Сабақ №1 1 Көз алмасының пішіні және оның мәні?

Көз алмасының сызбанұсқасы

жүктеу/скачать 0,75 Mb.

бет	3/3
Дата	26.10.2023
өлшемі	0,75 Mb.
	#188392
түрі	Сабақ

1 2 3

Байланысты:
Тәжірибелік сабақ 1 (Есту,кору...)
тж1, ТЖ 1

Ортаңғы қабықшасы
2. «Көру анализаторының бөлімдері» атты кестесін толтырындар

Көз алмасының сызбанұсқасы:

Сыртқы қабықшасы – қалың, тығыз, дәнекер ұлпасынан тұратын ақ қабықша. Бұл қабықша көз алмасының артқы бөлігін қаптап тұрады. Ақ қабықшаның алдыңғы жағы мөлдір әрі дөңесқасаң қабықшаға айналады. Ақ қабықша көз алмасына пішін береді, қасаң қабықша жарық сәулесін өткізеді.
Ортаңғы қабықшасы – қантамырларына бай тамырлы қабықша. Бұл қабықшада қантамырлары көп болғандықтан көзді қоректік заттармен қамтамасыз етеді. Тамырлы қабықшаның алдыңғы жағы нұрлы (бояулары түрлі түсті) қабықшаға айналған. Нұрлы қабықшаның дәл ортасындағы тесік – көз қарашығы деп аталады. Қарашық арқылы көздің ішіне жарық өтеді. Көз қарашығы бірде ұлғайып, бірде кішірейіп көзге жарықтың өтуін реттейді. Жарық мол түссе қарашық кішірейеді, аз түскенде ұлғаяды. Қарашықтың кішірейіп немесе ұлғаюы нұрлы қабықшада болатын бұлшықеттердің жиырылып босаңсуына байланысты.

2. «Көру анализаторының бөлімдері» атты кестесін толтырындар

Көру анализаторының бөлімдері	Функционалдық қызметі
Қарашық	Қарашық жарқыраған жарықтан тарылып, көз ішіне жарық ағынын шектейді, ал қараңғыда ұлғайып, шашыраған жарықты ұстайды. Бұл бейімделу (адаптация) деп аталады.
Көзбұршақ	қарашықтын арткы бөлігінде екі жағы дөнес_линза тәрізді көзбұршақ (хрусталик) орналасады. Көзбұршак кірпік бұлшық етіне бекінеді және оның жиырылуына байланысты пішінін өзгертіп отырады (кисықтығын өзгертеді). Егер алысқа қарасақ, оның қисыктығы азаяды да, алыстағы заттарды жақсы көреміз, ал жақын орналаскан заттар айкын болмайды. Жакын орналаскан заттарды көргенде керісінше болады. Көзбұршақ өз қисықтығын ұлғайтады. Көзбұршақтың мүндай өзгерісі аккомодация деп аталады
Қасан қабық	Қасаң қабық, кейде мөлдір қабық) — көздің сыртқы фиброзды қабығының алдыңғы мөлдір бөлігі. Қасаң қабықта қан тамырлары болмайды. Ол сырттан ішке қарай бес қабаттан тұрады: алдыңғы көпқабатты жалпақ мүйізделмейтін эпителий, алдыңғы шекаралық жарғақ, өзіндік зат, артқы шекаралық жарғақ және артқы бірқабатты жалпақ эпителий. Алдыңғы және артқы шекаралық жарғақтар коллаген талшықтарынан құралған. Ортаңғы ең қалың өзіндік затты коллаген талшықтарының будалары мен олардың аралықтарындағы фиброциттер қатарларынан тұратын тығыз дәнекер ұлпасынан құралған.

жүктеу/скачать 0,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3