Генетикалық ақпарат—организмдердің ұрпаққа беретін қасиеттері жөніндегі ақпарат.
Генетикалық ақпарат нуклеин қышқылында оның негіздерінің кезегі түрінде жазылған.
Генетикалық код
ДНҚ нуклеотидтерінің көмегімен нәруыздар туралы тұқымқуалау ақпараттарын жазу амалы - генетикалық код деп аталады.
Белок мономерлерінің - аминқышқылдарының сан алуан 20 түрлері болады. Ал ДНҚ-дағы нуклеотидтердің түрі 4-еу-ақ, олар: аденин, гуанин, тимин және цитозин нуклеотидтері.
Нәруыздағы әр аминқышқылына ДНҚ-дағы үш нуклеотид сәйкес келеді. Ол триплет немесе кодон деп аталады.
КОДОН(триплет)-генетикалық кодтың өлшем бірлігі.
Кодондар арасында “үтір” болмайды, яғни олар бір-бірінен бөлінбеген.
ДНҚ –ны құрайтын 4 түрлі нуклеотидтен үш-үштен 64 кодонның нұсқаларын алуға болады. Олардың 61-і аминқышқылдарын анықтайтын мағыналы кодондар, ал қалғанүшеуі (УАГ, УАА және УГА) “нонсенс” (мағынасыз кодондар) делініп, тек полипептидтік тізбектер синтезделуінің аяқталуын көрсететін тыныс белгілерінің қызметін атқарады. Олар ақуыз биосинтезінінің аяқталғанын білдіреді.
Бекіту сұрақтары.
1.Нуклеин қышқылдарының неше түрі бара,атаңыз?
2. Нуклеин қышқылдарын қалай ажыратуға болады?
3. Нуклеин қышқылдарының бірінің құрамында азотты негіздер: аденин,гуанин және цитозин, қант атауы___________,
4.Нуклеин қышқылының бұл түрінде нуклеотидтері бір – біріне антипараллель орналасқан. Нуклоетидтердің арасында аденин мен тиминнің, гуанин мен цитозиннің арасында қандай байланыс болады, атаңыз?
5. Екінші нуклеин қышқылының атауы ... .
6. Екі нуклеин қышқылы қандай құрылыстары бойынша бір-бірінен ерекшеленеді?
7.Екі нуклеин қышқылының ұқсастықтарын атаңыз?
