Сабақтың тақырыбы Ашық рай Сабақтың мақсаты: Оқушыларға ашық рай туралы мағлұмат бере отырып, жасалу жолдарын Түсіндіру

Қаласы Ақтөбе

Мектебі № 34 орта мектебі

Мұғалімнің аты-жөні Туребаева Гулмира Куспановна

Пәні Қазақ тілі

Класы 7

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға ашық рай туралы мағлұмат бере отырып, жасалу жолдарын

Түсіндіру.

Сабақтың міндеттері: 1. Оқушыларға ашық рай туралы теориялық білім беру, жаттығу

жұмыстары арқылы жасалу жолдарын меңгерту;

2. Оқушыларды берілген тапсырмалар арқылы адамгершілік қасиеттерге

баулу;

3. Грамматикалық категориялардың мәнін түсініп паудалануға,

Сабақтың түрі аралас

Сабақтың типі дәстүрлі

Сабақтың әдіс-тәсілдері: түсіндіру, сатылай кешенді талдау, ән тыңдату, Кластер әдісі

Сабақтың көрнекілігі: көмекші құралдар, интербелсенді тақта, сызба, кесте.

Пәнаралық байланыс: әдебиет, музыка

а) оқушылармен амандасу;

ә) оқушыларды түгелдеу;

б) сабаққа зейіндерін аудару.

145-жаттығу.Оқыту, талдау.

Көр-ме-ді-м, теңгер-ме-ді-м, азай-ды, жүр-е-ді, е-кен, кел-е, жат-қан, кездес-іп, шақыр-а-ды,

бұз-а-ды, қорқ-а-ды.

1. 
   Жаңа тақырыпты Кластер әдісі арқылы түсіндіру
   

Ашық рай мәні етістіктің шақ мағынасын білдірумен тікелей байланысты. Үш шақтың бірінде қолданылып, сөйлеушінің шындыққа қатысты баяндауын ашық рай дейміз.

2. 
   Оқулықпен жұмыс.
   

Жатырмын – нақ осы шақ; басып отыр – нақ осы шақ; жаныштай түседі – ауыспалы осы шақ; ағып жатыр – нақ осы шақ, тоқтады – жедел өткен шақ; төкті – жедел өткен шақ, түстім – жедел өткен шақ.

148-жаттығу (жазбаша)

Барымды салып бақтым – жедел өткен шақ І жақ; алдым - жедел өткен шақ І жақ; сайрап тұрады екен – ауыспалы осы шақ ІІІ жақ; сұрамайды – ауыспалы осы шақ ІІІ жақ; қуанатын тәрізді – ауыспалы өткен шақ ІІІ жақ.

3. 
   Етістікке морфологиялық сатылай кешенді талдау жүргізу
   

1. 
   Құрамына қарай: үш құрамды: айнал – түбірі, -ды – жіктік жалғау ІІІ жағы
   
2. 
   Тұлғасына қарай: негізгі
   
3. 
   Құрылысына қарай: дара
   
4. 
   Лексикалық мағынасы – қимыл іс-әрекетке берілген атау
   
5. 
   Етістіктің райлары – ашық рай
   
6. 
   Етістіктің шақтары – жедел өткен шақ
   

1. 
   Құрамына қарай: үш құрамды: бақ – түбірі, -ты – жедел өткен шақ, -м – жіктік жалғау ІІІ жағы
   
2. 
   Тұлғасына қарай: негізгі
   
3. 
   Құрылысына қарай: дара
   
4. 
   Лексикалық мағынасы – қимыл іс-әрекетке берілген атау
   
5. 
   Етістіктің райлары – ашық рай
   
6. 
   Етістіктің шақтары – жедел өткен шақ
   

1. 
   Құрамына қарай: төрт құрамды: сұра – түбірі, -ма – болымсыз етістік, -й – көсемше, -ды – жіктік жалғау ІІІ жағы
   
2. 
   Тұлғасына қарай: негізгі
   
3. 
   Құрылысына қарай: дара
   
4. 
   Лексикалық мағынасы – қимыл іс-әрекетке берілген атау
   
5. 
   Етістіктің райлары – ашық рай
   
6. 
   Етістіктің шақтары –ауыспалы осы шақ
   

4. 
   Қосымша ақпарат. Ақынның туған күніне орай өмірмен байланыс жасалды.
   

5. 
   Поэзия минуты (тыңдалым)
   

Өлең ішінен ашық райлы етістіктерді тауып жазу.

150-жаттығу. Ашық райдың жасалу жолын меңгеру