Сабақ тақырыбы: Бактериялардың түрлері мен пішіндері



Дата13.05.2020
өлшемі1,28 Mb.
#67792
түріСабақ
Байланысты:
04.05.20 2
OSh SOR Angl yaz 7kl angl, OSh SOR Angl yaz 7kl angl, OSh SOR Angl yaz 7kl angl, OSh SOR Angl yaz 7kl angl, 04.05.20 2

Сабақ тақырыбы: “Бактериялардың түрлері мен пішіндері
  • Бактериялар – табиғатта ең көп тараған, негізінен бір жасушадан тұратын, оқшауланған ядросы жоқ, қарапайымдылар.
  • Алғаш рет бактерияларды 17 ғасырда голланд ғалымы, микроскопты жасаушы – Антони ван Левенгук байқаған.
  • 19 ғасырда бактериялардың құрылысы мен табиғаттағы рөлін француз ғалымы Луи Пастернеміс ғалымы Роберт Кох және ағылшын ғалымы Джозеф Листер зерттеді.
  • Бактерия негізінен түссіз тек кейбіреулерінде ғана аздап бояғыш заттар кездеседі. 
  • Фотосинтез құбылысы жүретін көк -жасыл қызыл түсті өкілдерін цианобактериялар деп атайды

Бактериялардың жасуша құрамында тұрақты жасуша қабаты, цитоплазмалық мембрана, цитоплазма, нуклеоид, рибосома болады. Ядроның қызметін дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) атқарады.
  • Қолайсыз жағдай туғанда сырты қалың қабықпен қапталып спора түзеді.
  • Бактериялар өте төменгі температурада (–1900С-та, ал споралары –2530С-та) тіршілік ете береді.
  • Оларды өте жоғары температурада (+1000С-та) кептіргенде, кейбір түрлері (мысалы, гонококтар) тіршілігін тез жойса, дизентерия таяқшалары жеті тәулік, дифтериянікі отыз тәулік, туберкулездікі тоқсан тәулік, ал түйнеменің бациллалары он жылға дейін тіршілігін жоймайды.
  • Бактерияларды ультракүлгін сәулелері ерітіп жібереді.
  • Қышқылды, қантты, тұзды ортада тіршілік ете алмайды.
  • Бактериялардың көпшілігі зиянсыз, ал зиянды түрлері көптеген жұқпалы аурулар (туберкулез, тырысқақ, көкжөтел, т.б.) тудырады.



Бактерия атауы

Суреті

Бактерия пішіні

Коккалар

Шар тәрізді

Бацилла

Таяқша тәрізді

Вибрион

Үтір тәрізді

Спирилла

Шиыршық тәрізді

Стрептококтар

Кокктардан құралған тізбек

Стафилококтар

Коккалар үйірі

Диплококтар

Екі шар бактерия, бір шырышты капсулада орналасқан


Достарыңызбен бөлісу:




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет