; әртүрлі жағдайлардан бұзылған , оны өз бетімен не жанұясы шеше алмайтын отбасындағы балалар .

« Қиын » топтағы балалар , тамыры терең кеткен әртүрлі жағдайлардан болады . Сондықтан осы топтағы балаларға жекелей жұмыс , педагогикалық әдістемелер қажет . Ол үшін баламен жұмысты қалай жүргізуге болады :

• 
  « әлеуметтік педагог және бала » - бір-біріне деген сенім атмосферасының қалыптасуы ;
  
• 
  мемлекет тарапынан әлеуметтік қолдау және баланың балалық шағын қорғау туралы үрдістерді іске қосу ;
  
• 
  баланың жанұясымен үнемі тығыз байланыста болу ;
  
• 
  үнемі әлеуметтік қорғау туралы қосымша мағлұматтармен , құжаттармен таныстыру ;
  
• 
  
  

• 
  ойы
  
• 
  мінезі
  
• 
  әлеуметтік – демографиялық жағдайы
  
• 
  белгілі бір бағыт бойынша қызығушылығы
  

• 
  сұрақ (дайын жауаптардан керегін бала өзі таңдайды )
  
• 
  өз бетімен жауап беру
  
• 
  тура жауаптар
  
• 
  жанама жауаптар
  

• 
  қарапайым жағдайда сөйлесу ;
  
• 
  баланың үнемі болатын ортасында сұхбаттасу ;
  
• 
  жауап беру мүмкіндігін ескеру ;
  
• 
  белгілі бір уақыт ішінде жауап беру керектігін айту ;
  
• 
  үшінші адамның көмегінсіз әңгімелесу ;
  

• 
  жеке , жанұялық не сыныптық , т.б.
  
• 
  алғашқы ( бақылау не әңгімелесу кезінде алынған жауап ) , соңғы
  

• 
  негізделген және негізделмеген (официальный и не официальный )
  

Бірақ ақпараттың кейбір түрлері белгілі бір уақытқа ғана жарамды болады , оны

жаңартып отыру қажеттігі туындайды .
Девиант мінезді балалар кімдер ? Оны қалай білеміз ?

Әрбір баланың мінезі жүре қалыптасады . Кейбір кездерде әртүрлі оқиғаға бала жүрегімен беріледі , өзінше қайғырады , содан барып түрліше мінез көрсететін кездері де болады .

• 
  Әке – шешесінің айрылысуынан , үлкендердің өз уайымдары өздерінде болады , бұл балаларға кері дивиантты әсерін тигізеді , бала осы уақытта кез – келген нәрсені жүрегіне жақын қабылдап , шамкөстеніп кетеді .
  
• 
  Жақын адамын жоғалту , бала өзіне ең маңызды адамды жоғалтқандықтан мінезінің өзгеруі мүмкін , уайым дивиациясы пайда болады .
  
• 
  Жанұяға жаңадан жас сәби келген кезде балада қызғаныш дивиациясы туындайды , өзіне деген көңіл аз бөлінеді деген қорқыныш пайда болады .
  
• 
  Жанұядағы балаға деген кері көзқарас : ұрысу , соғу , жәбірлеу , намысына тиетін сөздер айту баланы басқадан өзін кем сезіну дивиациясын тудырады.
  
• 
  Сексуалды зорлық – зомбылық көрген бала да осылай болады .