Орындаған: 7М01504-Биология, 1-курс магистранты Сарсенова Марина Лабораториялық жұмыстың тақырыбы:Осмосты зерттеу
Мақсаты: Біздің мақсатымыз-картоп осмометрінің көмегімен осмосты зерттеу.
Теория. Осмос дегеніміз не? Осмос-бұл еріткіш молекулалары жартылай өткізгіш мембрана арқылы жоғары концентрациясы бар аймақтан төмен концентрациясы бар аймаққа сұйықтық мөлшері жартылай өткізгіш мембрананың екі жағына тураланғанша қозғалатын процесс.
Жартылай өткізгіш мембрана арқылы өтетін сұйықтық еріткіш деп аталады, ал сұйықтықтағы еріген зат еріген зат деп аталады. Еріткіш пен еріген зат қоспасы ерітінді түзеді.
Осмостың себебі Осмос екі аймақтағы еріткіш молекуласының бос энергиясы арқылы жүреді. Таза су немесе еріткіш ерітіндідегі энергиямен салыстырғанда көбірек бос энергияға ие. Демек, осмос кезінде еріткіш немесе су жартылай өткізгіш мембрана арқылы жоғары бос энергия аймағынан төмен бос энергия аймағына ауысады.
Осмостың маңызы Осмос өсімдіктер мен жануарлар жасушаларында шешуші рөл атқарады. Бұл қоректік заттардың таралуына және қалдықтардың бөлінуіне көмектеседі. Өсімдіктердің де, жануарлардың да тірі жасушалары жасуша мембранасы деп аталатын жартылай өткізгіш мембранамен қоршалған. Мембрана жасуша мен қоршаған орта арасында селективті тосқауыл жасайды және қоршаған ортадағы улы заттардың жасушаға енуіне жол бермейді. Селективті өткізгіштік жасушаға қажетті заттардың жасушаға және одан шығуын реттеуге мүмкіндік береді. Өсімдіктерде осмос сонымен қатар жартылай өткізгіш тамыр мембранасы арқылы топырақтан су мен минералдарды сіңіруге жауап береді.
Ерітінді түрлері Гипотоникалық ерітінді. Бұл аз еріген ерітінділер.
Гипертониялық ерітінді. Жоғары еріген ерітінділер гипертониялық деп аталады.
Изотоникалық ерітінді.Егер екі ерітіндіде де еріген заттың концентрациясы бірдей болса, онда олар изотоникалық ерітінділер деп аталады.
