Қосымшалардың жалғануы


Ал ашық райдағы шақ, күрделі етістіктік, аналитикалық форма тудыратын қызметтегі көсемше кейіпті деп аталады



бет5/5
Дата26.11.2023
өлшемі250,71 Kb.
#193516
1   2   3   4   5
Байланысты:
8-9-10-лекция
Мухитбек Г.А ОЗ-3001
Ал ашық райдағы шақ, күрделі етістіктік, аналитикалық форма тудыратын қызметтегі көсемше кейіпті деп аталады.
Кейіпті көсемше пысықтауыштық жанама іс-әрекетті сипаттаумен ғана шектелмей, шақ (істе-п-ті, істе-й-ді), аналитикалық форма (оқы-п шықты), күрделі етістік (кел-іп кетті) категорияларын тудыруға да ықпал етеді.
Осы мағыналық ерекшеліктеріне сәйкес кейіпті көсемше:
  • шақтық кейіпті көсемше;
  • түрлік кейіпті көсемше;
  • күрделі амалдық кейіпті көсемше болып үш салаға бөлінеді.

1.Тұйық етістік- шақпен, жақпен байланысы болмай, қимылдың атауын ғана білдіретін етістіктің түрі.
 
2.Тұйық етістік –у жұрнағы арқылы жасалады:
Негізгі етістік қара-у
Туынды етістік ойна-у
Болымсыз етістік алма-у
Етіс оқыт-у

Заттық мағына Қимылдық мағына

Көсеуді әперші.
Сабаумен жүн сабайды.
Жасау-қызға жиналған дүние-мүлік.
Оюдың түр-түрімен таныстық.

Отты көсеу керек.
Малды сабауға болмайды.
Нағыз домбыраны шебер жасау керек. 
Ұлттық нақышты ескере ою қажет.

Тұйық етістік әрі заттық, әрі қимылдық мағынада қолданылады.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет