Салқынбай А., Абақан Е. с

МОТ-НАТ
себебі, морфонология л ық  к^бы- 
лыстардың фонологиялық таби- 
ғаты  болмайды,  оларды  таза 
фонологиялық деректер негізіңде 
түсіндіруге  болмайды.
Қ а зір гі  м орф онологиялы қ 
зе р тте ул е р д е ,  н е гіз гі  көңіл  
м орф онологиялы қ  қубы лы с- 
тардың  қызметтік  маңыздылы-  ' 
ғына, алмасу бағытына, олардың 
м орф ологи ялы қ 
қы зм е тін е  
аударылады.  Морфонологиялық 
талдауда  фоне мал ардың  қай 
топқа  (класқа)  жататындығы, 
олардың орын ауысуы (позициясы), 
синхронды ғы   е скеріл ед і.  М. 
д е р б е с  сала  р ө тін д е   XIX  ғ. 
танылған. 
М
.  негізін қалағандар: 
И.АБодуэнде Куртенэ,  Н.В.Кру- 
ш е вски й , 
Н .С .Т р уб е ц ко й , 
А.А.Реформатский,  ЕКурилович 
т.б. Түркі тілдерінің морфоноло- 
гиясын зерттегендер:  А.Байтүр- 
сынов,  Н.А. Баскаков,  Г. Благова, 
Н.Гаджиева, А.Даулетов,  Н.Дми- 
триев,  К.Дыйканов,  М.Закиев, 
А .К о н о н о в, 
А .Қал ы баева, 
А.Айғабылов жэне т.б.
МОТИВАЦИЯ 
-  туынды жэне 
күрделі  сөз  мағыналарының, 
оларды  қүрайты н  сө зд е р д ің  
мағыналарына  тәуелді  болуы. 
С өзж асам   бары сы нда  сөз 
жасауш ы  
б ір л ікте р  
М .-ны  
тудырушы негіз (себепші) болады 
да,  ал  оны ң  н э ти ж е сін д е  
туындаған жаңа атау (туындылар) 
мотивтендірілген  болып  есеп-
теледі.  Яғни  жаңа  сөз  жасал- 
ғанда,  негізге алынған сөздердің 
мағынасыжоғалмайды. Мыс.: оқу
-   оқушы,  білу  -   білгіш,  білім  -  
білімпаз  т.б.  М.  мәселесі  тек 
философиялық  үғым  емес,  тіл 
білімімен де  тығыз  байланысты. 
Тіл  -   адам  танымымен  байла­
нысты  б о л ға н д ы қта н ,  тіл д і 
таңбалық  жүйе  ретінде  қарас- 
ты р са қ,  М.  арқы лы   с ө з д ің  
қажеттілігін,  негізін  айқындай 
аламыз.  М.  жөніндегі  үғым  тіл 
ғылымында  ежелгі  грек  фило- 
софтарының  шығармаларында 
қолданған.  Атаудың  табиғатын 
ашу  үшін,  зат  пен  оның  атауы 
арасындағы байланысты  байқау 
үш ін  қо л д а н ға н ;  Я ғни,  М. 
ном инациям ен  байланы сты  
қарастырылады.

жүктеу/скачать 13,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: