Сабақтың тақырыбы : Үшбүрыш ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теорема. Сабақтың мақсаты

Сынып : 7

Пән : Геометрия

Сабақтың тақырыбы : Үшбүрыш ішкі бұрыштарының қосындысы туралы теорема .

Сабақтың мақсаты :

Тәлімдік : Оқушыларға жаңа тақырыпты кеңінен түсіндіріп , сызбамен , теоремамен таныстыру .

Тәрбиелік : Ақымақ досты дос деп санама . Өйткені ол ақымақтығы арқылы саған зиян тигізеді . Ә.Науай

Өркендетуші : Сұрау – жауаптар

Сабақ түрі : Жаңа тақырып .

Сабақ әдісі : Кластер , ойын түрлері

Сабақ жабдығы : Кеспелер , транспортир,

Сабақ басқышы :

Ұйымдастыру кезеңі. 3 минут

Үй тапсырмасына шолу . 5 минут

Жаңа тақырып . 6 минут

Есептер шешу . 20 минут

а) №1-2- 3 сұрау - жауаптар

ә) № 4 ойланайық Алма теру ойынымен

б) № 5 есеп шешу

в) № 6-7 сызбамен істесу

Қорытынды . ( кластер) 4 минут

Оқушыларды бағалау. 1минут

Уйге тапсырма . 1минут

Сабақ барысы :

Құрметті оқушылар міне елімізде қыс айының соңғы мезгілі ақпан айы . Қыс ойы болғандықтан жылы , қалың әрі мектеп киіміне сай киініп жүру керектігін сіз оқушылар әрдайым ұмытпағаныңыз жөн болар . Сонымен бірге сынып ішін де жылы ұстау керектігін естен шығармаңдар.

Бүгін қандай күн ? Бұл сураққа еш ойланбастан . Жауап : Өзбек халқының ұлы ақыны Әлішер Науай және қазақ халқының ақыны Мұқағали Мақатаев сынды аталарымыздың туылған күндері . Менің сіздерге тілерім осы ақындардай ұлы , аттары мәңгі естеріңде қалатын азамат болып жетісулеріңе тілектеспін.

Біз сынып оқушыларын екі топқа бөлеміз «Әлішер» , «Мұқағали» топтары деп.

Оқушылардың әрбір дүрыс жауаптары кеспемен бағаланады және қай топ көп кеспе ( алма ) жинаса сол топ жеңімпаз атанады .

Үй тапсырмасына шолу мақсатында төмендегі сұрақтар беріледі .

1. Шеңбердің кез- келген екі нүктесін қосатын кесінді не деп аталады ? (хорда) 2.Үшбүрыш бұрыштарының түріне қарай нешеге бөлінеді? ( 3) 3.Үшбүрыш қабырғаларының түріне қарай нешеге бөлінеді? ( 2) 4.Геометрия сөзі не деген мағынаны білдіреді ? (жер өлшеу) 5.Геометрия нешеге бөлінеді ? (2) 6.Геометрияның қай бөлігін үйренудеміз? (планиметрия) 7.Екі нүкте арқылы неше түзу жүргізуге болады ? (бір) 8.Сыбайлас бұрыштардың қосындысы наше градусқа тең? (180 градус) 9.Бұрыштың түрлерін ата? (сүйір, тік , жазыңқы , доғал) 10.Жазыңқы бұрыштың градустың өлшеуіші (180 градус) 11.Ұзындығын өлшеп болмайтын нәрсе ( нүкте) 12.Ортақ ұшы бар екі сәуле (бұрыш) 13.Бұрышты тең екіге бөледі (биссектриса)

Жаңа тақырып : В

А С

А + В + С = 180 ^о екенін байқаймыз.

1 2

3 1 3

Нәтижеде + 2 + 3 = 180 ^о екенін байқаймыз.

Енді геометрияның ең маңызды теоремаларының бірі - ұшбұрыш бұрыштарының қосындысы туралы теореманы дәлелдейміз.

Теорема: Үшбұрыш бұрыштарының қосындысы 180 ⁰- қа тең.

Дәлелдеу : А бұрыштан ВС қабырғаға параллель а түзу жүргіземіз.

А а

4 2 5

= 4 , өйткені бұл бұрыштар , а және ВС параллель түзулерді АВ қиюшымен қиғанда пайда болатын айқыш бұрыштар .

+ 2 + 5 = 180 ^о өйткені бұл бұрыштардың ортақ төбесі бар және тұйық бұрышты құрайды . Пайда болған бұл үш теңдіктен

+ 2 + 3 = 180 ^о яғни А + В + С = 180 ^о екенін табамыз . Теорема дәлелденді.

№ 1 Үшбұрыш бүрыштарының қосындысы туралы теореманы айт Жауап : Үшбұрыш бұрыштарының қосындысы 180 ⁰- қа тең.

№ 2 Үшбұрыштың неше бұрышы тік болуы мүмкін? Жауап: Үшбұрыштың тек бір бұрышы тік болады .

№3 Үшбұрыштың неше бұрышы доғал болуы мүмкін ?

Жауап: Үшбұрыштың тек бір бұрышы доғал болады .

№4 Бұрыштары : а) 5^о , 55^о, 120^о ә) 46^о , 150^о, 4^о б) 100^о , 20^о, 50^о болған үшбұрыш бар ма ?

а) 5^о +55^о+ 120^о = 180 ⁰ жауабы : болады

ә) 46^о + 150^о+ 4^о =200⁰ жауабы : болмайды

б) 100^о + 20^о+ 50^о =170⁰ жауабы : болмайды

№ 5 Егер үшбұрыштың екі бұрышы : а) 60⁰ және 40⁰ ә) 70⁰ және 85⁰ б) 90⁰ және 45⁰ в) 105⁰ және 30⁰ болса , оның үшінші бұрышын тап .

а) х=180⁰ – (60⁰ + 40 ⁰ )= 180⁰ - 100⁰ = 80⁰

ә) х=180⁰ – (70⁰ + 85 ⁰ )= 180⁰ - 155⁰ = 25⁰

б) х=180⁰ – (90⁰ + 45 ⁰ )= 180⁰ - 135⁰ = 45⁰

в) х=180⁰ – (105⁰ + 30 ⁰ )= 180⁰ - 135⁰ = 45⁰

№ 6 -7 Белгісіз бұрышты тап

А) х=180⁰ – (77⁰ + 40 ⁰ )= 180⁰ - 117⁰ = 63⁰

77⁰

х 40⁰

Б) х=180⁰ – (62⁰ + 28⁰ )= 180⁰ - 90⁰ = 90⁰

62⁰ Х

28⁰

В)

х=180⁰ – (15⁰ + 150 ⁰ )= 180⁰ - 165⁰ = 15⁰

15⁰

150⁰ Х

№7

13Х=180⁰ - 50⁰

13Х=130⁰

Х=130⁰ : 13

Х=10⁰ 8Х=8 *10 ⁰= 80⁰ 5Х= 5 * 10⁰ =50⁰

Ж: 80⁰ , 50⁰

Ә) 3Х+ 2Х +Х=180⁰

6Х= 180⁰

Х=180⁰ : 6

Х=30⁰

2Х= 2 * 30⁰= 60⁰

3Х= 3 * 30⁰ = 90⁰ Ж: 90⁰ , 60⁰

ҮЙГЕ №7- Б

Сабақты қорытындылау арысынды топ арасынан екі оқушы келіп үшбұшыш сызбасына кластер ойынын толтырады .

Ал қалған оқушыларға үшбұрыш сөзінің түбірі болған үш санына байланысты байламдар туралы сұрау – жауаптар болып өтеді:

Уйге: № 7 б)