Жаңа тақырыпты бекіту.20 мин (22%)

9.Жаңа тақырыпты бекіту.20 мин (22%)

Бақылау сұрақтары:

1. Көшпелі өркениет әлемдік өркениеттің құрамдас бөлігі.

2. Көшпелілер дүниетанымы.

3. Көшпелі өркениеттің ерекшелігі.

4. Дәстүрлі қазақ мәдениетінің табиғи ғарыштық негіздері.

5. Көшпелілер өміріндегі мал шаруашылығының ролі.

6. Кеңістікті игерудегі жылқы малы.

7. Көшпелілердің әдет ғұрыптары.

8. Қазақ мәдениетінің түпкі негізі.

9. Ежелгі көшпенділер мәдениетіндегі мифология және космогония.

1. Жаңа материал бойынша негізгі түсініктерге тоқталу.

2. Негізгі терминдер мен тезистерді жұмыс дәптерлеріне жаздыру.

Тәңірі,номадизм,шамандық,Андроновтық мәдениет, «аң стилі»,түркі,фольклор,петроглифтер,

10.Сабақты қорытындылау.5 мин (6%)

1. Оқушыларды бағалау.

2. Келесі сабақ тақырыбын қысқаша хабарлау.

11.Үйге тапсырма беру.5 мин (6%)

Сабақтың тақырыбы: Дәстүрлі қазақ мәдениеті.Халық ауыз әдебиеті мен шешендік өнер.

Жоспар бойынша ұсынылатын әдебиеттер:

1.Ө.С.Төкенов. Мәдениеттану. А. 2006.

2.Т.Х.Ғабитов, Ж.М.Мүтәліпов, А.Т.Құлсариева. Мәдениеттану. А.2004.

3.Т.Х.Ғабитов. Мәдениеттану. А. 2000.

№11- сабақ.

1. Сабақтың тақырыбы: Дәстүрлі қазақ мәдениеті.Халық ауыз әдебиеті мен шешендік өнер.

2. Сағат саны: 90 мин (100%)

3. Сабақ түрі: теория

4. Сабақтың мақсаты: Қазақтардың дәстүрлі мәдениеті оның ұлт болып қалыптасуы мен өзіндік төл мәдениетінің пісіп-жетілуімен байланысты Заңдар негізінде халықтың бұрыннан келе жатқан әдет-ғұрпының ережелері негізінде билік заң үрдістері елдік жөн-жоралары, салт-дәстүрі бір жүйеге түсті..Халықтың әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері ұлттық байланысты басқа халықтардан даралап тұратын ішкі рухани айна сияқты.

*оқыту: Өздік бағалау әрекеттерін ұйымдастыру;

*тәрбиелік: адамгершілік тәрбиесін беру;

*дамыту: танымдық қызығушылықты дамыту;

5. Материалды техникалық жабдықталуы:

а) техникалық құралдар:компьютер, интерактивті тақта, мультимедиялық құрылғы.

ә) көрнекі және дидактикалық құралдар:өзіндік жұмыстарға арналған кеспелер,тест тапсырмалары,сөзжұмбақтар.

б) оқыту орны: дәріс аудиториясы

6. Әдебиеттер:

1.Ө.С.Төкенов. Мәдениеттану. А. 2006.

2.Т.Х.Ғабитов, Ж.М.Мүтәліпов, А.Т.Құлсариева. Мәдениеттану. А.2004.

3.Т.Х.Ғабитов. Мәдениеттану. А. 2000.

Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ЫСБН 9965-32-491-3

Қазақстанньң физикалық географиясы, Алматы: Атамұра, 2008. ЫСБН 9965-34-809-Х

Отырар. Энциклопедия. – Алматы. «Арыс» баспасы, 2005 ЫСБН 9965-17-272-2

1) Ұйымдастыру кезеңі – 5 мин. - (6%)

а) Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.

ә) Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

б) Сабақтың мақсаты мен міндеті.

7.Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 15 мин (16%)

1. Көшпелі өркениет әлемдік өркениеттің құрамдас бөлігі.

2. Көшпелілер дүниетанымы.

3. Көшпелі өркениеттің ерекшелігі.

4. Дәстүрлі қазақ мәдениетінің табиғи ғарыштық негіздері.

5. Көшпелілер өміріндегі мал шаруашылығының ролі.

6. Кеңістікті игерудегі жылқы малы.

7. Көшпелілердің әдет ғұрыптары.

8.Жаңа сабақты түсіндіру:40 мин (44%)

Тақырыбы: Дәстүрлі қазақ мәдениеті.Халық ауыз әдебиеті мен шешендік өнер.

Мақсаты:жаңа тақырып бойынша түсінік беру.

1.1. Дәріс түсіндірме түрінде жүргізіледі.

1.2. Мұғалімнің кіріспе сөзі.

1.3. Оқулықпен жұмыс істеу.

1.4. Қорытынды.

Ақпаратты дидактикалық бөлім:

1. Дәстүрлі қазақ мәдениетінің ерекшелігі.

2. Халық ауыз әдебиеті бай мәдени мұра.

3. Шешендік өнер сөз жауһары.Айтыс өнері.

4. Материалдық және рухани мәдениет құндылықтары(қол өнер,тұрғын үй,киімі,қазақ күнтізбесі,халық білімі,Наурыз).

5.Халық ауыз әдебиетіндегі лирикалық поэмалар: «Қозы Көрпеш Баян Сұлу», «Қыз Жібек».Ұлттық аспаптар,күй,ән өнері.

Қазақ мәдениетінің архетипіне көптеген зерттеушілердің пікірі бойынша орта ғасырларда қалыптасқан еуразиялық мәдени кеңістікті қамтыған түріктік халықтар мен тайпалардың негізінен көшпенді мәдениеті жатады.

Қазақтардың дәстүрлі мәдениеті оның ұлт болып қалыптасуы мен өзіндік төл

мәдениетінің пісіп-жетілуімен байланысты.ХV ғ. Қазақ хандығы құрылып, әлемнің барлық халықтарына тән заңдылықтарымен қазақ этносы қалыптасты. ХV- ХVІІ ғғ.Қазақ хандығын билеген хандардың тұсында қазақтың шарушылығы, өмір сүру дағдылары ғана емес, ел таныған материалдық, рухани мәдениеттері қалыптасты.Заңдар негізінде халықтың бұрыннан келе жатқан әдет-ғұрпының ережелері негізінде билік заң үрдістері елдік жөн-жоралары, салт-дәстүрі бір жүйеге түсті.Әр елдің өзіне тән әдет-ғұрпы, салт-дәстүрі бар.Халықтың әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрлері ұлттық байланысты басқа халықтардан даралап тұратын ішкі рухани айна сияқты.

ХV- ғасырдағы алғашқы қазақ хандары Жәнібек пен Керейдің ақылшысы болған ақын және философ Асан қайғы атанып кеткен – Хасен Сәбитұлы. Қорқыт ата сияқты Асан қайғы үлгі тұтарлық Гүлстанды – идеалды қоғамдық құрылысты арман етті.