Сабақ тақырыбы: Есімшенің септелуі Сабақ түрі: Сайыс сабақ Типі: Жаңа білім қалыптастыру

Зеленов ауданы

Махамбет ауылы

Махамбет жалпы орта білім беретін мектебі

1 санатты қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі Халенов.С.Ө.

Телефон № 8-775-723-11-13

1. 
   Дамытушылық) Оқушылардың есімше жөніндегі білімдерін ойын элементтері арқылы есте сақтау ой-өрістерін дамыту.
   
2. 
   Тәрбиелік) Осы тақырыпты басшылыққа ала отырып, халқымыздың салт-дәстүрін, ауыз әдебиетін білуге, құрметтеуге, туған жерге деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу.
   

Есімше дегеніміз не? Есімше қандай жұрнақтар арқылы жасалады?

Есімше қалай түрленеді? «Көрген» есімшені түрлендіру (тәуелде, жікте)

Міне, балалар, біздер Есімшенің түрленуіне тоқталып жатырмыз. Соның ішінде жіктелуі мен тәуелденуіне тоқталдық. Енді бүгінгі сабақта есімшенің септелуіне тоқталамыз.

• 
  Қазақ тілінде неше септік бар?
  
• 
  7
  
• 
  Атап шығайық
  

1-топ: «Сөнбес жұлдыздар» 2-топ: «Мұрагер» 3-топ: «Атамекен»

Қай топ бірінші бастауын білу үшін тақтадағы топтың атын таңдау. (Жасырын сөзді табады)

Енді, сайысымызды бастаймыз. Жарыс 6 бөлімнен тұрады

1. 
   Атадан қалған асыл сөз. Шарты: Сандардың артындағы ұлағатты сөздерден есімшелерді тауып септеу.
   

10 – «Еңбек етсең арта бермек мәртебең, аймағыңда асатын жан жоқ сенен»

20 – «Өнердің алды ынтымақ

Ынтымақты елдерге

Сыртқы дұшпан не қылмақ»

30 – «Тіл жүректің айтқанына көнсе жалған шықпайды»

40 – «Торға түскен бұлбұл сайрамайды»

50 – «Суалмайтын суат жоқ

Тартылмайтын бұлақ жоқ

Тамыры суда тұрса да

Қурамайтын құрақ жоқ»

60 – «Жалғанда мұратына кімдер жеткен,

Көп жақсы менен бұрын өтіп кеткен»

2. 
   Ауыз әдебиеті. Шарты: Ауыз әдебиетінің әр саласынан есімшесі бар мысал-сөйлемдер келтіріңдер.
   

30 – Жұмбақтан үзінді 40 – Аңыз әңгімеден үзінді

3. 
   Салт-дәстүр. Шарты: Қазақтың салт-дәстүрлеріне байланысты есімшесі бар сөйлем құрастыру.
   

40 – Құда түсу 50 – Тоғызқұмалақ 60 – Асық ату

4. 
   Ілім-білім. шарты: Етістікттерге тиесілі жұрнақтың жалғануын қосу «+» белгісімен көрсет
   

5. 
   Кел, ойнайық. Шарты: Есімшеге мағыналық сәйкес келетін зат есімдерді тіркестір және «берер», «келетін», «айтқан» есімшелерді «жалғастыр» ойыны арқылы септеңдер
   

20 – салынатын үй, жарқыраған күн, істейтін жұмыс, басар тау, айтар сөз

30 – оқыған адам, көрер көз, айтқан серт, піскен ас, шырқалған ән

40 – «берер» 50 – «келетін» 60 – «айтқан»

6. 
   Туған елім. Шарты: Туған жер туралы берілген өлең жолдарынан етістіктерін тауып, есімшеге айналдыр.
   

Сүйсең міне маңдайым.

Құшағыңда отырмын мен

Көріп көзбен ел жайын

20 – Жасыл жайлау, түкті кілем, көк кілем

Көк кілемде көп ойнаймын көп күлем

30 – Қайтейін елім қимаймын

Қия алмай жанды қимаймын

40 – Шықшы тауға, қарашы кең далаға

Мәз боласың ұқсайсың жас балаға

Шығармашылық тапсырма: Әр топ туған жерге арналған жыр шумақтарын арнау.

Үйге тапсырма: 185 – жаттығу