Секция информатизация образования и проблемы обучения информатике

Актуальность проекта заключается в том, что геомагнитная навигация играет важную роль в решении задач управления движением космическими летательными аппаратами (КЛА). Навигационная задача заключается в определении местоположения космического аппарата и прогнозировании его движения с помощью автоматизированных устройств, находящихся на борту КЛА, либо определение местоположения некоторой точки на Земле с помощью искусственных спутников [1] – все эти вопросы входят в программу обучения бакалавров специальности «Космическая техника и технологии».

Назначение учебного лабораторного стенда «Геомагнитная навигация» заключается в том, чтобы определить азимут по данным магниторезистивного датчика HMC6052. Данные с датчика снимаются с помощью системы сбора данных National Instruments NI PCI-6221 [3] через терминальную коробку DAQmx [4]. Структурная схема лабораторного стенда представлена на рисунке 1.

Рисунок 1 - Структурная схема лабораторного стенда: 1 – стенд «Геомагнитная навигация»; 2 – терминальный узел DAQmx; 3 – кабель; 4 – устройство сбора данных NI PCI-6221; 5 – компьютер.

Рисунок 2 - Интерфейс и блок диаграмма программы

DIAdem - это программная среда National Instruments, которая предназначена для постобработки данных и создания отчетов [6]. С помощью данного инструментария была проведена статистическая обработка многократных измерений азимута и в результате составлен отчет (м. рисунок 3).

Рисунок 3 – Создание отчета в DIAdem

1. 
   Селезнев В. П. Основы космической навигации: Либроком, 2012г. -480с.
   
2. 
   Техническое описание датчика HMC6052.
   
3. 
   National Instruments. Системы сбора данных. Учебный курс.- 2008г.
   
4. 
   National Instruments. Начало работы с устройствами сбора данных NI-DAQ. – 2003г.
   
5. 
   Хан С.Г. Метрология, измерения и техническое регулирование: Учебное пособие.- АИЭС. Алматы, 2009.- 128с.
   
6. 
   National Instruments. Diadem – обработка и анализ данных, генерация отчетов.- Май 2008г.
   

Научный руководитель: Байдильдинов Т.Ж., t.baidildinov@mail.ru

Умение работать с персональными компьютерами становится общеучебным умением. Владение же общеучебными умениями является не только необходимым условием успешного обучения в школе, но и важно для будущей трудовой деятельности, самостоятельного приобретения знания. В связи с этим возникает проблема поиска методических подходов к использованию компьютеров в общеобразовательных целях. В ряде научных трудов анализируются различные факторы и условия использования компьютеров, влияющие на восприятие нового материала, на качество знаний, умений и навыков[1,2].

Как показал целенаправленный анализ источников по проблеме, на сегодня отсутствуют работы по использованию компьютеров в процессе индивидуализации и дифференциации обучения, по основам алгоритмизации, для повышения доступности излагаемых материалов и осуществления дифференциации обучения

Таким образом, на лицо, объективно существующее противоречие между потребностью общества в использовании индивидуального практикума для повышения эффективности учебного процесса.

Индивидуализация обучения определяется как «организация процесса обучения» – любые формы и методы учета индивидуальных особенностей учащихся:

1) от минимальной модификации и групповом обучении до полностью независимого обучения;

2) варьирование форм, целей, методов обучения и учебного материала;

3) использование индивидуального обучения по всем предметам, по части предметов, в отдельных частях учебного материала[3].

Индивидуальный практикум – более высокая форма работы по сравнению с фронтальными лабораторными работами, которая характеризуется разнотипностью заданий, как по уровню сложности, так и по уровню самостоятельности; большей опорой на учебники, справочный материал, возможно, ресурсы Интернет; более сложными вопросами к учителю[4]. 

Учащиеся получают индивидуальные задания от учителя на один, два или более уроков, включая выполнение части задания вне уроков, в частности дома. Как правило, такое задание выдается для отработки знаний и умений по целому разделу (теме) курса. Учащиеся сами решают, когда им воспользоваться компьютером (в том числе и для поиска в сети Интернет), когда работать с книгой или сделать необходимые записи в тетради. В целом эта форма является уже переходной к внеклассной (внеурочной) деятельности.

Индивидуальная форма организации работы учащихся на уроке. Эта форма организации предполагает, что каждый ученик получает для самостоятельного выполнения задание, специально для него подобранное в соответствии с его подготовкой и учебными возможностями. В качестве таких заданий может быть работа с учебником, другой учебной и научной литературой, разнообразными источниками (справочники, словари, энциклопедии, хрестоматии и т.д.); решение задач, примеров, написание изложений, сочинений, рефератов, докладов; проведение всевозможных наблюдений и т.д. Широко используется индивидуальная работа в программированном обучении [5].

Разноуровневое обучение — это педагогическая технология организации учебного процесса, в рамках которого предполагается разный уровень усвоения учебного материала, то есть глубина и сложность одного и того же учебного материала различна в группах уровня А, Б, C, что дает возможность каждому ученику овладевать учебным материалом по отдельным предметам школьной программы на разном уровне (А, В, С), но не ниже базового, в зависимости от способностей и индивидуальных особенностей личности каждого учащегося[3,4].

Программа "А" ориентирует ученика на осознанное, творческое применение знаний и способов деятельности в различных ситуациях. Она рассчитана на то, что ученик свободно владеет фактическим материалом, а также приемами учебной работы, умственными действиями.

Программа "В" по своей сложности находится на ступеньке ниже программы "А" и предусматривает осмысление и осознание учащимися конкретного учебного материала по предмету, а также использование, применение приемов конкретных учебных и умственных действии на репродуктивном уровне, которыми надо овладеть в ситуации творческого применения знаний.

Совсем другое назначение имеет программа "С". Она предназначена для того, чтобы работающий по ней ученик мог овладеть конкретным материалом по предмету на уровне его воспроизведения. Задания этого уровня сложности отличаются тем, что в задачах, которые предстоит ученикам решать, уже заданы и цель и ситуация, в которой надо реализовать эту цель, и действия по решению задачи.

В соответствии с этим нами были составленные следующие задания по «Основам алгоритмизации» на исполнителе Паркетчик:

Для уровня «А»:

1. 
   Подсчитать сумму чисел от 1 до числа, которое вводится с клавиатуры. Полученную сумму сообщить. Например: вводим с клавиатуры число 10, подсчитываем сумму чисел от 1 до 10 и получаем в результате 55.
   

2. 
   Даны 3 числа: А, Б, В (ввод с клавиатуры - команда "Запросить"). Построить столбчатую диаграмму для них.
   
3. 
   Даны два числа: А и Б (ввод с клавиатуры). Вывести: "А>Б", если А>Б, "А<Б", если А меньше Б, "А=Б", если А = Б.
   

1. 
   Построить диагональ из 10 плиток, используя команду "Перейти на ( , )"
   
2. 
   Заполнить квадрат 5х5 красными плитками.
   
3. 
   Напишите и запустите на выполнение программу для «Паркетчика», которая будет выкладывать следующий узор:
   

Координаты центра фигуры – 5,5. Угловые плитки красные, по центру - зеленые

Для уровня «С»:

1. 
   Пройти 11 клеток вправо, расставляя плитки как в предыдущей задаче, затем вернуться назад, расставляя между красными плитками зеленые.
   
2. 
   Построить диагональ из 10 красных плиток. Вернуться назад, заменяя каждую вторую плитку на зеленую
   
3. 
   Положить два горизонтальных ряда плиток: нижний ряд зеленый, верхний - красный.
   

Индивидуальную работу целесообразно проводить на всех этапах урока, при решении различных дидактических задач; для усвоения новых знаний и их закреплении, для формирования и закрепления умений и навыков, для обобщения и повторения пройденного, для контроля, для овладения исследовательским методом и т.д. [4].

На основании выше изложенного в этой статье можно сделать следующие выводы. При подготовке к занятиям необходимо пользоваться дополнительной литературой по данному предмету. Только полное и всестороннее знание предмета поможет преподавателю корректно и правильно ответить на вопросы, поставленные пытливым умом современного школьника. Применение правильной методики обучения и показа результата работы сразу по ее выполнению может еще больше заинтересовать обучаемого, дать толчок к самообразованию и повышению квалификации в практическом применении знаний.

Литература

1. 
   Монахов В.М., Лапчик М.П., Демидович Н.Б. Формирование алгоритмической культуры школьника при обучении математике. Пособие для учителей. М. Просвещение 1978г. 94с.
   
2. 
   Дахин А.Н. О разноуровневом обучении школьников // Педагогика. 1993. №2. С.48-59
   
3. 
   Лапчик М.П. Вычисление. Алгоритмизация. Программирование: Пособие для учителя / Лапчик М.П. – М., 2002.
   
4. 
   Практикум по методике преподавания информатики /А.А. Малева, В.В. Малев. – Воронеж: ВГПУ, 2006. – 148 с.
   
5. 
   Лапчик М.П. Методика обучения информатики / Лапчик М.П. – М., 2001.
   

Модульное обучение – это способ организации учебного процесса на основе блочно-модульного представления учебной информации [2]. Сущность модульного обучениясостоит в том, что содержание обучения структурируется в автономные организационно-методические блоки – модули, содержание и объём которых может варьироваться взависимости от дидактических целей, профильной и уровневой дифференциации, а так жежеланий учащихся, учитывающие выбор индивидуальной траектории движения поучебному курсу. Модули могут быть обязательными и элективными.

В период обучения в школепроисходит также и личностное становление ученика.Школьная классно-урочная система при жестком построении занятий (с фронтальной демонстрацией, пятибалльной системой оценок и пр.), ориентируемая на «среднестатистического ученика» негативно сказывается на самооценке учащегося.

Обучение в школе, строящееся в условиях модульной системы обучения позволяетученикам получать больше свободы в вопросах выбора темпа освоения учебногоматериала и планирования своей деятельности. Характеризуя сущность модульногообучения, П. А. Юцявичене [3] отмечает, что «обучающийся более самостоятельноили полностью самостоятельно может работать с предложенной ему индивидуальнойучебной программой, содержащей в себе целевую программу действий, банк информациии методическое руководство по достижению поставленных дидактических целей». Притакой организации учебного процесса «функции педагога могут варьироваться отинформационно-контролирующей до консультативно-координирующей» [4].

Модульный подход может широко применяться и в традиционных формах обученияна различных предметных дисциплинах. Наиболее эффективно его использование наобучении информатики. Информатика, пожалуй, самая динамичная область знаний,требующая непрерывного обновления подходов, форм, методов и методических технологий к ее преподаванию. В освоении информатики ученикам, в силу ее специфики,удается более эффективно использовать модульное обучение.

Программа обучения курса информатики составляется на основе анализа содержания тех видов деятельности, которые формируются в процессе изучения этойдисциплины (например, выполнение практических работ по MS Ехcel). Программа курса,структурированная на модульные блоки, состоит из учебных элементов. Каждый учебный элемент в модульной программе состоит из трех блоков:

• 
  координирующего, в котором обозначены дидактические цели и приведеныназвания соответствующих учебных элементов;
  
• 
  информационного, представленного в виде коротких, разделенных между собойиллюстрированных текстов;
  
• 
  контролирующего, содержащего тесты и практические задания.
  

• 
  На установочном этапе преподаватель, вводит входной контроль. По полученнымрезультатам модульная программа адаптируется к уровню подготовки каждого ученикапо информатике. Это выполняется путем «вычеркивания» из программы тех учебныхэлементов, знания которых ученик обнаружил при входном контроле. Таким образом,каждому ученику предоставляется индивидуальные практические задания поинформатике и рекомендации к их изучению.
  
• 
  На обучающем этапе происходит последовательное изучение учебного материалаучениками, выполнение практических работ. После изучения предусматриваетсядвухуровневая система контроля: Изучение каждого учебного элемента (текущий контроль) и вслед за тем изучение каждого модульного блока (промежуточный контроль).Текущий и промежуточный контроль выявляет пробелы в усвоение знаний с целью немедленного их устранения.
  
• 
  Выходной контроль должен показать уровень усвоения всего модуля и тоже предполагает соответствующую доработку.
  

Модульный подход имеет массу преимуществ по сравнению с традиционным способом организации учебного процесса как для учащихся, так и для преподавателей.

• 
  создаются оптимальные условия для самостоятельной деятельности учеников;
  
• 
  учащиеся точно знают, что они должны усвоить, в каком объеме и что должны знать и уметь после изучения модуля;
  
• 
  учащиеся могут самостоятельно планировать свое время, выполняя задания разработанные с учетом их индивидуальных способностей.
  

• 
  преподаватель, получает возможность реализовать личностно-ориентированный подход;
  
• 
  учитель имеет возможность концентрировать свое внимание на индивидуальных проблемах обучающихся;
  
• 
  учитель выполняет творческую работу, заключающуюся в стимулировании мышления учащихся, активизации их внимания, мышления и памяти, оказании всевозможной помощи учащимся.
  

1. 
   Борисова Н.В. От традиционного через модульное к дистанционному образованию: Учеб.пособие. – М.: ВИПК МВД России,1999. – 174 с.
   
2. 
   Бородина Н.В, Горонович М.В. Педагогические условия применения модульныхтехнологий в дистанционном обучении // Вестник Омского государственного университета. – 2003. – №4. – С. 124–127.
   
3. 
   Чошанов М.А. Гибкая технология проблемно-модульного обучения: Метод.пособие. – М.:Народное образование, 1996. – 160 с.
   
4. 
   Юцявичене П.А. Теория и практика модульного обучения. – Каунас: Изд-во Швиеса, 1989. – 271 с.
   
5. 
   Щеднова Т.Н. Реализация модульно-рейтинговой системы обучения математикестудентов аграрного вуза: дис. ... канд. пед. наук. – Омск, 2003. – 215 с.
   

ӘОК 37

SQL Server-ді ақпараттық технологиялар платформасында Microsoft үлкен көлемді есептерді шешуге: деректерді сақтау, бизнес сараптамалау, онлайн транзакциялау, қосымшаларды құру, серверлерді консолидациялауға позициялайды.

"Microsoft Visual Studio 2008" ортасы мәліметтер қорымен жұмыс жасауды жеңілдетеді.

1. 
   Терезелік меню – басқару ортасын өңдеуге толық командалар жиынын ендіреді;
   
2. 
   Инструменттер панелі – өңдеу ортасында жиі қолданылатын батырмаларды ендіреді;
   
3. 
   Объектілер панелі (Toolbox) – түрлі обьектілер құруға батырмалар класын ендіреді;
   
4. 
   Жоба шолушысы/Деректер көзі (Solution Explorer/Data Sources) – қосымшалар панелінің активтенген төменгі бөлігіне байланысты жобаға жалғанған жоба шолушысын және деректер көзін кескіндейді. Жоба шолушысы (Solution Explorer) жобаға енген барлық файлдарды кескіндейді. Деректер көзі бұл жобаға дерек берілетін деректер қоры;
   
5. 
   Қасиеттер панелі (Properties) – таңдалынған обьектінің қасиетін кескіндеуге және өзгертуге мүмкіндік береді;
   
6. 
   Жұмыс ауданы – таңдалған қосымшаға тәуелді форманың дизайн ауданын, форма кодын не бастапқы бетті кескіндейді. [1]
   

Қолданушылық басқару элементі визуалды ұсынымға ие, Visual Studio визуалды тұрғызушыны (Windows Forms-ға да) әдеттегі тасу құралдары көмегімен басқару элементтері құрылады [2].

Программаны жүктеу үшін "Пуск" меню "Программы/Microsoft SQL Server 2008/Configuration Tools/ SQL Server Configuration Manager" пунктін таңдаймыз.

Сервистер тізімінен "Microsoft SQL Server 2008" сервис "SQL Server Browser", "Start Service" таңдаймыз.

"Банк" ДҚ "Microsoft Visual Studio 2008" қосу үшін жаңа жоба құрамыз ол үшін "Microsoft Visual Studio 2008", "Пуск" пункт "Программы/ Microsoft Visual Studio менюінен 2008/ Microsoft Visual Studio 2008".

"Project types:" (жоба құру) -"Visual Basic\Windows", жоба шаблонынан- (Область Templates:) "Windows Forms Application" (Windows қосымшасы). Жоба атауы орнына "БанкDB" - "Ok"

"Microsoft Visual Basic 2008" стандартты терезесі шығады. Біз проектіге "Банк" мәліметтер қорына қосылып жатқандықтан (Database) таңдаймыз және "Next" (Далее) батырмасын шертеміз. Мәліметтер қорына қосылу терезесі шығады (Choose Your Data Connection).

Мәліметтер қорына қосылу терезесінде жаңа байланыс құру "New Connection…" батырмасын шертеміз. Жаңа байланыс қосу терезесі "Add Connection" пайда болады.

"Add Connection"- "Server Name" тізімінде SQL серверді орнатқандағы сервер атауын енгізіңіз. Байланысатын мәліметтер қоры (Connect to a database) ретінде "Select or enter a database name:" тізімінен "Банк" деректер қорын таңдаймыз. Құрылған байланысты тексеру үшін "Test Connection" батырмасын шерту керек. Құрылған байланыстың дұрыстығы немесе дұрыс еместігі туралы хабарлама "Test connection succeeded" шығады. Нәтижесінде SQL Server де құрылған база жобаға қосылады. Бұл мәліметтер қорымен жұмысты жеңілдетеді. Біздің ізденістеріміздің қазіргі технологияларды одан әрі терең қарастырып, қолданысқа ыңғайлы қолданбалы қосымша құрастыру.

1. 
   Федоров А. Microsoft Visual Studio 2010: первое знакомство Microsoft,- 2009. -256 бет.
   
2. 
   А.В. Бурков Проектирование информационных систем в Microsoft SQL Server 2008 и Visual Studio 2008 [Мәтін]: Марийский государственный университет, 2009.- 148 бет.
   
3. 
   Майо Д. Самоучитель Microsoft Visual Studio 2010 = Microsoft Visual Studio 2010: A Beginner's Guide (A Beginners Guide). — C.: «БХВ-Петербург», 2010.
   

УДК 004.451

Жүйeнi қaлпынa кeлтiрy нүктeлeрi –бұл Windows-тың aғымдық күйiнiң түсiлiмдeрi,oл жүйeнi бұрынғы күйiнe қaйтa кeлтiрyгe мүмкiндiк бeрeдi.Әринe, жүйeнiбұрынғы қaлпынa кeлтiргeндe,oдaн кeйiн eнгiзiлгeн өзгeрiстeр жoйылaды, яғни жүйeнi сoңғы қaйтa кeлтiрy нүктeсiн құрғaннaн кeйiнгi бaптayлaр, қoлдaнбaлы бaғдaрлaмaлaрдың бaптayлaры жәнe т.с.с. өшiрiлeдi. Жүйeнi қaлпынa кeлтiрy нүктeлeрiнiң кeлeсiдeй типтeрi бoлaды:

• 
  Бaстaпқы нүктeлeр- мұндaй нүктeлeр Windowsaлғaш рeт iскe қoсылғaндa құрылaды.Oлaрдың көмeгiмeн бaрлық бaптayлaрды бaстaпқы күйiнe кeлтiрyгe жәнe жaңaдaн oрнaтылғaн «тaзa» Windows-ты aлyғa бoлaды.
  
• 
  Жүйeнiң бaқылay нүтeлeрi- жүйeгe қaндaй дa бiр өзгeрiстeр eнгiзiлyiнe бaйлaнысты әрбiр 24 сaғaт сaйын құрылыпoтырaды.
  
• 
  Oрнaтyдың бaқылay нүктeлeрi- бaғдaрлaмaoрнaтy кeзiндe жүйeнi кeйiн бaғдaрлaмaны oрнaтқaнғa дeйiнгi күйгe кeлтiрy үшiн құрылaды.
  
• 
  Пaйдaлaнyшының бaқылay нүктeлeрi- пaйдaлaнyшы қoлымeн құрылaды.
  
• 
  Aвтoмaтты жaңaртy қызмeтiнiң бaылay нүктeлeрi- жүйeнi әрбiр жaңaртyaлдындa бaқылay нүктeлeрi құрылaды.
  
• 
  Қaлпынa кeлтiрyдiң бaқылay нүктeлeрi- жүйeнiaлдыңғы бaқылay нүктeсiaрқылы қaлпынa кeлтiрyдiң aлдындa құрылaды.
  
• 
  Дрaйвeрлeрдiң бaқылay нүктeлeрiқұрылғылaрдың бeлгiсiз дрaйвeрлeрiн oрнaтyaлдындa құрылaды
  
• 
  Рeзeрвтi бaқылay нүктeлeрi- Backup yтилитaсы aрқылыжүйeнi қaлпынa кeлтiрyaлдындa құрылaды.
  

EндiAcronis True Image мүмкiндiктeрiнe тoқтaлып кeтeйiн.Acronis True Image

прoгрaммaсының көмeгiмeн HDD дискiсiнiң кeскiнiн құрyғa бoлaды.Acronis True Image прoгрaммaсының көмeгiмeн құрылғaн фaйл кeскiнiнiң кeңeймeсi үнсiз кeлiсiм бoйыншa.tib жәнe бiрнeшe бөлiмдeр жәнe (нeмeсe) дискiлeрдiң кeскiнiн құрaй aлaды. Дискiлeрдiң үлкeн бөлiмдeрiнiң нeмeсe бiрнeшe бөлiмдeрiнiң кeскiнi үлкeн мәндiк көлeмгe иe бoлyы мүмкiн. Мұндaй жaғдaйдa кeскiн бөлiктeргe - жeкeлeнгeн фaйлдaрғa бөлiнeдi. Кeскiндi жeкeлeнгeн бөлeк фaйлдaрғa бөлyayыстырып тaсымaлдaғыштaрғa жaзy кeзiндe дe қaжeт.

Acronis True Image дискiнiң aлдыңғы кeскiн құрылғaн сoң өзгeрiскe иe бoлғaн бөлiмдeрiнeн ғaнa тұрaтын инкрeмeнттi дeп aтaлaтын кeскiндeрдi құрyғa мүмкiндiк бeрeдi.Eгeр сiз тaңдaп aлынғaн бөлiмнiң кeскiнiн oсығaн дeйiн құрып aлғaн бoлсaңыз,oндa бaр кeскiнгe сoңғы өзгeрiстeрдi қoсып инкрeмeнттi кeскiн құрy ұсынылaды.

Бөлiмнiң кeскiнi жaзылғaн фaйлды кeскiнiн құрғыңыз кeлгeн бөлiмдe (дискiдe),eгeр oндa жeткiлiктioрын бoлсayaқытшaoрнaлaстырyыңызғa бoлaды. Бiрaқ кeскiндi сoл бөлiмнiң өзiндe үнeмi сaқтayғa бoлмaйды, сeбeбi мұндaй кeскiндi қaлпынa кeлтiрy мүмкiн бoлмaй қaлaды. Кeскiндi құрып бoлғaн сoң oны CD-R, DVD-R нeмeсe ZIP-дискiлeр сeкiлдiayыстырып тaсымaлдaғыштaрғa, бaсқa қaтқыл дискiгe нeмeсe жeлiлiк дискiгe жaзып сaқтaлынaды.

Кeйбiр жaғдaйлaрдa көлeмгe шeк қoю кeрeк. Мысaлы, FAT32 фaйлдық жүйeсiндe фaйлдың көлeмi 4 Гбaйттaн көп бoлaaлмaйды. Сoндықтaн Create Image Wizard (Кeскiндi құрy шeбeрi) тeрeзeсiндe кeскiн фaйлын бөлiктeргeaвтoмaтты түрдe (Automatic) бөлyдioрындay қaжeт пe нeмeсe бөлiктeрдiң бeлiлeнгeн (Fixed size) көлeмдeрiн қoлдaнaмыз бa, сoны көрсeтy ұсынылaды.

Сoңғы жaғдaйдaaшылғaн тiзiмдe көрсeтiлгeн көлeмдi тaңдay кeрeк. Кeскiндi бeрiлгeн көлeмдi бiрнeшe фaйлдaрғa бөлy қaтқыл дисккe жaзғaндa дaeрeкшe мәнгe иe: құрылғaн кeскiннiң фaйлдaрын oсыдaн кeйiн дe CD-R/RW, DVD-R/RW дискiлeрiнe жaзaaлaсыз. Кeскiндeрдiң фaйлдaрын CD-R/RW, DVD-R/RW диск жeтeгiштeрiндe құрy қaтқыл дискiгe қaрaғaндa көп yaқыт aлyы мүмкiн.

Жoғaрыдaaйтылғaн eкi әдiс бoйыншa сiз oeрaциялық жүйeңiздi тиiмдi әрi қoлaйлы қaлпынa кeлтiрeaлaсыз.

1. 
   М.Сeрiк, Н. Шындaлиeв, Ж. Зұлпыхaр. «Кoмпьютeр aрхитeктyрaсы жәнe жүйeнi әкiмшiлiктeндiрy».Aстaнa 2012, Б. 183
   
2. 
   http: // www.google.kz
   
3. 
   http: // www.wikipedia.ru
   
4. 
   http://www.intuit.ru
   

Қазіргі қоғамда АКТ-құзіреттілік мұғалім қызметінің негізін құрушы модель болып табылады. Бір жағынан бұл білім беруде АКТ құралдар рөлінің артуында болса, екінші жағынан білім беруде педагогикалық құзіреттілігін дұрыс пайдалануға негізделеді [1].

ЭЕМ нің жылдам дамуының негізінде зерттеулердің кең ауқымы және практикалық қолданысы ретінде компьютерлік графика пайда болды. Графикалық объектілерді компьютерге енгізу, көрсету, өңдеуді автоматтандыру әдістері мен құралдары және нәтижелік графикалық ақпаратты компьютерден көрсету құрылғыларына шығару компьютерлік графиканы оқып үйрену мәселесі болып табылады. Компьютерлік графиканың көп мәнді, ерекше символикалық және кейбір мағынанарды жасырып көрсететін астарлы формамен берілген қасиеттері дидактика тұрғысынан құндылығы жоғары болып табылады.

Компьютерлік графиканы білім берудің компьютерлік жүйелерінде қолдану ақпаратты тарату жылдамдығының артқандығында ғана емес, оны қабылдау деңгейінің артуына мүмкіндік беріп бейнелік ойлаудың дамуына септігін тигізеді. Компьютерлік графикалық бейненің түсі ой, сезім және елестету түйсіктерін дамытуға мүмкіндік береді. Түстердің тереңдігі, қанықтығы адамның психологиясына үлкен әсер етеді. Компьютерлік графика шығармашылықтың басқа да формалары сияқты, адамның дамуына, тынығуына, күйзелістерден арылу және ойлау қабілетін шығармашылық бағытқа қалыптастыруына септігін тигізеді. Осылайша компьютерлік графика бір жағынан бұл білім беруде АКТ артуында болса екінші жағынан білім беруде педагогикалық құзіреттілігін дұрыс пайдалануға негізделеді. Компьютерлік графика мультимедия және жоғары деңгейлі көркемдік ақпараттық технологиялар құралдарымен байланыса отырып білім алушылардың шығармашылық қызметі үшін ерекше графикалық ақпараттық ортаны қалыптастыруға мүмкіндік береді. Компьютерлік графиканы оқып үйренудің дидактикалық ерекшеліктеріне сай білім алушылардың кеңістікті қабылдау тұтастығы, зейін, ықылас, қызмет етуде мұқияттылық және т.б жеке адами қасиеттерінің дамуының бірден бір әдісі болып табылады. Мұнымен қатар, компьютерлік графиканы оқып үйрену визуальды бейнені вербальды үлгіге кодтау дағдысын қалыптастырады. Компьютерлік графика көркемдік және графикалық шығармашылықтың негізінде жатқан заңдылықтарды модельдеу мен демонстрациялауға арналған маңызды құрал болып табылатындығын атап айту керек. Мұнымен қатар технология сипаттамаларына түстік әсердің кеңдігіне, кеңістікте орналасқан обьектілерді көркем бейнелеу әдістеріне байланысты компьютерлік графика жалпы білім беру мағынасында ғана емес, кәсіби білім беруге де әсер етеді. Сондықтан компьютерлік гафика саласының құзыреттілігі АКТ құзыреттілігінің негізгі құраушылары болып табылады.

• 
  студенттерді кәсіби графикалық редакторлармен жұмыс істеудің негізгі құралдары мен практикалық тәсілдерімен қаруландыру; компьютерлік графика, графикалық редакторлар жайлы жалпы түсініктерді жетілдіру және тереңдету қажет.
  

• 
  компьютерлік графиканың теориялық негіздері жайлы түсініктерді қалыптастыру;
  
• 
  компьютерлік графика алгоритмдерінің негізгі принциптерімен және жұмыс істеу әдістерімен танысу; танымал графикалық бағдарламалармен баспалық жүйелерді үйрену;
  
• 
  бейнені жариялауға дайындау дағдыларын алу, оның ішінде электрондық түрде баспаға жариялауға дайындау, оның ішінде электронды түрде дағдыларды менгеру;
  
• 
  компьютерлік дизайн негіздерін игеру; қазіргі қоғамда компьютерлік графиканың әдістері мен құралдарының қолданылуының түрлі орталарымен танысу.
  

• 
  қолданушы интерфейсін қалпына келтіру; графиканы қолдану және оның концентуальды, баптай білу қолданбалы моделін құра білу есебін сауатты тұжырымдау; алынған модельдердің бағдарламалық іске асыру құралдарын тиімді таңдай білу;
  
• 
  интерактивті компьютерлік графиканың қолданбалы есептерін шешуде есептеу техникасы, бағдарламалық қамтамасыздандыру және математикалық аппараттардың мүмкіндіктерін тиімді пайдалану; көпқатпарлы кескіндерді құру, обьектілерді ретке келтіру;
  
• 
  сурет салуға арналған құралдармен жұмыс кескінінің контурларын сызу, кесіп алу, бейнелердің жеке бөліктерін бөліктеп және өңдеп алу;
  
• 
  мәтінмен жұмыс жасауға арналған құрал-саймандарды қолдану;
  
• 
  сүзгіні және арнайы эффектілерді қолдану; бейнелерді байланыстыру, текстуралармен жұмыс жасау.
  

Компьютерлік графиканың аумағында болашақ мұғалімнің құзіреттілігін қалыптастыру әдістемесі болашақ кәсіби қызметте білім мен қабілеттің дамуында тек компьютерлік графиканың жаңашыл бағдарламалық құралдарын қолданып қана қоймай және де олардың нақты жағдайда пайдалану тиімділігін бағалайды. Мұнымен қатар мұғалімнің жүргізетін пәнінің әдістемелік жүйесінде нақты ақпараттық технологиялардың орны мен ролін анықтау қабілеті дамиды.

Қорытындылай келе, болашақта мектеп оқушыларына компьютерлік графиканы пән ретінде енгізу арқылы оқушылардың қызығушылық қабілеттерін ояту мақсатында, Corel Draw, Photoshop, Macromedia Flash және т.б. графикалық редакторларымен жұмыс жасау ерекшеліктерін салыстырмалы түрде қарастыра отырып оқытудың ерекшеліктерін тереңірек зерттеу жасалды. Қазіргі таңда интернет технологияларының қарқынды түрде дамуына байланысты білім алушылар заман талабына сай графикамен жұмыс, анимация құру, интерактивті эффекттер құра білу жолында жеткілікті сауатты болуы қажет деп ойлаймын. Сол себепті компьютерлік графиканың болашақ информатика мұғалімін дайындауда орны мен ролі ерекше.
Әдебиеттер

1. 
   Кузнецов А.А., Хеннер К.К., Имакаев В.Р. и др. Информационно-коммуникационная компетентность современного учителя // Информатика и образование. 2010. №4. С. 3-11.
   
2. 
   Под редакцией Полат Е.С. Новые педагогические и информационные технологии в системе образования: учебное пособие / - М.Академия. 2001. -272 с.
   
3. 
   Петров М. Компьютерная графика / М. Петров, К. Молочков. СПб.: Питер, 2002.
   

А.Ерболатов: «...Оқушылардың қазіргі заманғы компьютерлік технологияларды меңгеруі өмірге жаңа көзқарасын қалыптастырып, ой-өрісін жетілдіреді, шығармашылық белсенділігін, іздемпаздығын арттырады. Жаңа технологиялық процестің кең таралуының еркіндігін әр пән мұғалімдерінің өздерінің дәстүрлі сабақтарынан бастап әр тараптанылған сабақ түрлерін, ашық сабақ үлгілерін компьютерді, интерактивті тақтаны, мультимедиа кабинетін еркін меңгере отырып өткізуі үлкен жетістік», – дейді.[1]. Осы үлкен жетістікті одан ары жетілдіруге бағдрламалардың шектеулі мүмкіншіліктері кедергі келтіреді. Мысалы: Microsoft PowerPoint бағдарламасы кең таралуына қарамастан презентация жасауда шығармашылығы мол адамның сұранысына керекті деңгейде қызмет көрсете алмайды. Осы мәселені шешу үшін, қазіргі таңда қарқынды дамып келе жатқан FLASH бағдарламасына назар аударсақ. Flash – бұл бейне, әуен және анимация редакторларының басын қосқан бағдарлама, сол себепті сіздің шығармашылық шабытыңыз шектеуліктен зардап шекпейді.

Енді Flash бағдаламасының мүмкіндіктеріне келетін болсақ:Flash технологиясы Shockwave Flash (SWF) форматында қолданылатын векторлық графикаға негізделген. SWF құрушылары, графиканың тамаша мүмкіндіктерімен, олармен жұмыс жасайтын құрал жабдықтарды, тиімді пайдалана отырып, үйлесімді өнім таба алды. SWF-тың тағы бір ұтып тұрғаны, бұл форматты кез-келген платформада қолдануға болады (яғни, MacOS операциялық жүйесімен басқарылатын Macintosh компьютерлері мен Windows ОЖ бар IBM компьютерлері). SWF-та құрылған бейнелерге анимация ғана қолданып қоймай оларды интерактивті элементтермен және дыбыспен де әрлеуге болады.

Macromedia фирмасы SWF форматын қолайлы құралдармен, қарапайымдылықпен жабдықтағандықтан, аталмыш формат өзінің табынушыларына бай. Негізінде, бұлай жабдықталған құралдар жетерлік. Олардың қайсыбірі мультимедиялық презентация жасауға бағытталса (Macromedia Director Shockwave Studio), келесі бірісі графикалық бейнелерді дайындауға бағыталған (Macromedia FreeHand и Macromedia Fireworks), ал үшіншілерімен интерактивті оқу курсын дайындауға болады. (Macromedia Authorware және Macromedia CourseBuilder). Дегенмен, тор беттерін құрушылардың арасында Macromedia Flash көп қолданылады, өйткені тек осы өнім ғана, тор бетін аяғына дейін әрлей алады. Ал жақсы әрленген бет әрине көпшіліктің көңілінен шығады. Интернет пайдаланушылардың жақсы көретіндігінен болар, бұл өнімді жай ғана Flash деп атайды.

Flash программасы Action Script тілінен, векторлық графикадан, Flash- символдардан және олардың даналарынан тұрады.

Қазіргі таңда Macromedia Flash – Web- сайттармен презентацияларды құруға бағытталған интерактивті векторлық анимацияларды жасауға арналған орта.

Flash-та келесі әрекеттерді орындауға болады:бейнелерді салуға; вектордық және расторлық графиканы импорттауға;импортталған расторлық графиканы векторлыққа түрлендіруге;мәтіндік ақпаратты жинақтауға; анимацияның әртүрлі түрін құруға сонымен қатар объектінің жеке бөліктерін анимациялауға;әртүрлі уақытта және кеңістікте объектілердің пішінін түсін және орнын өзгертуге;интерактивті анимация үшін басқару элементтерін (батырмалар, меню, және тағы басқа) құруға;роликті және қолданушының оқиғаларын дыбыстандыруға т.б.; ActionScript сценарийлер тілін кеңінен қолдануға; бейнелердің, клиптардың және сценарийлердің кітапханасын құруға және оны пайдалануға; жариялау жасағанда SWF және EXE форматтарын пайдалану арқылы фильмді құру құпияларын сақтап қалуға;қолданушының деректерін енгізуге арналған формаларды құруға; информацияны жібере және қабылдай отырып сервермен өзара әрекет етуге;соңғы өнімді расторлық графика түрінде немесе gif-анимация түрінде, немесе Flash-фильм түрінде немесе EXE-файл түрінде алуға; соңғы өнімді Web-беттер және презентация құруда пайдалануға болады[2].

Білім берудің ең маңызды мәселесінің бірі ол оқыту ақпараттарын тиімді көрсету болып табылады.Қазіргі таңда оқу процесінде электрондық оқулықтар, оқытушы бағдарламалар мультимедиалық бағдарламалар көптеп қолданылуда. Осындай бағдарламаларды жасаудаMacromedia Flash-тың жоғарыда аталған мүмкіндіктерін тиімді қолдануға болады. Мысалы, біздің факультетімізде виртуалды оқыту зертханасы бар, бұл зертханада Flash технологиясының мүмкіндіктерін қолданып жасаған факультет оқытушыларының мультимедиалық бағдарламалары кеңінен қолданылады. Атап айтсақ, «Квадрат теңдеулер» интерактивті жаттықтырушы бағдарламасы (1-сурет), «Физикалық құбылыстар», «Физикадан зертханалық жұмыстар» (2-сурет) және т.б.

1-сурет 2-сурет

Қорытындылай келе, білім беруде Flash технологияларын қолдану және өңдеумен байланысты қиындықтарға қарамастан, олар мектеп және жоғары оқу орындарында кеңінен қолданылуы тиіс деп ойлаймыз. Өйткені, оқу процесінде Flash технологияларынқолдану оқушылар мен студенттердің сабаққа деген қызығушылықтарын арттырады, ал қызығушылық артса, білім сапасы артады деп есептейміз.

Пайданылған әдебиеттер:

1. 
   А. Ерболатов Жаңа ақпараттық технология ­- мектепте // «Информатика негіздері». – 2010. – №2. – Б.22
   
2. 
   М.А.Капустин, П.А.Капустин, А.Г.Капылова FLASH MX для профессиональных программистов // «Основы информационных технологий».-2006.-Б.108-113
   

УДК 004.85:37

Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті, Астана

Қазіргі уақытта білім беру үрдісіне электрондық құралдардың енгізілуі білім алуға жаңа мүмкіндіктер ашатындықтан аса маңызды болып отыр. Электрондық оқулық- қазіргі таңда оқытудың барлық жүйелерінің ішінде алғашқы қатарда. Бұл дәстүрлі оқыту түрін жоққа шығару емес, керісінше, ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, оқытудың жаңа түрлерімен толықтыру қажеттілігін уағыздайды. Ақпараттық технологияларсыз оқыту тиімділігін арттыру, бәсекеге қабілетті оқу орны қатарына қосылу мүмкін емес [1].

Мақаланы жазудағы қарастырылатын негізгі мәселе электрондық оқулықтың тиімді жақтарын көрсету. Оқыту үрдісін үздіксіз және толық деңгейде бақылау, сонымен қатар ақпараттық ізденіс қабілетін дамыту. «Электрондық оқу құралы» дегеніміз не? Бір қарағанда электрондық оқу құралы жалпыға мәлім құрал, бұл оқу құралын қолдану арқылы оқытушы сияқты оқушылардың білім деңгейін бақылайды, үлгерімін тексере алады және де адамдар электрондық оқу құралдарын дискеталарда (қатты немесе иілгіш дискеттерде ) алып жүруге болады. Электрондық оқу құралы өте тиімді әрі ыңғайлы құрал [2]. Ол мәтіндік гиперсілтемелерден, мазмұннан және көптеген суреттерден тұрады. Сонымен қатар электрондық оқу құралы міндетті түрде оқушының білім деңгейін бақылау үшін тесттік сұрақтардан тұруы тиіс.

Электрондық оқу құралы – білім алатын өнім, бірақ дәстүрлі оқулықтан айырмашылығы бұл оқулықты тек компьютер көмегімен ғана көріп шығуға болады. Электрондық оқу құралы кәдімгі оқулықтар сияқты барлық талаптарға сай болуы керек. Электронды оқулық оқушы үшін дайын материал. Электрондық оқу құралын әзірлеу барысында оны мәтiндiк ақпараттан гөрi графиктiк ақпаратпен және электрондық құралдарды анимация элементтерімен, суреттермен, видеолармен көбiрек қамту керек себебi оқу барысында ақпаратты тез сақтауға көмектесед [3]. Электрондық оқу құралдары текстік материалдардан басқа міндетті түрде жақсы ұйымдастырылған графикалық материалдардан тұруы тиіс. Мұндай оқу құралының тек дизайн жағынан емес, оқушы тез қабылдайтын материалдардан тұруы керек. Электрондық оқулықтағы анимация, диаграмма, видиеоклиптер,тест тапсырмасымен структуралық құрылымы жағынан оқушыларды өзіне тартып қана қоймай оқушының есінде қалуына үлкен ықпал етеді. Электронды оқулықты информатика сабағын оқыту кезінде қолдану арқылы білім алушыларға:

1. 
   Сабақты өту барысында өтіп отырған тақырыпты кеңінен меңгеріп, түсінуге көмектеседі;
   
2. 
   Оқушы тапсырманы орындау кезінде ғылыми зерттеу жұмысына тартылады. Білім сапасын көтеру, оқыту процесін компьютерлендіру: интернет, компьютерлік желі, телекоммуникациялық құралдарды қолдану, электронды оқулықтар мен құралдарды даярлау; компьютерлік технологияларды жеке оқу пәндеріне, олардың ерекшеліктерін ескере отырып қолдану секілді міндеттерді шешу көзделіп отыр. Бұл міндеттерді шешу білім беру сапасын жоғары сатыға көтереді.
   

Электронды оқулықты пайдаланудың тиімді жолдары:

1. 
   Оқушының уақытын тиімді пайдалануға мүмкіндік жасайды.
   
2. 
   Электронды оқулық көмегімен информатика пәнінің негіздерін оқу кезінде көптеген мәліметерді алып, оқып үйренуіне болады.
   
3. 
   Кез келген тақырыптың күрделігімен , қиын бөлімдерінде қосымша тапсырмаларды , видеоклиптер, аудиохабарларды кең көлемде қолдана алады.
   
4. 
   Жаңа тақырыптарды жылдам әрі нақты түсіндіре алады.
   
5. 
   Тақырыпты қалай меңгеругенін тест тапсырмалары орындау арқылы тез көре алады.
   
6. 
   Әр бөлім ішінде қарастырылып отырған жаңа сөздерге түсіндермелер қарастырылған .
   
7. 
   Мүғалім үшін жеке оқушымен жұмыс жүргізуіне барлық жағдайлар қарастырылған.
   
8. 
   Оқушының ақыл- ой өрісін, дүниетанымын кеңейтуге көп ықпал жасайды.
   

• 
  Барлық байланысты іс жүзінде аз уақыт ішінде тез қамтамасыз етеді;
  
• 
  Қарапайым оқулықтағы кездеспейтін қосымша материалдарды электронды оқулықпен жылдам табуға болады;
  

• 
  бағдарлама жасау мерзімін қысқарту;
  
• 
  бағдарлама жасау мен оны пайдалану кезеңдерін барлығында да оны сүйемелдеу ісінің жеңілдігін қамтамасыз ету;
  
• 
  электронды оқу құралының мазмұны мен құрылымына сәйкес оны пайдаланушы мұғалімге материалдарды аздап түзету-толықтыру мүмкіндіктерін беру;
  
• 
  оқу құралының кейбір бөліктерін өзгерткенде (толықтырғанда) тұтынушы интерфейсінің өзгеріссіз күйде сақталуы.
  

1. 
   Х. Жантелi. Электронды оқулық құрудың программалық-әдiстемелiк комплексi. Шымкент.
   
2. 
   К. Халықова, Г.Қашағанова. Электрондық оқулық – оқыту тиімділігін арттыру құралы ретінде. Ұлт тағылымы, Алматы 2007, №1/(2)
   
3. 
   Информатика және компьютерлік техника. /Қазақ тілі терминдерінің сапалық ғылыми түсіндірме сөздігі. «Мектеп» баспасы, 2002
   
4. 
   Г. Халықова және т.б. Электронды оқулықты дайындаудың талаптары. // Халықаралық ғылыми-әдiстемелiк конференциясының еңбектерi. Шымкент. –2004. -469 б.
   

УДК 004.42

Әдетте, студенттер ескі приборлармен жабдықталған зертханада жұмыс жасаған болатын. Зертхананың жабдықтарын әрдайым жаңарту университет үшін шығынды көп әкеледі. Бүгін, ақпараттық технологиялардың алға ұмтылу салдарынан оқу үрдісінде де жаңалықтар пайда болды. Қарапайым зертхананың имитациясы ретінде виртуалды зертханалар пайда бола бастады. Оған тек университетте ғана емес, сонымен қатар қашықтықтан қатынаудың көмегімен университеттен тыс та пайдалануға болады.

Виртуалды зертханаларды бірқатар белгілер көмегімен классификациялауға болады: құрылымдау ортасы, виртуалды лаборатриялардың шынайлылығы, модельмен ара қатынас жасау әдістері, объектінің немесе құбылысты модельдеу мүмкіндігі, алынған нәтижелерді автоматты түрде тексеру және т.с.с.

Виртуалды зертханалар оқу құралдарының техникалық оқыту құралы болып табылады. Олар Internet/Intranet желісінің ақпараттық ресурсы ретінде қабылданады [3].

ЖОО-дағы қазіргі білім беру үрдісі сандық және телекоммуникациялық технологияларға сүйенеді. Олардың, оқу орындардағы осындай технологиялардың дамуына ықпал ететін, екі айқын себептерін белгілеуге болады. Біріншіден, қазіргі кезде дәстүрлі оқыту жүйесімен бәсекеге шыққан, қашықтықтан оқытудың түрлері мен әдістерінің белсенді өсуі. Екіншіден, табиғи фундаменталды саладағы бағдарламаны жасау құралдарының құны арту себептерінен физикалық зертханалық құралдарды табиғат заңдылықтарын көрнекі түрде модельдейтін виртуалды зертханалармен алмасуына жол береді.

Университеттің виртуалды зертханаларын құру мақсаты студенттерге және оқытушыларға жаңа типтегі қазіргі оқу және ғылыми әдістемелік кешендерін интерактивті қолдану мүмкіндігінің пайда болуы [1].

Оқу үрдісінде виртуалды зертханалардың құрылу қажеттілігі кейбір жағдайларда шынайы зертханаларды қолдану қиындықтарына байланысты туындады. Виртуалды зертханаларды шынайылармен салыстырғанда келесі артықшылықтарды атап өтуге болады:

• 
  қымбат құрылғыны және реактивтерді алу қажеттілігінің керек еместігі. Жеткіліксіз қаржыландыруы болмағандықтан көптеген зертханаларда ескірген құрылғы орнатылған, ол сынақтар нәтижелерін бұза алады және оқушыларға қауіптің қайнар көзі ретінде қызмет етуі мүмкін. Сонымен қатар, мысалы, химия сияқты салада, құрылғымен қатар басқа да шығын материалдар (реактивтер) қажет, ал олардың құны өте қымбат. Компьютерлік құрылғылар және бағдарламалық қамту да арзан емес, бірақ компьютерлік техниканың әмбебаптылығы және оның кең таралымы оның кемшілігін жояды;
  
• 
  зертханалық шарттарда жасалына алынбайтын үрдістерді модельдеу мүмкіндігі;
  
• 
  компьютер экранында көрсетімдік визуализация. Қазіргі заманауи компьютерлік технологиялар қосымша техниканың қолдануынсыз шынайы шартарда қиын танылатын үрдістерді, мысалы бақыланатын бөлшектердің кішкентай өлшемдеріне байланысты, бақылауға мүмкіндік береді;
  
• 
  үрдістерге тереңірек ену мүмкіндігі және құбылыстарды басқа уақыт кеңістігінде бақылау, бұл секундтар үлесінде немесе керісінше, бірнеше жылдар бойы созылып өтетін үрдістер үшін өзекті;
  
• 
  қауіпсіздік. Қауіпсіздік виртуалды зертханаларды мысалы, жоғары кернеуі немесе химиялық заттармен жұмыс кезінде қолданудың маңызды бөлімі болып келеді.
  
• 
  виртуалды үрдісті басқаруымен компьютер айналысатындықтан, кіріс параметрлерінің түрлі сынақтарын жылдам өткізу мүмкіндігі туындайды, ал бұл жиі шығыс параметрлердің кірісінен тәуелділігін анықтау үшін қажет.
  
• 
  кейбір жұмыстар компьютерде эксперименттер ретін өткізгеннен кейінгі алынған сандық деректердің үлкен массивтерін өңдеуін талап етеді. Шынайы зертханаларды қолдану кезіндегі осы әрекеттер реттілігінің әлсіз жері – алынған ақпаратты компьютерге енгізу болып келеді. Виртуалды зертханада бұл қадам жоқ, себебі деректер нәтижелердің электронды кестесіне сынақтар өткеннен кейін экспериментатормен немесе автоматты түрде енгізіле алады. Осымен, уақыт үнемделеді және мүмкін қателердің үлесі азаяды.
  
• 
  Жеке және маңызды артықшылық – университет зертханаларында жұмыс істеу мүмкіндігі болмайтын, виртуалды зертханалардың қашықтықтан оқыту жүйесіне енгізу мүмкіндігі.
  

Өкінішке орай, оқу үрдісінде қолданылатын виртуалды зертханалар саны өте аз. Бұл ең алдымен, оларды өңдеуге шығынның көп кетуіне байланысты, ал бұл келесі қорытындыға әкеледі:

1. 
   Мамандырылған бағдарламашылармен, дизайнерлермен және модельдеу саласындағы мамандармен құрылымдалған виртуалды зертханалар өте қымбат бағаланады, бұл кең таралуына кедергі жасайды. Басқа жағынан, таралудың аз мүмкіндігі олардың өңдеуінің кішкентай стимулын құрайды.
   
2. 
   Мамандырылмаған құрылымдаушылармен жасалған виртуалды зертханалар құбылыстардың тар классын модельдеуі кезінде ғана қанағаттанарлық нәтижелерге әкеледі.
   

Виртуалды зертханалардың құрылымдалуы және енгізілуі оқу есептерінің диапазонын кеңейтеді және оларды қазіргі заманауи мазмұнмен қамтып, оқытудың жаңа сатысына өтуіне мүмкіндік береді. Виртуалды зертханаларды дәстүрлілердің орнына қолдануы эксперименталды деректерді алу, оларды өңдеу және ғылыми анализ ортасы саласында интеллектуалды көрсетімдік ұсынылуы оқытудың акцентін келтіреді және алынған нәтижелердің деталды ұғынуына жол береді [1].

Әрине, виртуалды зертханаларда кейбір кемшіліктер де бар. Олардың бастысы зерттеу объектімен, приборлармен және аппаратурамен тікелей байланыстың жоқтығы. Шынайы приборламен жұмыс тәжірибесі қажет, сондықтан шынайы және виртуалды зертханаларды оқу үрдісінде олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін ескере отырып қолданған жөн. Мысалы, қауіп төндіретін объектілермен жұмыс кезінде, бірінші кезеңдерде виртуалды зертханаларды қолданып, тек қажетті машықты алған соң ғана, қажет болса шынайы объектілермен жұмысына көшу керек. Осымен, ойластырып алынған шынайы және виртуалды зертханалардың үйлесімді қолданысы оқу үрдісінің аз шығын жұмсап едәуір тиімділігін қамтамасыз етеді [2].
Қолданылған әдебиеттер

1. Виртуальные лаборатории в учебном процессе вуза, С.А. Запрягаев, С.Д. Кургалин, С.А. Хорошавин, Воронежский государственный университет;

2. Об использовании виртуальных лабораторий в образовании, А.В. Трухин, Томский государственный университет систем управления и радиоэлектроники;

3. Internet/Intranet технологии в образовании, Учебное пособие, Е. Ы. Бидайбеков, С. Н. Конаева, Г. А. Абдулкаримова, Алматы, 2006 г.

Бұлтты технологиялар (Cloud computing) – бұл компьютерлік ресурстарды интернет-қолданушыға онлайн-сервистік қызмет көрсету түрінде ұсынатын, мәліметтерді өңдеуші технологиялар. Бұл жерде «бұлт» термині метафора ретінде қолданылады, ол барлық техникалық қосымшалар жасырулы тұрған күрделі инфрақұрылым бейнесі ретінде сипатталады. Әртүрлі мәліметтер жан-жақтан жиналып, виртуалды бұлт түзеді.

Миллиондаған қолданушыларды өзіне қаратып алған Dropbox бастамасының құпиясы да осында. Ол Google-дан көрі көлемі ірі виртуалды қойма ұсынады. Dropbox компьютеріңізге арнайы бума ашып береді. Оның өзгелерден басты айырмашылығы бұл бумаға сақталған барлық мәліметтеріңіз виртуалды қоймада синхронды түрде сақталып отырады. Dropbox қолданушының барлық әрекеттерін жіті бақылап, кейін интернетке қосылған кез-келген компьютерден профайлды ашқанда жеке компьютердегі құжаттарды көруге болады. Компания сонымен қатар файлдардың көшірмелерін ғаламторда сақтайды. Бір қызығы, компьютердегі сақталған ақпараттар интернетте сақталуы үшін жаңартып отырудың қажеті жоқ. Әрі dropbox-тағы файлды кез келген үшінші біреумен бөлісу мүмкіндігі қарастырылған. Орын алған өзгерістің барлығы барлық компьютерлерде бірдей қайталанады.

Бұлтты технологияларды АҚШ-тың ақпарат бөлімінің бас маманы Вивек Кандра былай сипаттайды. Ол бұлтты технологияны, ас бөлмесіндегі ағып тұрған суға теңейді. Оның айтуынша: ”Келіп тұрған суды қажет кезде кранды ашып аласың, қажет емес кезде жауып қоясың жәнеде ол 24 сағат бойына қол жетімді. Суды қанша пайдалансаң, сонша төлейсін. Пайдаланбасаң төлемейсің”, -деп сипаттайды.

Білім беру саласына да бұлтты технологиялар үлкен өзгерістер алып келері анық. Ақпараттық және аппараттық технологиялардың даму қарқынымен бірге білім беру саласының да қалыспай ілесіп отыруы қиынға соғады. Себебі, жаңа технологияларды оқу процесіне еңгізу ұзақ уақытты және қаражатты талап етеді. Дамыған шет елдердің тәжірибесіне сүйенсек, жоғарыда айтылған қиындықтарды шешу үшін оқыту процесіне «Бұлтты есептеулерді» енгізген дұрыс.

Соңғы жылдарда компьютер қолданушылар ақпараттарын қатқыл дисктерінен гөрі желіде сақтайтын болды, ал екі бірдей программалардың ішінен компьютерге жүктемей, онлайн пайдалануға болатын түрін таңдауда. «Интернеттен тауып, компьютерге сақтау» деген ұғымның орнын «жасап, желілік қызмет көрсету бұлтында басқалармен бөлісу» деген ұғым ауыстырады.

Бұлтты технологиялар оқыту процесіне жаңа кеңістіктерді енгізуде, бұл кеңістікте әр оқушының желіге қосылған өзінің жеке ноутбугы болады. Желі, оқушы компьютерлік сыныптан шықса да ажырамайды, ол кез-келген жерде қол жетімді. Моделі «1 оқушы: 1 компьютер» түрінде болады. Ал Hewlett Packard компаниясы салмағы жеңілдетілген Hp Mobile Thin Client ноутбугы жаңа оқу процесіне өте қолайлы. Олар өзіңмен бірге ұстап жүруге ыңғайлы және оларды «жұқа клиент» деп те атайды. Бұл ноутбуктерге тек браузер орнатылған болса жеткілікті. Қалған оқыту процесіне қажетті оқулықтарды және басқа да ресурстарды «бұлттан» алуға болады. Ал «бұлтқа» оқушылар кез-келген жерден қосыла алады.

«Бұлттағы» оқу процесі үш негізгі бөліктерден тұрады: сақтау, мәліметтерді өңдеу, бірігіп жұмыс істеу. «1 оқушы: 1 компьютер» моделін қолданғанда, желіде электронды кітаптарды, оқушылардың жұмыстарын және т.б. қажетті материалдарды сақтауға және ортақ пайдалануға болады.

«Бұлтты технологияның» оқыту процесіндегі негізгі артықшылықтары: бағдарламалық қамсыздандыруды сатып алуда ақшалай үнемдеулер; кең кабинеттердің қажетсіздігі; әр түрлі жұмыстардың атқарылуы; online бақылау және бағалау; техникалық мамандарға төленетін ақшадан үнемдеу. Сонымен қатар, ауа-райының қолайсыздығынан сабақтар кейінге қалдырылса, оқушылар үйлерінде отырып–ақ, сабаққа толыққанды қатыса алады.

Қорытындылай келе, біздің еліміздегі білім беру саласы «бұлтты технологияларға» көшуі қажет. Кез-келген өркениетті мемлекеттің тәжірибесін алатын болсақ, «бұлтты технология» бүгіннің, я ертеңнің емес, кешегі күннің еншісіндегі дүние. Сондықтан алдыңғы қатарлы 30 мемлекеттің қатарынан табылу жолында «бұлтты технологияға» көшу уақыт талабынан туындап отырған қажеттілік.

Әдебиеттер

1. Елена Гореткина. ИТ-обучение в переходный период // PC Week/RE. – 2011. –

6 декабря. – № 33 (783).

2. Т. В. Алексеева. Использование облачных технологий для организации обучающего информационного пространства. Научна электронная библиотека. elibrary.ru

3. Горожанов А.И. Эволюция «облачных» технологий. Научна электронная библиотека. elibrary.ru

4. http://neweurasia.net/kazakhstan/интернет/«бұлт-технологиясы»-төрге-шықты/

УДК 373.5.02:004

Біріктірілген сабақтарда компьютерлік технологияларды қолдану
Сарманқұлова А.Н. Мұқашова А.Н.

Л.Н.Гyмилeв aтындaғы Eypaзия ұлттық yнивepcитeтi, Acтaнa
Ғылыми жeтeкшi–Aльжaнoв A.К.
«Eшбip aдaмғa бiлiм aлy мeн жeтiлy бepiлe caлмaйды нeмece тeк aйтyмeн ғaнa icкe acпaйды. Oғaн қoл жeткiзyгe тыpыcaтын әpбip жaн coғaн өз eңбeгiмeн, өз күшiмeн ұмтылyы тиic», дeп Диcтepвeг aйтқaн бoлaтын.

Coндықтaн жac ұpпaқты oқытy мeн тәpбиeлeyгe жaңa көзқapac, жaңa тәciл кepeк, жaңa пeдaгoгикaлық iздeнicтep мeн идeялap қaжeт, пeдaгoг pөлiн apттыpaтын пpoцecc жүpгiзiлyi тиic, бұpыңғы пeдaгoг – инфopмaтopдaн қaзipгi кeздeгi oқyшылapғa apнaлғaн тexнoлoгиялapды пaйдaлaнa aлaтын ұйымдacтыpyшы пeдaгoг дәpeжeciнe көтepiлy кepeк.

Пeдaгoгикaлық тұpғыдaн aлғaндa, бүгiнгi күнi бiлiм бepy тexнoлoгиялapының көптeгeн жeтicтiктepiн игepмeй, cayaтты мaмaн бoлy мүмкiн eмec.

Пeдaгoгикaлық тexнoлoгия – бұл жacтapғa әcep eтy тәciлдepi iшiнeн пeдaгoгикaлық тұpғыдaн пaйдaлы caнaлып, пpaктикaдa тиiмдi түpдe қoлдaнy мaқcaтындa мұғaлiм тaңдaп aлғaн, oғaн қaжeт бoлaтын бiлiм, бiлiктiлiк жәнe дaғдылap кeшeнi.

Қaзipгi кeздeгi кoмпьютepлiк тexнoлoгияның бiлiм бepy жүйeciн дaмытy iciнe бepepi ұшaн тeңiз. Бiлiм бepy iciндe aқпapaттық тexнoлoгиялapдың oқытyдың диффepeнциaлдық жәнe жeкe aдaмғa бaғыттaлғaн түpлepiн жүзeгe acыpa aлaтын мүмкiндiктepi бap.Aқпapaттық тexнoлoгиялapды бipгe oтыpып нeмece aлыcтaн oқытy үшiн дe жәнe қaлa мeктeптepiмeн қaтap ayыл мeктeптepiндe дe пaйдaлaнyғa бoлaды. Oлap бiлiм бepyдeгi әлeмдiк тaлaптapды жүзeгe acыpa oтыpып, бaлaлapғa бipтiндeп дүниe жүзiлiк бipiнғaй aқпapaттық кeңicтiккe кipy мүмкiндiгiн бepeдi. Кoмпьютepлiк тexнoлoгиялapды қoлдaнy өздiгiнeн caбaққa дaйындaлy дeнгeйiн apттыpaды; oқy пpoцeciн жүpгiзyдi қызықты eтeдi; шығapмaшылық жaғынaн бұpын бoлмaғaн кәciби дaғдылapды қaлыптacтыpaтын жaңa мүмкiндiктep тyғызaды; ocылapғa қoca, мeмлeкeт мeктeптepгe қoйып oтыpғaн әлeyмeттiк тaпcыpыc дeнгeйiнe дe cәйкec кeлeдi. Кoмпьютep мүмкiндiктepi мeн мұғaлiм бiлiмiн бipiктipe aлaтын мyльтимeдиялық жүйeлepдi пaйдaлaнy apқылы элeктpoндық oқyлықтap жacayғa бoлaтын бoлaды, oлap caбaқты бұpынғыдaн гөpi көpнeктi, қызғылықты түpдe өткiзiп, oқyшылapғa жaңaшa мәлiмeт бepyгe жaғдaй тyғызaды.Мұндaй oқyлықтын мынaдaй бөлiмдepi бoлaды: тeopиялық бөлiм, бaқылay тaпcыpмaлapы, лaбopaтopиялық жұмыcтap, өзiн өзi тeкcepy cұpaқтapы. Бұлap қaлыпты oқyлықтapдa дa бoлaды, бipaқ элeктpoндық oқyлық көлeмi шaғын (бip кoмпaкт- дикiгe тoлық cияды), oның iшiндe бaлaлapды қызықтыpaтын бeйнeфильмдep, дыбыcтық үлгiдeгi мәтiндep мeн әндep бoлғaндықтaн, oның бepepi мәлiмeтi дe тoлыpaқ бoлaды. Мұндaй oқy құpaлы бaлaлapды қызықтыpып, coл пәндi apы қapaй тepeндeтiп oқyғa итepмeлeйтiнi cөзciз, әpинe бiлiм дeнгeйiнe әcep eтпeй қoймaйды.

Мұғaлiм кoмпьютep жeлici apқылы әcep oқyшымeн тығыз бaйлaныcтa бoлғaндықтaн, oл oқытyғa тиянaқты түpдe көңiл бөлiп, әpбip бaлaның жeкe дeнгeйiн aнықтaп, oлapғa жeкe шapaлap қoлдaнyынa дa мүмкiндiк бoлaды.

Жaнa мyльтимeдиялық тexнoлoгиялapғa бaйлaныcты кoмпьютepлiк пpoгpaммaлapды дa көpнeктi мaтepиaл peтiндe қoлдaнып, тecттep жәнe бaқылay жұмыcтapын өткiзiп, шығapмaшылықты дaмытaтын eceптep шығapып, қaшықтaн oқытy caбaқтapынa қaтыcып, бұpынғы қaлыптaғы тәciлмeн қoca кoмпьютepдe дe жұмыc icтeyдi қaтap aтқapып, әpбip бaлaғa бaғыттaлғaн oйын caбaқтapын, т.c.c. жacay мүмкiн бoлып oтыp.

Қaзipгi кeздe жaңa инфopмaциялық тexнoлoгиялap eнгiзy oқyшылapдың мүмкiндiктepi мeн тaлaптapын кoмпьютep apқылы жүзeгe acыpyды жылдaмдaтып бoлaшaққa қapaй eкпiндi қaдaм жacaтып oтыp. Oл үшiн бүгiнгi күнi caбaқ бepyдiң жaңa тәciлдepiн жacay бaғытындa жaқcы жұмыc icтey қaжeт, oлap oқyшылapдын бiлiм дeнгeйiн, шығapмaшылық қaбiлeттepiн apттыpып, кoмпьютepдi дe тeз игepyгe жaғдaй жacaп oтыp.

Қoғaмымыздa кoмпьютep мaңызды әpi көpнeктi opын aлып oтыpғaн ocындaй cәттe кoмпьютepлiк тexнoлoгиялapды oқытy жүйeciндe пaйдaлaнy eлiмiздiң бoлaшaғын бapлық ғылым caлaлapындa жaңa идeялapды ұcынып, oлapды жүзeгe acыpa aлaтын cayaтты ұpпaқпeн қaмтaмacыз eтe aлaды.

Қaзipгi кeздeгi қoғaм индycтpиaлдық кeзeңнeн кeйiнгi дaмyдың aқпapaттық кeзeңiнe aяқ бacты. Oның бacты cипaттapынa – aқпapaттық тexнoлoгиялapды кeңiнeн пaйдaлaнy aдaмдapдың көптeгeн қызмeт түpлepiн кoмпьютepлeндipy, кoммyникaциялapдың бipыңғaй xaлықapaлық жүйeлepiн жacay icтepi жaтaды. Қaзipгi кeздeгi aдaмдap үшiн «кoмпьютepлiк cayaттылық» дeгeнiмiз кeшeгi жaй cayaттылық тәpiздi мiндeттi түpдe icкe acыpылaтын шapa бoлып caнaлyы тиic.

Coңғы кeздe бiздiң қoғaмдa бoлып жaтқaн ayқымды өзгepicтep бiлiм caлacындa дa бipcыпыpa өзгepicтepдiң тyындayынa ceбeпшi бoлып oтыp. Қaзaқcтaндa жaңa бiлiм бepy жүйeci қaлыптacyдa. Бiлiм жүйeciндeгi иннoвaциялық өзгepicтepгe дe пpeзидeнтiмiз Н.Ә.Нaзapбaeв тa нaзap ayдapып, oл Pecпyбликaлық мұғaлiмдep cъeзiндe: «XX ғacыpдың eкiншi жapтыcындa бeлгiлi бoлғaн нәpce – XXI ғacыpдa aлдыңғы caптaғы eлдep қaтapынa өз жacтapының интeллeктyaлды жәнe pyxaни әлeyeтiн бapыншa дaмытa aлaтын мeктeптep мeн жoғapы oқy opындapының eң тиiмдi жүйeciн жacaғaн eл ғaнa көтepiлe aлaды», - дeгeн бoлaтын.

Кoмпьютep - әмбeбaп құpaл. Oнымeн жұмыc icтey кeзiндe пpoгpaммaлық oқытyдың бapлық тәciлдepiн пaйдaлaнyғa бoлaды, мыcaлы, oл тeлeдидap мeн кинoпpoeктop мүмкiндiктepiн көpceтiп, кecтeлep, көpнeкi мaтepиaлдap, кaлькyлятopды, т.c.c. aлмacтыpa aлaды.

Бiлiм бepyдeгi aқпapaттық тexнoлoгиялapды пaйдaлaнy әcipece үcтiмiздeгi кoмпьютepлeндipy ғacыpындa өтe өзeктi тaқыpып бoлып тaбылaды. Бiз жaңa цифpлық тexнoлoгиялap ғacыpынa кipiп жaтыpмыз, eндi жacтapымыз диcплeй «тepeзeci» apқылы Интepнeт кeңicтiгiнe шығa aлaды, aл oның қapым – қaтынac жacayғa, oқyғa, әp түpлi мәлiмeт aлyғa бepepi өтe мoл eкeндiгi бeлгiлi.
Әдeбиeттep

1. 
   А.Хамененко,В.Гофман Самоучитель Delphi.Санкт-Петербург,2003,576
   
2. 
   Хоффман Пол Е.Internet. Краткий справочник-М.
   
3. 
   Уроки информатики в начальной школе.
   
4. 
   Беспалько В.П.Слагаемые педагогической технологии-M,1989г.
   

ӘОЖ 37
ҚАЗІРГІ ЗАМАНҒЫ АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ МҮМКІНДІКТЕРІН БІЛІМ БЕРУ САЛАСЫНДА ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ

Сонымен, жаңаша (инновациялық) оқытудағы басты нәрсе – бұл білім алу және өздігінен білім алу негізінде адам қабілеттерін, икемділіктерін дамыту. Жаңа білім беру парагдимасында тұлғаның қызығушылықтарын қамтамасыз етуде тұтастық, бағыттылықпен бірге мықты негізділік (фундаменталдылық) те шешуші рөлге ие.

Қазіргі заманғы қоғамды ақпараттандыру процесстері және онымен тығыз байланысты білім беру қызметінің барлық формаларының ақпараттандыру процесстері жетілдіру процесстерімен және қазіргі заманғы ақпараттық және коммуникациялық технологиялардың (АКТ) жаппай таратылуымен сипатталады. Мұндай технологиялар ақпаратты жіберу үшін ашық және қашықтықтан білім берудің қазіргі заманғы жүйелерінде оқытушы мен білім алушы арасында қарым-қатынасты қамтамасыз ету үшін қолданылады. Қазіргі заманғы оқытушы ЖАТ саласындағы білімді меңгерумен қатар, өзінің кәсіби қызметінде оларды қолдануда маман болуы қажет.

Ақпараттандырудың негізгі бағыты XXI ғасырдың талаптарына сәйкес қоғамды дамытудың жоғары тиімділікті технологияларына сүйенген жаңа білім стратегиясына көшу болып табылады. Осыған сәйкес қазіргі білім жүйесінің ерекшеліктеріне – оның іргелігі, алдын алу сипаты және осыларға қол жеткізу мүмкіндіктері жатады. Білім беру жүйесін ақпараттандыру бағыттарының бірі заманауи ақпараттық технологияларды білім беру саласына енгізу жұмыстары болып саналады.

• 
  білім беруді ұйымдастыруды жетілдіру, білім беруді жекелендіруді жоғарылату;
  
• 
  білім алушылардың өздігінен дайындалуының өнімділігін арттыру;
  
• 
  мұғалім жұмысының жекелендірілуі;
  
• 
  таралымның және педагогикалық тәжірибенің жетістіктеріне рұқсатты жеделдету;
  
• 
  білім алуға мотивацияны нығайту;
  
• 
  білім беру үдерісін белсенді ету, білім алушыларды зерттеу жұмысына қызықтыру мүмкіндігі;
  
• 
  білім беру үдерісінің икемділігін қамтамасыз ету [1, 2].
  

Заманауи ақпараттық технологиялардың аталып өткен мүмкіндіктерін пайдалану білім берудің төмендегідей жаңа түрлерін кеңінен пайдалануға мүмкіншіліктерін тудырады:

- Интерактивтік сұхбат ол қолданушының компьютермен қарым-қатынасы арқылы жүзеге асырылады. Бұл арада сұхбат мәтінді бұйрықтарға жауап арқылы қарқынды түрде жүзеге асырылып отырады;

- нақты объектілерді басқару;

- экранда көрініс тапқан түрлі объектілердің, құбылыстардың, үдерістердің үлгілерін басқару;

- оқу үдерісінің нәтижелеріне автоматтық бақылау, өзіндік бақылау жасау және бақылаудың нәтижелері бойынша тестілеу, түзетулер енгізу.

 «Қазіргі заманғы ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың мүмкіндіктерін білім беру саласында қолданудың тиімділігі» атты мақаламды қорытындылай келе төмендегідей ұсыныстарға тоқталамын:

- Оқу орындарын қазіргі заманға сай жаңа ақпараттық құрал-жабдықтармен жабдықтау, интерактивтік тақталар мен мультимедиалық кабинеттермен және арнаулы пәндер бойынша электрондық оқулықтармен қамтамасыз ету;

- оқытудың жаңа ақпараттық технологияларын пайдалану бойынша білім жетілдіру курстарын жиі ұйымдастыру;

- ақпараттық құзыреттілікті қалыптастырудан күтілетін нәтиже жаңа заманға сай ақпараттық мәдениеті мен құзіреттілігі қалыптасқан, теориялық білімдерін іс жүзінде қолдана алатын жеке тұлға қалыптастыру [3].
Әдебиет

1. 
   К.Өстеміров, Қазіргі педагогикалық технологиялар мен оқыту құралдары [Мәтін]: Оқу құралы / К.Өстеміров.- Алматы, 2007.- 144 бет.
   
2. 
   “Информатика негіздері” журналы №1, 2010 жыл.
   «Информатика негіздері» журналы №4-2008 жыл – Ж. Садыбекова «Оқу – тәрбие үрдісінде ақпараттық – коммуникациялық технологияны қолдану қажеттілігі»
   
3. 
   С.Т.Мұхамбетжанова, М.Т.Мелдебекова Педагогтардың ақпараттық – коммуникациялық технологияларды қолдану бойынша құзырлылықтарын қалыптастыру әдістемесі. Алматы: ЖШС «Дайыр Баспа», 2010 ж.
   

УДК 620.9:004(063)

В состав окна системы мониторинга температуры ТГУ входят несколько вкладок: «Показания термодатчика», «Схема рассматриваемого контура тригенерации». Для просмотра контура с выработкой тепловой энергии необходимо перейти на вкладку «Схема рассматриваемого контура тригенерации». Все операции по исследованию системы мониторинга температуры ТГУ производится на вкладке «Показания термодатчика».

Рисунок 1 – Интерфейс беспроводной системы мониторинга температуры ТГУ

Рисунок 2 – Код программы системы мониторинга температуры ТГУ

1. 
   Д.Панфилов. Введение в беспроводную технологию Zigbee стандарта 802.15.4 // Электронные компоненты. - №12. – 2004.
   
2. 
   М.Соколов. Программно-аппаратное обеспечение беспроводных сетей на основе техологии Zigbee/802.15.4 // Электронные компоненты. - №12. – 2004.
   
3. 
   LabVIEW для всех. Джеффри Тревис: Пер. с англ. Клушин Н. А. - М.: ДМК Пресс; ПриборКомплект, 2005. ~ 544 с,: ил.
   

ЖОК 37. 016. 02:004 (574)

Дәл бүгінгі күні жаңа ақпараттық технологиялардың мол мүмкіндіктерін пайдаланып жоғары оқу орындарында жүргізілетін күрделі пәндер, атап айтатын болсақ: математикалық модельдеу, амалдарды зерттеу, тиімділік әдістері, сандық әдістер және жүйелік талдау сияқты пәндер бойынша сызықтық емес, дөңес, дискретті және cызықтық программалау есептерін зерттеп жетілдіре түсу күнделікті алдыға қойып отырған көкейкесті мәселелердің бірі.

Осы айтылған көкейкесті мәселелерді шешуге септігін тигізер деген үмітпен біз зерттеу жұмысымызды жоғары математиканың негізгі бөлімдерінің бірі математикалық модельдеу пәнінде қарастырылатын сызықтық программалау есептерін шешуге арнағанды жөн көрдік.

Зерттеу жұмыстың мақсаты – сызықтық программалау есептерінің шығарылу жолдарын, әдіс-тәсілдерін зерттеу.

Мақсатты жүзеге асыру үшін алдымызға келесі түрдегі міндеттер қойылды:

• 
  жоғары математиканың сызықтық программалау тарауы бойынша зерттелген ғылыми еңбектерге салыстырмалы талдау жасау;
  
• 
  сызықтық программалау курсының басқа ғылымдармен пәнаралық байланысы;
  
• 
  сызықтық программалау есептерін шешудің математикалық модельдерін құру;
  

• 
  математикалық модельдеуде амалдарды зерттеудің негізгі кезеңдері, есептердің типтік кластарына сәйкес әртүрлі шешімдер қабылдаудың негізгі принциптерін келтіру;
  

• 
  жоғары математикада сызықтық программалау есептерінің берілуі және оның құрылымын зерттеу;
  
• 
  сызықтық программалау курсын оқытудың әдістемелік негіздері;
  
• 
  сызықтық программалау есептерін шешу әдістері;
  
• 
  сызықтық программалау есептерін симплекстік әдіспен шешу;
  
• 
  сызықтық программалау курсын оқытудың әдістемелік жүйесі;
  
• 
  сызықтық программалау курсынан эксперименттік тәжірибе жүргізуді ұйымдастыру [1].
  

Жалпы сызықтық программалау тарихына қысқаша тоқталып өтелік. Күнделікті өмірде әр түрлі шешімдер ішінен, мүмкін болатын ең дұрыс шешімді таңдап алуға тура келеді. Оны оңтайлы шешім – деп атайды. Мұнда біз қолда бар құралдар мен қорлардың әр уақытта жеткілікті бола бермейтінін ескеруіміз керек. Аз мүмкіндіктерді пйдалана отырып, үлкен жетістіктерге қол жеткізу үшін жоспар, немесе әрекеттердің программасын құру қажет. Оны ғылыми тұрғыдан тиянақтау үшін ХХ-ғасырдың орта шенінде арнайы математикалық аппарат құрылды.

Математиканың бұл тарауы математикалық программалау деп аталды. Мұндағы программалау сөзін ЭЕМ-да программа құрумен шатыстырмау керек. Ол кейін пайда болған сызықтық программалау, серпінді программалау т.с.с. түсініктермен ұштасып жатыр. Сызықтық программалау пайда болған уақыты 1939-жылы Л.В. Канторовичтің «Өндірістік ұйымдастыру мен жоспарлаудың математикалық әдістері» - атты кітабының шыққан уақытымен байланыстырылады. Л.В. Канторовичтің келтірілген математикалық әдістері қолмен есептеуге жарамсыз болады, ал тез есептейтін қазіргі заманғы есептеуіш машиналар жоқ болды. Сондықтан оның жұмыстары біршама уақыт ескерусіз қалды. Екінші жағынан Л.В. Канторовичтің экономикаға қатысты бұл еңбегі көптеген ғылымдар жағынан түсінік таппай, оған жалған ғылым сияқты көзқарас қалыптасты. Л.В. Канторовичке экономикадағы математиканы қолдану бағытындағы жұмыстарын уақытша тоқтата тұруға тура келді.

Сызықтық программалаудың өмірге қайта келуін 1950-жылдардың бас кезінде ЭЕМ-ның пайда болып, жедел қолданысқа енгізілумен байласытыруға болды. Леонид Витальевичтің концепциясы соғыстан кейінгі жылдар қайта ашылды. Америкалық экономист Т. Купманс біршама жылдар бойы математик ғалымдардың назарын әскери тақырыптарға қатысты ұшақтардың ұшу кестесін құру, қорларды таратып орналастыру т.б. проблемаларға аударды. Нәтижесінде математикалық ұжым құрылып, көп жақтардағы сызықтық теңсіздіктермен берілген сызықты функциялардың экстремумын табу есептерін қарастыра бастады. Математиканың бұл тармағы Т. Купманстың ұсынысымен (1951 ж.) сызықтық программалау деп аталды. Кейін операцияны зерттеу, математикалық экономика, экономиеалық кибернетика сияқты аттармен белгілі болып, тарала бастаған сызықтық программалау – сызықтық оңтайлылық үлгілерін зерттеуге, яғни оңтайлы мәндері табылуы қажет есептерді шығаруға, теориялық және сандық талдаулар жүргізуге арналған. Мұндағы үлгілер зерттелетін объектілер мен үрдістердің, құбылыстардың ең маңызды жақтарын, белгілерін көрсетуге мүмкіндік береді. Оңтайлы немесе экстремум мәндер табу. Зерттелетін үдеріс қандай бір болмасын теңсіздіктер жүйесімен сипатталады.

АҚШ-та сызықтық программалау 1947-жылдан бастап, Дж Данциг – еңбектерінде қалыптаса бастады. Ол, кейін симплекстік әдіс деген атақ алған сызықтық программалау есептерін шығарудың қолдануға жеңіл, сандық әдісін ойлап тапты.

Қойылған кедергілерге қарамастан Л.В. Канторович та экономикалық идеяларға құрылған математикалық жұмыстарына қайта оралып, Д.Ж. Данцигтен тәуелсіз симплекс әдістің идеясына келді. Оның бұл еңбектерін жоғары бағалаған Д.Ж. Данциг «Л.В. Канторович өндіріске қатысты есептердің үлкен, маңызды класын математикалық тұрғыдан сипаттауға көз жеткізген бірінші адам болды. Оның ойынша бұлай сипаттау есепке сандық тұрғыдан қарауға және оны сандық әдістермен шығаруға мүмкіндік береді...Л.В. Канторович алғашқы табылған мүмкін шешімді пайдалануға негізделген әдісті сипаттады ...» - деп, өзінің сызықтық программалаудың тарихына арналған еңбегінде атап өтті [2].

Зерттеу жұмысына қайта оралар болсақ, біздің зерттеу жұмысымыз бойынша сызықтық программалау курсынан теориялық және әдістемелік негіздемелер жасалды.

Бірнеше есептердің математикалық модельдері құрастырылды.

Бүгінде сызықтық программалау курсында қамтылатын сызықтық программалау есептерін шешудің әртүрлі әдістері қарастырылып, жинақталған материалдар негізінде университетімізде информатика мамандығы бойынша білім алып жатқан студенттерге эксперименттік тәжірибеде сынақталуда, оның тиімділігін анықтау күтілуде.

Келешекте, зерттеу жұмысының нәтижелері республикамыздың кез-келген кәсіптік және жоғары оқу орындарына оқу үрдістеріне енгізулеріне ұсыныстар жасауға болады.

1. 
   Байғожанова Д.С., Ермекова Н.С.Сандық әдістер: оқу құралы. Талдықорған: 2011 ж, – 200 б.
   
2. 
   Тасмамбетов Ж.Н. Экономикадағы математикалық әдістер мен үлгілер. Оқу құралы. Екінші басылым. – Ақтөбе, 2010, – 385 б.
   

Ғылыми жетекшісі Қойшыбекова А.Қ.

Компьютерді құрайтын орталық процессор, жедел жады, қатқыл дискі және басқа ақпараттық бөлшектерден жинақталған құрал ғана емес, сонымен қатар бағдарламалық бөлім- операциялық жүйе және қосымша бағдарламалар. Егер механикалық құрылғылары мерзімді профилактиканы талап етсе, онда бағдарламалық бөлімі міндетті түрде қажет етеді, себебі бағдарламалық бөлім 100 пайыздық жағдайдың 90пайыз жағдайында компьютердің істен шығуына себеп болады. Сондықтан әркез операциялық жүйені алдын-ала профилактикадан өткізіп тұру керек, олай етпеген жағдайда оны қайта орнатуға тура келеді, ол бүкіл қолданбалы бағдарламаларды қайта орнатуды қажет етеді.

Компьютерге вирус енісімен көптегеніс–әрекеттер жасай алады. Ashar (Pakistan, BrainнемесеDungeonдегенатпенбелгілі) – еңалғашқы РС–вирустардыңбірі. Олвинчестердегі 360 Kb ақпаратты өзгертіп, оларды бүлінген файлдар түрінде көрсеткен. Melissa вирус – жаңа «құрт» вирус. Ол Word документтерінежабысып, макеттердібүлдіріп, өзінMicrosoftOutlook кітапшасына жіберген. Ол 2004 жылдың 3-30 наурызаралығында әрекет еткен. Ал ExploreZip «құрт» вирусы почталық файлдарға тіркеліп, қатты дисктегі файлдарды өшірген.

Бұл вирустың бір ерекшелігі–ол тек Windows жүйесін қолданатын компьютерлерді ғана бүлдіреді. Бұл вирустың зиянды болғаны соншалық–мұның пайда болуын АҚШ–тың ФБР қызметкерлері талқылап, оны жасаушыларды тауып берген адамға SCO компаниясы 250мың АҚШ доллар көлеміндегі сыйлық беретінін жариялады.

Моррис атты құрт. Бізге белгілі 1969 жылы АҚШ-тың Қорғаныс Министрлігі Advanced Research Projects Agency NETwork–Arpanet желісін құрды. Бұл есептеуіш машиналар аймағында хабарласуға, үлкен зерттеу орталықтарын, лабораторияларды, университеттерді бір- бірімен программалық және массивтік деректермен алмасу үшін пайдаланылды. Бірақ бұл желіде туылған проблемалардың бірі – вирустар. Вирустардың желілерді бүлдіріп, ақпараттарды жойып, компьютерлік жүйелерді қатардан шығаруға мүмкіндік алды. Осыған сәйкес 1988 жылы 2 қарашада қиын да қызықты оқиға болды. Бұл Моррис атты құрт еді. Бұл вирустар желілерді шабуылдай отырып, адам мен компьютер арасындағы байланысты үзеді және тез арада компьютерлік желілерді бұғаттайды.

Кейіннен вирустың алғашқы әсерлері анықталды. Алғашында вирус АҚШ–тың ұлттық желісінің телекоммунативтік каналдарына таралған. Вирус әсері нәтижесінен тек компьютерлік желілер ғана емес, өз шегінен асқан жүктеу әсерінен компьютерлік тораптардың бәрі бұғатталған. Ұйымдастырушылар жүйе бүлінгенін білмей, қайта, жүктелген жүйеге де кіру мүмкіндігінен, оларға қарсы іс -әрекет ету қабілетнен айырылады. Сонымен қатар бүлінуге Unix Berkeley 4.3. жүйесі де ұшыраған. Тек 2 – 3 қараша аралығында 6000 компьютер вирус әсеріне шыдамаған. АҚШ Қорғаныс Министрілігі қажырлы еңьек арқасында бұл жасаушы ұсталған. Ол – 23 жастағы Корнель университетінің студенті Роберт Таппан Моррис.

Бұл вирус шығысеуропалық сағат бойынша 03.00 де мамырда басталған. Оны Филлипиннің оқушысы құрастырып шыққан. Алғашқы күні вирус АҚШ континентін, содан соң Азия, Еуропа континентерінің компьютерлік желілерін бүлдірген. “ Washington Post” газетінің деректері бойынша бір сағат ішінде вирус Швецияның 80% компьютерін, Германияның 70% компьютерін, Біріккен Корольдықтың компьютерінің үштен бірін істен шығарған.

Әйелатыменаталғанэлектрондық тайфун. АҚШ – тың Нью– Джерси штатының 30 жастағы Дэвид Смит “Melissa” вирусын шығарған. Негізінен “Melissa” вирусы электрондық почта хатынажабысып, қызмететіптұрған Microsoft Outlook жүйесінің Microsoft Exchange Server серверін бүдіреді. Бұл вирустың басқалардан айырмашылығыкомпьютерлікжелілердіістеншығармайды[3].

Қорытындыға келгенде, компьютерлік вирустар өзін–өзі тарата алатын және сол арқылы компьтерге белгілі зиянды әрекеттер жасай алатын кішігірім программалар.
Бұл компьютерлік вирустардың түрлерінің көптігі сол – олардың тигізетін әсерлері де алуан түрлі болады. Олар компьютерге тек жай әсер етуі мүмкін, не болмаса үлкен зардап әкелуі мүмкін. Сондықтан әрбір адам компьютерлік вирустардан өз комьютерлерін қорғау білуі керек, яғни күнделікті компьютерді қолдану ережелерін қадағалап, вирус жұққандай болса, антивирустік программаларды қолдана білу керек. Сонымен компьютерлік вирустардан әр адам сақтана да, оны емдей ала да білу керек. Компьютерлік вирустардың күннен – күнге көбеюі олармен күрес тоқталмайтынын көрсетеді.
Қолданылған әдебиеттер

1. 
   Ян Гордон «Компьютерные вирусы без секретов»\ Москва 2004 – 320 бет.
   
2. 
   Е.Қ.Балапанов.«Жаңаинформациялықтехнологияла\Алматы 2003- 400 бет.
   
3. 
   Пайдалынған әдебиет: информатика, ақпараттық технологиялар және
   

Оқушы өзін қоршаған ортаны барлық сезім мүшелері арқылы танып, біледі, алайда олардың қабылдауы әртүрлі. Ақпаттарды қабылдаудың негізгі арналары: есіту, көру және сезу болып табылады. Өзін қоршаған ортадан қабылдайтын мәліметтердің 90 пайызын көру жүйесі арқылы, 9 пайызын есту жүйесі арқылы, тек 1 пайызын сезім мүшелерінің көмегімен қабылдайды. Көру жүйесі –  есте сақтаудың түрлері ішінде жетік, үздік дамығаны. Педагог – психологтардың зерттеулері бойынша берілетін білім оқушының ішкі мұқтаждығымен  сәйкес келмесе, онда оқу процесінде қиындық туындайды. Тәжірибе тұрғысынан информатика пәнін алатын болсақ, компьютермен жұмыс істеу кезінде жаңа ұғымдармен таныс болмауынан және техника құралын бірінші рет пайдаланып отырғандықтан, оның мүмкіншілігі мен қажеттілігін білмеуі салдарынан оқушылардың өздеріне деген сенімсіздігі туады.

Қазіргі кезде мектепте жас ұрпақ тәрбиесі, оның жеке тұлғасының жаңаша қалыптасуы, әлеуметтік дүниеге көзқарасы, жалпы болмысы, ең алдымен мұғалімге байланысты. Қазіргі заман мұғалімінен өз пәнінің терең білгірі болуымен қатар, тарихи танымдық, педагогикалық – психологиялық, саяси экономикалық, білімділік және ақпараттық сауаттылық талап етілуде. Ол заман талабына сай білім беруде жаңалыққа жаны құмар, шығармашылықпен жұмыс істеп, оқу-тәрбие ісіне еніп, оқытудың жаңа технологиясын шебер меңгерген жан болғанда ғана, білігі мен білімі жоғары жетекші тұлға ретінде ұлағатты саналады.

Оқушы білімінің сапалы болуы бір жағынан мұғалімнің сабақ беру шеберлігі мен жаңа технологияны тиімді пайдалана білуіне байланысты болса, екінші жағынан мектептің техникалық материалдық базасының жабдықталуы да әсер етеді. Оқушының мектепте алған білімді тек игеріп қана қоюы жеткіліксіз, оны жетік меңгеру арқылы болашақ өмірінде өз қажеттілігіне жарата білуі керек. Соңғы кездері мектебіміз сабаққа қажетті электрондық оқулықтармен, интерактивті тақтамен және мультимедиялық кабинеттермен жабдықталды.

Бүгінгі күннің басты ерекшелігі оқу процесінде жетілдіру жолында ең озық әдістемелер іздестіріліп, оқу орындары әртүрлі оқу бағдарламамен  жұмыс істеуде. Солардың ішінде оқушы үшін электрондық оқулықты пайдалану арқылы:

-  оқу материалдары туралы оқушыларға дәл және толық ақпарат беру арқылы оқыту сапасын арттырады. Оқытудың көрнектілігін арттырып, оқу материалын саналы игеруге жеткізеді;

-  абстрактылы оқу материалдарын нақтылыққа жеткізіп, оқытудың тиімділігін жетілдіреді;

-  оқу материалының маңызын арттырып, уақыттан ұтып, есте сақтау қабілеттерін жетілдіруге қол жеткізеді. Есте сақтаудың әсер алу, қайталау ассоциация арқылы оқу материалдарын терең игеруге жеткізеді;

-  мұғалім мен оқушы еңбектерін жеңілдетіп, пікір алысып, байланыстарын арттырады[1].

Оқу әдістемелік кешенді құрудың формасы иілгіш, динамикалық түрде болуы керек. Сонымен бірге теориялық материалдармен қатар, әдістемелік бөліктерді қамтып, оқушылардың, оқу материалын жете түсініп, өз бетінше ізденісін, талабын оятатын деңейге бағытталуы қажет. Оқу әдістемелік кешеннің құрылымы білім беру аясының дамуына байланысты жаңарып отыруы тиіс.

Оқу құралында моделденетін оқу қызметінің әлеуметтік тапсырыс арқылы анықталады. Бүгінде ол-өз бетінше ойлап, әрекет жасай алатын, қажетті ақпаратты тауып, талдап, пайдалана білетін жеке тұлғанын дамуын қалыптастыру болып табылады. Оқу құралы оқу және тәрбиелеу үрдісінің маңызды құралы ретінде оқушы мен мұғалімге арналған. Оқушы үшін ол ақпараттар көзі, оны меңгеру және өзін-өзі бақылау үшін қолданылады. Мұғалім үшін оқушылардың оқу танымына жетекшілігін бағдарлау, оқытуды бақылау және жекелеу үшін колданылады.

Жаңа ақпараттық технологиялар пайда болмастан бұрын, сарапшылар мынадай жағдайға назар аударған. Егер меңгерілетін материал дыбыс арқылы (аудио) берілсе, 4\1 көлемі есте қалады екен. Ал ақпарат көру арқылы берілсе, оның 3\1 көлемі есте сақталады. Осы екі әдіс (есту және көру арқылы) бірдей қолданылса, онда ақпараттың 50%-ы меңгерілетін болған. Білім алу процесіне студент өзі белсенді қатысып отырса, онда материалдың меңгерілуі 75%-ға дейін жоғарлайды екен [2].

Қазіргі кезде пайдаланып жүрген білімді ақпараттандыру құралдары мен форманың көптүрлілігі оқу үрдісінің дидактикалық тиімділігін максимальды жетістікке жеткізілуі тиіс. Сонымен бірге, қазіргі кездегі ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың жекелеген құралдарын әр түрлі сабақтарда, мәселен, ақпараттық іздеу, тәжірбиелік зерттеу және өздігінен оқуға, сондай-ақ оқушылардың ақпараттық өңдеу әрекетінде алған білімдерін көрсету кезінде кешенді түрде пайдаланған кезде ғана дидактикалық тиімділікке қол жеткізуге болады.

Қорыта келгенде электрондық оқулықты қолдану барысында оқушылардың сабаққа деген қызығушылығының күрт артқандығы байқалады. Мұғалімдер де өздеріне қажетті әдістемелік, дидактикалық көмекші құралдарды молынан ала алады. Заман талабына сай жас ұрпаққа сапалы білім беруде электрондық оқулықтарды сабаққа пайдалану – оқытудың жаңа технологиясының бір түрі ретінде қарастыруға болады. Сонымен қатар электрондық материалдарды сабақта пайдалану кезінде оқушылар бұрын алған білімдерін кеңейтіп, өз бетімен практикалық тапсырмалар орындайды. әрбір оқушы таңдалған тақырып бойынша қажетті материалдармен танысып, кестелер және сызбалармен жұмыс жасауға дағдыланады. Электрондық оқулық арқылы түрлі суреттер, бейне көріністер, дыбыс пен музыка тыңдатып көрсетуге болады. Бұл, әрине мұғалімнің тақтаға бормен жазып түсіндіргенінен әлдеқайда тиімді, әрі түсінікті. Меңгерілуі қиын тақырыптарды компьютердің көмегімен түсіндірсе жаңа тақырыпқа деген баланың құштарлығы оянады деп ойлаймын.

1. 
   .Ж.А.Қараев «Білім беру процесіндегі танымдық әрекеттің белсенділігі. Алматы: Жазушы:2005 жыл 146 бет
   
2. 
   Әжібекова Ж. Оқу процесінде гипермәтіндік электрондық оқулықтарды енгізу. // “Информатика негіздері”, №3, 2003. – 5-7 б.
   

Предусмотреть демонстрацию пользователю работу основных функций графического редактора. Рис. 1

Разработка программы «Графический редактор»

«Тело» программы состоит из именованных элементов. Начальное значение useHandCursor для всех кнопок false. В клипе pole инициализированы две переменные для хранения количество клипов и глубин, он содержит в себе самый главный скрипт для рисования. [1] .

Основное предназначение программы – это просмотр и демонстрация свойств графических компонентов. Интерфейс программы предельно прост и понятен на интуитивном уровне. Пользователь имеет возможность наглядно раскрыть все компоненты изучаемой темы.

Для создания демонстрационной программы в качестве средства разработки была выбрана среда программирования Macromedia Flash, так как Macromedia Flash – это программа, простая в использовании, но очень мощная система позволяет создавать уникальные на основе векторной графики со встроенной поддержкой интерактивности. [2]

Внутренний язык программирования Action Script позволяет сопровождать какие-либо действия или события, какими-либо звуковыми или видео эффектами, проводить сложные математические расчеты. Возможности Action Script сравнимы с возможностями JavaScript и VBScript.

Программа также оснащена дополнением - библиотекой Library. Она представляет собой перечень всех используемых констант, в качестве которых могут выступать как нарисованные символы, так и импортированные графика и звуки. Библиотека позволяет обратиться к любому элементу вне зависимости от того, на каком слое он находится. [3,4]

pole.useHandCursor = false;

undo = false; //значит, что отменять сейчас нечего

i1.gotoAndStop(2);

pole.instrument = 1; // переменная, хранящая номер выбранного инструмента

on (press)

this.startDrag(false, 0, 0, 80 ,0);

this.onMouseMove=function() {

_root.a1=Math = function() {

_root.smp.k._alpha=_root.a1;

}}

On (release, releaseOutside) {

delete onMouseMove;

}

Основные системные требования к разработке пользовательского графического редактора: ОС Windows, Оперативная память – 16 Mb RAM.

1. 
   Роберт Пеннер. Программирование во Flash MX.
   
2. 
   М.А. Баньщикова.Мультимедиатехнологии.Учебно-методический комплекс, Томск
   
3. 
   Томский государственный университет  [Электронный ресурс]
   

4. 
   Б.Г. Жадаева. Самоучитель Flash MX
   

Важным моментом является тот факт, что в процессе обучения детей младших классов огромную роль играет визуализация подаваемых порций учебного материала, для более грамотного осмысления и закрепления материала. Возраст 6-11 лет является чрезвычайно важным для психологического и социального развития ребенка. Вначале у него формируется интерес к самому процессу учебной деятельности без осознания её значения. Только после возникновения интереса к результатам своего учебного труда формируется интерес к содержанию учебной деятельности, к приобретению знаний. Вот эта основа и является благоприятной почвой для формирования у младшего школьника мотивов изучения общественного порядка, связанных с подлинно ответственным отношением к учебным занятиям. И именно в это время, вводя в процесс образования электронные издания с большим содержанием аудио, видео, графических материалов, а так же красочного оформления, можно добиться высокого уровня мотивации ребенка, интерес которого будет направлен в ранних стадиях на изучение запоминающейся, интересной оболочки программы, а лишь позже произойдет осмысление полученной информации. Не стоит упускать тот факт что значительно лучше в младшем школьном возрасте развито непроизвольное внимание и всё новое, неожиданное, яркое, интересное само собой привлекает внимание учеников, без всяких усилий с их стороны.

При создании и использовании электронных учебников и образовательных комплексов, стоит принять во внимание тот факт, что время работы за экраном компьютера ребят младшего школьного возраста ограничено и составляет в среднем 10-15 минут. Исходя из этого, делаю вывод о том, что актуально использовать интерактивные учебные пособия не только в классе, но еще и давать задание на самостоятельное изучение дома. Например, работая с таким комплексом, педагог имеет возможность дать теоретический материал в классе, а на дом оставить выполнение упражнений, которые так же должен содержать данный учебник. К плюсам можно отнести тот факт, что ребенок, придя домой сможет не только выполнить задание, но и повторить теоретический материал, ведь у школьников данной возрастной категории более развито наглядно-действенное мышление и грамотно, красочно оформленное пособие наверняка будет привлекать его внимание вновь и вновь. А как говориться, повторение – мать учения. Да и к тому же, каждый из нас был ребенком, и я не скажу ничего нового, упомянув тот факт, что наглядная игровая форма обучения всегда ближе ребенку, нежели монотонное получение теоретической информации без подтверждения её на практике.

К тому, же информация, подающаяся в электронном виде, всегда может быть отредактирована, а значит, возрастает актуальность подающихся знаний. А если учесть, что в настоящее время происходит колоссальное количество изменений и нововведений, то обычные печатные учебники порой становятся просто не актуальны.

Исходя из всего вышесказанного, приходим к выводу, что использование электронных образовательных изданий, способно привнести в процесс обучения младших школьников весьма много положительных качеств таких как: наглядность, доступность, актуальность. Но не смотря на огромное количество плюсов данного вида образовательных ресурсов, не стоит забывать в формирование интереса к содержанию учебной деятельности, приобретению знаний связано с переживанием школьниками чувства удовлетворения от своих достижений. А подкрепляется это чувство одобрением, похвалой учителя, который подчёркивает каждый, даже самый маленький успех, самое маленькое продвижение вперёд. Младшие школьники испытывают чувство гордости, особый подъём сил, когда учитель хвалит их. А это значит, что даже самые современные учебники, не приведут к желаемому результату, если современные технологии не будут идти бок о бок с педагогическим мастерством преподавателя.
Литература

1. 
   Сырицына Светлана Ивановна. Психологические особенности детей младшего школьного возраста (выступление на МО учителей начальных классов).
   

Кез келген электронды оқыту ресурстары тиімділігі, нәтижелілігі және қолдану мүмкіндігі кәсіби тілде "педагогикалық дизайн" деп аталатын дұрыс жоспарлау немесе дизайнға тәуелді.

Педагогикалық дизайн – салыстырмалы түрде жас пән. Instructional Design терминінің мағынасына үңілсек, ол Instruction және Design деген екі сөзден тұрады. Instruction сөзі жалпы мағынада оқытуға негіз болатын іс шаралар жиынтығын береді. Design сөзі – кез келген "шығармашылық үлгісі" мағынасын беретін ортақ термин. Педагогикалық дизайнның мақсаты - оны жоспарлауда және жеке білім алушыларге үйренуге кең көлемді жағдайына мүмкіншілік тудыру болып табылады. Бұл дегеніміз оқытудың тиімді және жүйелі жобасын жоспарлау керек [1].

«Instruction» (қаз.–оқыту) сөзіне байланысты бірнеше сөз тіркесі бар. Ең көп тарағандары - Instructional Science (қаз.-педагогикалық ғылым), Instructional Technology (қаз.-оқыту технологиялары), Instructional Design (қаз.-педагогикалық дизайн). Педагогикалық ғылым оқытудың теориялық тұрғыда жүзеге асуын қамтамасыз етеді. Оқыту технологиялары - негізінде педагогикалық дизайн жататын, педагогикалық ғылымның қолданбалы аспектісі.

Instructional Design/педагогикалық дизайн тіркесінің мағынасы Design сөзінің өзімен де анықталады. Дизайнның өзі ғылым болып саналады және белгілі бір мақсатқа негізделген әрекеттің жоспары мағынасын білдіреді. Педагогикалық дизайн – соңғы қырық жылда ғылымға енген оқыту пәні. Бұл теориясы мен мазмұны психология мен мультимедиалық орта теориясына негізделген жаңа кәсіп түрі болып табылады. Көптеген ғалымдар педагогикалық дизайнға өз анықтамаларын берген. Солардың кейбіріне тоқталайық:

• 
  Педагогикалық дизайн - оқыту мәселесін айқындау үшін жүйелік үдерістерді қолдану, осы мәселенің шешімін табу үшін не істеу қажеттігін сезіну және осы шешімдерді жүзеге асыру дегенді білдіреді (McArdle, 1991).
  
• 
  Педагогикалық дизайн - білім беруге негізделген жағдайларды ендіру, бағалау және тарату шарттары толық сипатталған ғылым (Richey, 1986).
  
• 
  Педагогикалық дизайн – бұл сұраныс пен оқыту мақсаттары сараптамаларының және осы сұранысты қанағаттандыратын білім беру әдістерінің біртұтас үдерісі (Briggs, 1977).
  

Педагогикалық дизайнның теориясы мен моделін қарастырайық. Алдымен теория мен модель арасындағы айырмашықты анықтайық.

Теория бақылау және түсінік беруге ортақ анықтама береді, ал модель көруге болмайтын немесе тікелей тәжірибе жасай алмайтын ойдағы көрініс (ойдағы сурет).

Педагогикалық дизайн теориясы адамдардың оқуы мен дамуына қалай көмек беруге болатындығының анық әрі нақты басшылығын ұсынады. Оқыту мынадай түрлерге бөлінеді: когнитивті/түсінікті, эмоциялы, әлеуметтік, физикалық және рухани.

Педагогикалық дизайнның әр түрлі авторлар әзірлеген бірнеше теориялары мен моделдері бар. Reigeluth педагогикалық дизайн теориясының барлық қағидаларына сай келетін үш негізгі сипаттарды айқындаған:

• 
  бағдарлау/дизайнның бағыты,
  
• 
  оқыту әдісі және оқу жағдайының анықтамасы,
  
• 
  жеке әдістемелерге жіктеуге болатын педагогикалық әдістер.
  

• 
  оқытуды әр түрлі жағдайда жүзеге асыратын - әдістер.
  
• 
  көптеген қолжетімді оқыту әдістерін қамтамасыздандыратын - оқыту құралдары
  
• 
  сапалы оқыту құралдарын жасау мүмкіндігін қамтамасыздандыратын- жүйелер.
  

• 
  оқыту мақсатының анықтамасы мен сараптамасы,
  
• 
  оқыту мақсатына жетудің әдістерін жоспарлау мен жобалау,
  
• 
  жоспарланған іс-әрекеттің жүзеге асуы,
  
• 
  мақсаттар мен стратегияларды қайта қарау және бағалау және т.б.
  

• 
  Analysis/Анализ/Сараптама – білім алушылар және оқыту мәселелерінің оқыту ортасы
  
• 
  Design/Дизайн/Дизайн – педагогикалық қызметті құрудың жоспарын құрастыру
  
• 
  Development /Разработка/Зерттеме - педагогикалық қызметті құру
  
• 
  Implementation / Внедрение/Ендіру - жобалауды ендіру
  
• 
  Evaluation/ Оценка/Бағалау – білім алушыларды бағалау жұмыстары және берілген жобаның тиімділігі.
  

Қорыта келе жобалау, зерттеу және бағалау процесінде оқыту материалдарын қолданғанда: жүйелі білімді алуға, нәтижелі жұмыс атқаруға болады. Сол себепті білім бағыты бойынша даярланатын мамандықтар үшін, соның ішінде 5В011100-Информатика мамандығы үшін, «Педагогикалық дизайн» пәнін оқу үдерісіне енгізу мәселесі қарастырылса деген ұсыныс білдіремін.

1. Уваров А.Ю. Педагогический дизайн // Информатика: прил. к газ. «Первое сентября». – Б.м. – 2003. – 8-15 авг.(№30). – стр.2–31.

2. Курносова С.А. Педагогический дизайн: эксплицирование понятия, Международный журнал экспериментального образования, -Москва №8, 2012г, стр.36-42.
УДК 517.51
Особенности внедрения технологии обучения в образовательный процесс бакалавриата
Шалабаева Д.Д., Жангужина А.Е., Балябкина А.П.

Северо-Казахстанский государственный университет им. М. Козыбаева,

Петропавловск
Научный руководитель - Кольева Н.С.
Под педагогическим экспериментом будем понимать специально организованное исследование, проводимое с целью выяснения эффективности применения тех или методов, средств, форм, видов, приемов.

Методами педагогического исследования называют совокупность приемов и операций, направленных на изучение педагогических явлений и решение разнообразных научно-педагогических проблем.

Общая методика проведения нашего педагогического исследования основана на работах А.Ф.  Аменда [1], Ю.К. Бабанского [2], В.И. Загвязинского [3], А.Я. Найна [4], в которых определены общие требования к организации педагогического исследования.

Целью экспериментальной работы является проверка выдвинутой гипотезы исследования, согласно которой, процесс развития информационной компетентности студентов будет успешным, если будет разработана и внедрена технология обучения профилирующих дисциплин студентов-бакалавров специальности 5В011100 «Информатика».

Экспериментальная работа осуществлялась на базе Северо-Казахстанского государственного университета им М. Козыбаева на кафедре «Информационные системы» у группы Ин(о)-11. В начале для знакомства со студентами были проведены различные тесты, тесты – опросники для определения уровня коммуникабельности, изучения темперамента и характера учащихся, диагностики индивидуальных свойств, внутригруппового отношения (таблица 1).

Таблица 1. Методы диагностики

В педагогическом эксперименте устанавливается эффективность различных методик обучения. Такие эксперименты называются сравнительными.

Например, необходимо сравнить эффективность занятий по общему уровню подготовленности студентов с преобладанием в первом случае – упражнений на память, во втором – на внимание и в третьем – на логическое мышление (таблица 2).
Таблица 2. Методы диагностики

Полученные результаты из таблицы 2 представлены на диаграмме:

Таким образом, полученные в ходе констатирующего этапа эксперимента данные показали низкую подготовленность студентов-бакалавров специальности 5В011100 «Информатика», что подтверждает необходимость в условиях педагогического эксперимента внедрение разработанной технологии обучения.

1. Образование в ХХI веке: проблемы и поиск их решений [Текст] / под ред. А.Ф. Аменда, В.В. Латюшина: – Челябинск: Юж.-Урал. кн.изд-во, 2003. – 592 с.

2. Бабанский Ю.К. Проблемы повышения эффективности педагогических исследований: дидактический аспект [Текст] / Ю.К. Бабанский. – М.: Педагогика, 1982. – 192 с.

3. Загвязинский В.И. Методология и методы психолого-педагогического исследования [Текст]: учеб. пособие для пед. вузов / В.И. Загвязинский, Р.А. Атаханов. – М.: Академия, 2001. – 208 с.