Молекулярные основы наследственности. Реализация наследственной информации

Ген-тұқымқуалаушылық бірлігі

• Ген– белгілі бір ақуыз синтезіне жауап беретін ДНҚ бөлігі.
• «Ген» терминін В. Йогансен
• 1909 ж. ұсынған.

Ген классификациясы. Орындалатын функцияларға байланысты гендердің екі тобы бөлінеді

• 1. Құрылымдық гендер-бұл ақуызды немесе РНҚ-ны (рРНҚ, тРНҚ немесе РНҚ-ның басқа түрлерін) кодтайтын гендер.

• 2. Реттеуші Гендер-ақуыз биосинтезі процестерін реттейтін гендер(эукариоттарда ПРОМОТОРЛАР –РНҚ полимеразасының қосылу орны, энхансерлер-транскрипцияны тездетеді, сайлансерлер-тежейді)

• Промотор-РНҚ полимераза ферменті қосылатын геннің бөлігі. Мұнда ДНҚ айнала бастайды.
• Транскриптон-геннің транскрипцияланатын бөлімі.
• Көшбасшы-РНҚ-ны рибосомамен байланыстыру үшін қажет.
• Трейлер-мРНҚ-ны рибосомадан ажырату үшін қажет.
• Полипептидті кодтайтын ген бөлімі инициальды триплеттен басталып, стоп-кодонымен аяқталады. Экзондар ақуыздарды кодтайды, ал интрондар кодтамайды. Интрондар кейіннен аРНҚ-дан кесіледі.
• Терминатор-транскрипцияның аяқталу орны.