Сатудың зиянсыз көлемі (qЗ) натуралды



бет2/2
Дата03.01.2022
өлшемі54,74 Kb.
#108456
1   2
Байланысты:
Сатудың зиянсыз көлемі

Абсолюттик айырмашылық

Оның ішінде:

а) өндірістің физикалық көлемінің 30 мың данаға немесе 21,4%-ға жоғарылауынан өнім құны 3600 мың теңгеге өсті:

(q1 - q0 )* p0 = (170-140) *120 = +3600 мың теңге


а) 1 дана сусын бағасының 7 теңгеге жоғарылауынан өнім құны 1190 мың теңгеге өсті:

(p1 - p0 )* q1 = (127-120) *170 = +1190 мың теңге


Интегралдык

1. а= b*c

∆ab= (b1 –bo ) *

∆ac= (c1 –co ) *
2. а= b*c*е

∆ab= ∆b ( с0е1 + с1е0) + ∆b* ∆c*∆e

∆ac= ∆c ( b0е1 + b1е0) + ∆b* ∆c*∆e

∆ae= ∆e ( b0c1 + b1c0) + ∆b* ∆c*∆e


3. a=
∆ab= * ln ; ∆aс = ∆a - ∆ab
өнім бірлігінің өзіндік құны

zi = +вi

Мұндағы: zi – i өнімі бірлігінің өзіндік құны; Аi – i өніміне қатысты тұрақты шығындар сомасы; - өндіріс көлемі; вi - i өнімінің бірлігіне айнымалы шығындар.

Кесте 6.1 - Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының көрсеткіштері, ____ жыл



Көрсеткіш

Есептеу жолы

Мәні

Деңгей

Шекті

мәні


жыл

басы


жыл

соңы


1 . Қаржылық тәуелсіздік (автономиялық) коэффициенті

Меншікті капитал



Жиынтық капитал


Жиынтық капиталдағы меншікті капиталдың үлесі

0,778

0,477

 0,5

2. Қаржылық тәуелділік коэффициенті

Тартылған капитал



Жиынтық капитал


Жиынтық капиталдағы тартылған капиталдың үлесі

0,222

0,523

 0,5

3. Қаржыландыру (төлем қабілеттілік) коэффициенті

Меншікті капитал



Тартылған капитал


Тартылған капиталдың бірлігіне келетін меншікті капитал шамасы

3,518

0,913

 1

4. Қаржылық леверидж (қаржылық тәуекел) коэффициенті

Тартылған капитал



Меншікті капитал


Меншікті капиталдың бірлігіне келетін тартылған капитал шамасы

0,284

1,096

 1

5. Қаржылық тұрақтылық коэффициенті

Меншікті капитал + ұзақ мерзімді несие



Жиынтық капитал


Жиынтық капиталдағы меншікті капитал мен ұзақ мерзімді несие үлесі

0,778

0,477

 09

6. Маневрлік коэффициенті

Меншікті айналыс капиталы



Меншікті капитал


Меншікті капиталдың қай бөлігі мобильді формада

0,351

0,401

 0,5

Кәсіпорынның мүлiктiк жағдайының көрсеткiштерi, ___ жыл



Көрсеткiштер

Есептеу формуласы


Мәнi

Шектi

мәнi


жыл басы

жыл

соңы


1. Өндiрiстiк бағыттағы мүлiк коэффициентi

Нег.қ.+запас+аяқт.өнд.

Баланс валютасы

0.663

0.612

> 0.5


2.Активтердiң мобильдiлiгiнiң коэффициенті

Ағымдық активтер

Баланс валютасы

0.495

0.714

> 0.5


3. Мобильдi және иммо-

бильдi қаражаттардың

қатынасының коэффициенті


Ағымдық активтер

Ұзақ мерзiмдi активтер


0.980

2.496

> 0.5


4. Негiзгi құралдардың

нақты құнының коэффициенті



Н.қ. қалдық құны

Баланс валютасы


0.505

0.286

> 0.5


  1. Негiзгi құралдардың

жарамдылық коэффициенті

Н.қ. қалдық құны

Н.қ. бастапқы құны


0.814

0.685

> 0.5


  1. Негiзгi құралдардың

тозу коэффициенті


Н.қ. тозу құны

Н.қ. бастапқы құны


0.196

0.315



< 0.5


айналыс капиталын анықтау үшiн келесiдей есептеулер жүргiзу қажет:
1. Меншiктi капитал - Ұзақ мерзiмдi активтер

немесе


2.Ағымдық активтер – Ағымдық мiндеттемелер

Негізгі құралдарды пайдалануды талдауда олардың қозғалысы мен жағдайын талдау үлкен мәнге ие. Оларды талдау үшін келесідей көрсеткіштер есептеледі:


1. Негізгі қорлардың жаңару коэффициенті (КЖ) – негізгі құралдардың жыл соңындағы құнындағы осы жылы келіп түскен қорлардың үлесін сипаттайды:
Жыл ішінде келіп түскен негізгі қорлар құны

КЖ =

Негізгі қорлардың жыл соңындағы құны

2. Қорлардың жаңару мерзімі (Жм) :

Негізгі қорлардың жыл басындағы құны



ЖМ =

Жыл ішінде келіп түскен негізгі қорлар құны


3. Шығу коэффициенті (Кш) – негізгі құралдардың жыл басындағы құнының қай бөлігі жыл ішінде есептен шығарылғанын сипатайды:
Жыл ішінде есептен шыққан қорлар құны

Кш =

Негізгі қорлардың жыл басындағы құны


4. Қорлар құнының арту қарқыны (+-%) – негізгі қорлар құны жыл ішінде неше пайызға өзгергендігін сипаттайды:
Негізгі қорлардың жыл соңындағы құны

+-% =

Негізгі қорлардың жыл басындағы құны


5. Негізгі құралдардың тозу коэффициенті (КТ) – негізгі құралдардың бастапқы құнының қанша бөлігі өнімнің өзіндік құнына амортизациялық аударымдар түрінде ауысқандығын сипаттайды:
Негізгі қорлардың тозу сомасы

КТ =

Негізгі қорлардың бастапқы құны


6. Негізгі құралдардың жарамдылық коэффициенті (Кжар.):
Негізгі қорлардың қалдық құны

КТ =

Негізгі қорлардың бастапқы құны


Еңбектің қормен қарулануы өндірістік қорлардың орташа жылдық құнын ең үлкен ауысымдағы орташа тізімдік жұмыскерлер санына бөлу арқылы анықталады, яғни 1 жұмыскерге келетін негізгі өндірістік қорлар құны.

Еңбектің техникалық қарулануы өндірістік құрал-жабдықтардың орташа жылдық құнын ең үлкен ауысымдағы орташа тізімдік жұмыскерлер санына бөлу арқылы анықталады.



  • Қор қайтарымы (жалпы өнім көлемі / негізгі өндірістік қорлардың

орташа жылдық қалдық құны ) – негізгі өндірістік қорлардың 1 теңгесіне неше теңгенің өнімі өндірілгендігін сипаттайды.

  • Қор сыйымдылығы (негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық

қалдық құны / жалпы өнім көлемі) – 1 теңге өнім өндіру үшін неше теңгенің негізгі қорлары пайдаланылғанын сипаттайды.

Қор қайтарымы (Н) мен қор сыйымдылығы (С) бір-біріне кері көрсеткіш болғандықтан, олардың арасында келесідей байланыс бар:


Н = немесе С =

  • Қорлардың рентабельділігі (таза табыс / негізгі өндірістік

қорлардың орташа жылдық қалдық құны) – негізгі құралдардың 1 теңгесіне неше теңге пайда алынғанын сипаттайды.

  • Негізгі қорлардың салыстырмалы үнемі не артықшылығы:

+-Эн.ө.қ. = Ф1 – Ф0 *Iж.ө.


Мұндағы: Ф1 0 – негізгі өндірістік қорлардың базисті (жоспарлы)

және есепті кезеңдегі орташа жылдық құны; Iж.ө. – жалпы өнім көлемінің индексі.


Материал қайтарымы - бұл көрсеткіш тұтынылған материалдық ресурстардың әрбір теңгесіне неше теңгенің өнімі өндірілгенін сипаттайды. Оны анықтау үшін өндірілген өнім құнын материалдық шығындарға бөлу керек.

Материал сыйымдылығы – бұл көрсеткіш өнімнің бір теңгесін өндіруге неше теңгенің материалдық ресурстары тұтынылғанын сипаттайды, яғни материалдық шығындар / өндірілген өнім құны.

Өндіріс көлемі мен материалдық шығындардың арту қарқындарының қатынасының коэффициенті - бұл көрсеткіш материал қайтарымының динамикасына салыстырмалы баға беруге мүмкіндік береді. Оны анықтау үшін жалпы өнім көлемінің индексін материалдық шығындар индексіне бөлу қажет.

Өнімнің өзіндік құнындағы материалдық шығындардың үлесі – бұл көрсеткіштің динамикасы өнімнің материал сыйымдылығының өзгерісін сипаттайды.

Материалдық шығындардың 1 теңгесіне келетін пайда – материалдық ресурстарды пайдалану тиімділігін сипаттаушы негізгі көрсеткіш, оны есептеу үшін негізгі қызметтен алынған пайда сомасын материалдық шығындарға бөлу қажет.
рентабельділік
- өткізілген өнімнің рентабельділігі - өнім өндірісіне жұмсалған 100 теңге шығынға (айнымалы шығындар) неше теңге жалпы пайда алынғанын сипаттайды :
жалпы пайда / өткізілген өнімнің өзіндік құны * 1 00
- өнімнің 1 теңгесіне шығын - өткізілген өнімнің 1 теңгесіне неше теңге шығын жұмсалған :
өткізілген өнімнің өзіндік құны / өнім өткізуден табыс (түсім)

- негізгі өндірістің рентабельдігі – негізгі өндіріске жұмсалған барлық шығындардың 100 теңгесіне неше теңге табыс алынғанын сипаттайды:


жалғастырылатын қызметтен пайда / (өнімнің өзіндік құны + кезең шығындары) 100
- сатудың рентабельділігі – түсімнің 100 теңгесіне неше теңге пайда алынғанын сипаттайды :
жалпы пайда / өнім өткізуден табыс *100
- активтердің , меншікті капиталдың, заемдық капиталдың, т.б. рентабельділігі – активтердің, меншікті капиталдың, т.б. 100 теңгесіне неше теңге таза табыс алынғанын сипаттайды:
таза табыс / активтер, меншікті капитал т.б. орташа жылдық құны * 100
- инвестициялардың рентабельділігі - инвестицияланған қаражаттың 100 теңгесіне неше теңге таза табыс алынғанын сипаттайды:
таза табыс / меншікті кап. + ұзақ мерз. міндеттеме орт. құны * 100
- өндірістік қорлардың рентабельділігі - өндірістік қорлардың 100 теңгесіне неше теңге таза табыс алынғанын сипаттайды:
таза табыс / негізгі + айналым қорларының орт. жылдық құны * 100
- негізгі қорлардың рентабельділігі - өндірісте пайдаланылған негізгі қорлардың 100 теңгесіне неше теңге табыс алынғанын сипаттайды;
таза табыс / негізгі өндірістік қорлардың орт. жылдық құны * 100

Мұндай саралау кәсіпорын қызметінің тиімділігін өндірістік, операциялық, қаржылық қызметтер аясында жеке бағалау үшін қажет.




Негізгі қызметтің нәтижелері:

1)түсім;

2)Сатылған тауарлар мен қызметтердің өзіндік құны;

3)жалпы пайда (1–2);

4) сату бойынша шығыстар;

5)әкімшілік шығыстар;

6) өзге операциялық шығыстар;

7) өзге операциялық кірістер;



8) операциялық пайда/залал (3-4-5-6+7)

Қаржылық қызметтің нәтижелері:

9)қаржыландыру бойынша түскен кірістер;

10) қаржыландыру бойынша шығыстар;

11) үлестік қатысу әдісі бойынша есепке алынатын қауымдасқан

ұйымдар мен бірлескен қызметтің пайдасындағы (залалындағы)

ұйымның үлесі.


Негізгі емес қызмет (қаржылықтан басқа) және төтенше жадайлар

нәтижесі:




12)өзге де операциялық емес кірістер;

13) өзге де операциялық емес шығыстар



14) Салық салғанға дейінгі пайда/залал (8+9-10+\-11+12-13)

15) Табыс салығы бойынша шығыстар.

16) Салық салғаннан кейін жалғасатын қызметтен түсетін пайда/залал.

17) . Салық салғаннан кейін тоқтатылған қызметтен түсетін

пайда/залал.



18) Бір жылғы пайда (16+17).

19) Өзге де жиынтық пайда.

20) Жалпы жиынтық пайда (18+19).

21) Акцияға арналған пайда.

EBIT = Операциялық пайда + Алынған пайыздар. (15.3)



EBIT кәсіпорын несие қаражатын пайдаланбаған жағдайдағы салық салғанға дейінгі пайдасы сияқты (немесе салық салғанға дейінгі пайда + төленген пайыздар).
EBITDA = Операциялық пайда + Алынған пайыздар +Амортизация
ы бойынша шыгынды камтиды.


Түсім

5000

өзіндік құн

3000

Онын ішінде амортизация

1000

Жалпы пайда

5000-3000=2000 тг

әкімшілік шығындар

1500

, оның ішінде амортизация

500

операциялық пайда

2000-1500=500

қаржыландыру шығындары

800

салық салғанға дейінгі пайда

500-800=(300)

EBIT

500

EBITDA

500+1000+500=2000


Достарыңызбен бөлісу:
1   2




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет