ОҚулық Атыраулық заманауи жазушылардың қазақ және орыс тілдеріндегі шағын прозалық жинағы

36 37

оның кирза етiктерiнің көлеміндей ғана із көрініп жатқан еді. Мұны оның артынан иті сияқты жабысып қалмай жүрген текенің іздері де куә еді.
- Бұл оның маған өкпелегендегі ашуын алған түрі,- деп түсiніктеме беретін әжем оның бұл қылығын. Маған да оның жұмыссыз зерiгіп жүргені және бір нәрсені ермек еткісі келіп тұратындығы, оның өкпелегенінен де басым тұратыны түсiнiктi еді. Біршама уақыттан кейін әжем маған қарап былай бұйыратын еді:
- Бар, шақыр оны, қатып қалған шығар. Шай дайын болды.
* * *
Ағайым кенттiң барлық iрi мекемелерiнде жала- қыларды беретін күндерiн бiлетін. Ол бұл күні карта ойнау жорықтарын iске асыратын. Ол қандай да бір жолмен жергiлiктi «ойынқұмарларды» өзінің құрған тұзағына қағып түсіре алатын.
Мені өзімен бірге алып жүретін және бәріне мені өзінің тұмары, бойтұмары секілді таныстыратын, ішінен менен «катранның» нағыз шебері шығады деп үміттенген шығар. Ал теке болса сөз жоқ сол топқа жабысқан ерекше белгідей оған жабысып жүретін.
Бір ойыншының үйіне жиналып, тек ойнап қана қоймаймыз, әдеттегідей ішіп-жеп жататынбыз. Ол кезде «бураны» ойнайтын едік, бiреулер оны түйенiң еркегінің атауына ұқсап тұрғасын ұлттық ойын деп те айтатын.
Күнделікті өмiрде сылбыр жүретін ағайым ойын кезінде шырайланып кететін. Оның жыны қозғандай немесе шығармашылық шабыты келгендей көңiл күйге енетіндей еді. Оның икемсiз зор саусақтары және жап-жалпақ алақандары асқан шебердiң нақышты аспабына айналып кететіндей еді.
Карталар оның қолынан шыбынның қантқа жабысқанындай айрылмайтын, және де олар қант салғыштың үстiнен бықыған шыбындар секілді ұшатындай. Ол мұқият та адал араластырып жатқандай, ал өзі жекелеген карталардың орнын қажеттi жерлерге қойып үлгеріп, астан-кестеннін шығарып араластырғандай толық бей-берекеттік елес туғызып, картаның колодасын гармошкадай созатын.
Оның алақанынан колоданы кесу, мойынға арқан ілгенмен бірдей еді, - ол ептілікпен өзі бұрыннан келтіріп қойған түрге келтіре қоятын.
Бұдан басқа, ойынның алдында оның бiрнеше жаңа колодаларды сатып алып, сосын оларды бір-бiрлеп бірде инемен, бірде ұстарамен асқан шеберлікпен

на всю округу следы его кирзовых сапог. На это ука- зывали и следы копыт козла, который прилип к нему, как собака.

- Это он возмещает свою обиду на меня, - комменти- ровала эту потеху бабушка. Мне тоже было понятно, что безделье, скука и желание забав брали верх над обидой. Через некоторое время, обращаясь ко мне, она приказывала:

- Иди, позови его, замёрз, наверное. Чай уже готов.

* * *
Дядя знал дни выдачи зарплат во всех крупных за- ведениях посёлка. В эти дни он совершал картёжные рейды. Ему каким-то образом удавалось сбить в игро- вой круг местных «катал».

Брал меня с собой и представлял всем своим талисма- ном, оберегом, но в душе, наверное, надеялся, чтобы из меня вышел мастер «катрана». А козёл цеплялся к нему, как само собой разумеющийся атрибут ком- пании.

Встречались, как правило, в доме какого-то игрока, где можно было не только поиграть, но и перекусить, выпить. Играли в то время в «буру», кто-то называл её даже национальной игрой по аналогии с обозначени- ем верблюда, самца-производителя.
Флегматичный в обычной жизни дядя во время игры преображался. В него вселялось настроение наподо- бие бесовского возбуждения или творческого вдохно- вения. Его, казалось бы, неуклюжие огромные паль- цы и широченные ладони превращались в изящные инструменты виртуоза.
Карты липли к ним, как мухи к сахару, и летали так же, как рой мух над сахарницей. Он растягивал коло- ду, будто гармошку, якобы тщательно и добросовест- но тасовал карты, создавая иллюзию полного хаоса в месторасположении отдельных карт, а сам же склады- вал их в нужную комбинацию.

Подрезать колоду с его ладони было всё равно, что надевать себе петлю на шею, - он ловко создавал ка- жимость изменения расклада, а сам же при помощи

«вальтировки», т.е. обратной подрезки лишь пальца- ми одной руки, приводил колоду в то положение, ко- торое уже заранее заготовил.
Кроме того, только я один знал, что он перед игрой покупал несколько новых колод, а затем скрупулёзно

_{«коцая» их по одной, то иголкой, то бритвой, иначе}

38 39

жүктеу/скачать 34,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: