Семинар сабақтарының мазмұны және студенттермен оқытушының Өздік жұМЫСтарының тапсырмалары 1 Философияның пәні, қызметтері мен салалары
философия және фәлсафа.фалсафа ілімінің философия тарихындағы рөлі
жүктеу/скачать 41,48 Kb.
|
1 апта семинар сурактары
a23dff83fbee4e9d94fb487f65f4fdb5
| философия және фәлсафа.фалсафа ілімінің философия тарихындағы рөлі
Аристотель ("Aristotle") (көне грекше: Ἀριστοτέλης; б. з. б. 384 ж., Стагира (Орталық Македония), Колхида түбегі — б.з.б. 322 ж. 7 наурыз[1], Халқида, Еубея аралы) — ежелгі грек философы, Платонның шәкірті, Ескендір Зұлқарнайынның (Ұлы Ескендір) ұстазы, «адамзаттың бірінші ұстазы» деген құрметті атаққа ие[2][3]. Ол ғылым мен парасаттың көптеген тақырыптарын жүйелі әрі жан-жақтылы зерделеп, жаратылыс пен өмірдің түрлі құбылыстарына ғылыми зерттеулер жасап, артына сүбелі еңбектер жазып қалдырды. Аристотель ғылымның көптеген саласының алғашқы негізін қалады, олардың арасында физика, метафизика, поэтика, театр, музыка, логика, риторика (шешендік өнері), саясат, этика, эстетика, биология, зоология және экономика қатарлылар айрықша аталады. Ол қалдырған пәлсапалық пайым жүйесі мен ғылыми зерттеу дәстүрі кейінгі діни мәдениеттерге, шығыс-батыс өркениетіне айрықша ықпал етті. Қазақтың ұлы ойшылы Абай Құнанбайұлы өзінің «Ескендір» поэмасында Ескендірдің көзтоймастығына салыстырмалы Аристотельдің ғажайып даналығын айқын сипаттайды. Аристотельдің бастапқы тезисі-қарым-қатынас-бұл адамның табиғи қасиеті және ізгілік. Байланыс Тарихи түрде келесі бес формада дамиды: 1. Отбасы 2.Рулар (отбасының ортақтығы) 3. Ауыл (рулардың ортақтығы) 4. Полис (мемлекет, отбасылар қауымдастығы) Осылайша, Аристотельдегі мемлекет қарым-қатынастың ең жоғары формасы болып табылады. Аристотель алғаш рет мемлекеттердің толық жіктелуін жасайды. Аристотель түрлерге бөлінуде екі критерийді қолданады: 1. Мемлекеттер дұрыс және бұрыс (дұрыс-жалпы игілік үшін бағытталған, дұрыс емес-жеке игілік үшін ереже) 2. Билеушілердің саны бойынша мемлекеттер бір ережеге, бірнеше адамның билігіне және көптеген адамдардың билігіне бөлінеді. Осы өлшемдерге сәйкес Аристотель мемлекеттердің келесі түрлерін атайды. Дұрыс: біреуінің билігі-монархия, бірнешеуінің билігі-ақсүйектер, көпшілігінің билігі – саясат. Қате: біреуінің билігі-тирания, аз бөлігі – олигархия, көпшілігі-демократия. Аристотельдегі мемлекет туралы түсінік әділеттілік ұғымымен байланысты. Әділдік-мемлекеттің ең жоғарғы мақсаты. Игілік( аралық мақсат) - > әділеттілік (негізгі мақсат) Аристотельдің дұрыс және бұрыс мемлекеттері 26.11.201514110 Ежелгі грек философы Аристотельдің түсінігінде мемлекет отбасы секілді табиғи даму нәтижесінде пайда болған. Ежелгі грек философы Аристотельдің түсінігінде мемлекет отбасы секілді табиғи даму нәтижесінде пайда болған. Отбасы мен ауылдар – адамдардың өзара араласуының алғашқысы формасы. Мемлекет – араласудың жоғары формасы. Адам – саяси жануар және ол өзінің дамуын мемлекетке келіп тоқтатады. Ғалымның айтуынша, мұндай деңгейге барлық халықтар жете қойған жоқ. Мәселен, варварлар өмірдің саяси формасын жасауға қабілетсіз, өйткені олардың адами табиғаты жеткілікті деңгейде дамымаған еді. Платонның идеалды мемлекет туралы жобасымен келіспеген Аристотель саяси құрылымдар түрлерінің өзіндік классификациясын ұсынды. Ол мемлекеттің 3 дұрыс және 3 бұрыс түрін ерекшеледі. Аристотельдің мемлекеттерді дұрыс және бұрыс деп анықтау қағидасы адамдарға бақыт сыйлау үшін мемлекетке не қажет екендігіне негізделген. Мемлекетте заңдар болады және ол заңдарды билік мемлекет пен оның азаматтарын қорғау үшін пайдалануы тиіс. Ал азамат болу үшін бірқатар азаматтық құқықтарға ие болып, өзі тұратын елдегі мемлекеттік құрылымның негізгі қызметтерін атқаруы қажет, яғни заң шығару, әкімшілік және сот қызметтерінде жұмыс істеп, мемлекетте бекітілген құдайға сыйыну. жүктеу/скачать 41,48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|