Соңғы ми. Ми жарты шарының сыртқы құрылымы

Соңғы ми (конечный мозг); (лат. telencephalon) — сүйелді, күсті дене арқылы байланысқан екі жартышардан немесе үлкен ми сыңарларынан тұратын үлкен ми бөлігі.

Ми жабыны жоғарғы сатыдағы сүтқоректі жануарларда, әсіресе адамда өте жақсы жетілген. Онда организмнің барлық тіршілік әрекетін реттейтін жоғарғы дәрежелі жүйке орталықтары орналасады. Ми жабыны милық сүрзаттан және ақзаттан тұрады. Сүрзат ми жабынының сыртында орналасып, үлкен ми қыртысын, ал ақзат оның ішкі жағында орын теуіп, өткізгіш жолдарды түзеді

Ми қыртысы сыртынан ішіне қарай алты қабаттан:

• молекулалы
• сыртқы дәнше
• пирами- далы
• ішкі дәнше
• ганглионды
• полиморфты нейроциггер қабаттарынан тұрады.

Ми қыртысының ақзаты миелинді жүйке талшықтарынан және олардың аралықтарындағы нейроглиядан құралған. Олар қызметі әр түрлі өткізгіш жолдарды (ассоциативтік, комиссуральды) түзеді. Жолақты денеде жоғарғы қыртысасты орта- лықтар орналасқан, бүйірлік ми қарыншалары қуыстарында ми сүйығы болады. Соңғы мидын иіс миы бөлігіне мүрын қуысынан иіс жүйкесі енеді

Соңғы ми үлестері:

• Маңдай үлесі – орталық мидың алдында жатқан бөлік;
• Самай үлесі - латеральді жүлгеден сыртқары жатады;
• Төбе үлесі – орталық жүлге мен төбе-шүйде жүлгеренінің арасында;
• Шүйде үлесі – төбе-шүйде жүлгенің артындағы бөлік
• Аралшық – латеральді жүлгенің тереңдігінде орналасады

Эмбриональді даму кезі

Соңғы мидығ тұрақты жүлгелері мен саңылаулары:

• Мидың бойлық саңылауы(fissura longitudinalis cerebri)
• Мидың көлденең саңылауы(fisuura transversa cerebri)
• Латеральді жүлге(sulcus lateralis)
• Орталық жүлге(sulcus centralis)
• Төбе-шүйде жүлгесі(sulcus patietooccipitalis)

Ми жарты шарының құрамы:

• Жамылғы (pallium)-сүр және ақ заттектен тұрады
• Иіс сезу миы (rhinencephalon)
• Негіздік ядролар( nucleus basales)

Соңғы мидың қуысы – бүйір қарыншалар, олар алдыңғы ми көпіршігінің бастапқы бөлімінің қалыңдығы.

Ми жарты шарының сыртқы құрылысы

Ми жартышарының жоғарғы латеральді бетінің жүлгелері мен қатпарлары

Маңдай үлесі (lobus frontalis)

• жүлгелері:
• Sulcus precentralis superior
• Sulcus precentralis inferior
• Sulcus frontalis superior
• Sulcus frontalis inferior

2. қатпарлары:

• Gyrus precentralis
• Gyrus frontalis inferior
• Gyrus frontalis medius
• Gyrus frontalis superior

Төбе үлесі ( lobus parietalis )

1.жүлгелері:

• Sulcus postcentralis
• Sulcus infraparietalis

2. қатпарлары:

• Gyrus postcentralis
• Lobus patietalis superior
• Lobus parietalis inferior

Шүйде үлесі ( lobus occipitalis)

1.Жүлгелері

• Sulci occipitales superiores
• Sulci occipitales lateralis

2.қатпарлары:

• gyri occipitales superiores
• gyri occipitales superiores

Самай үлесі (lobus temporalis)

1.жүлгелері:

• Sulcus temperolis superior
• Sulcus temperolis inferior

2.қатпарлары:

• Gyrus remporalis superior
• Gyrus temporalis medius
• Gyrus temporalis ingerior

Аралшық (insula)

1.жүлгелері:

• Sulcus circularis insulae
• Sulcus centralis insulae

2.қатпарлары:

• Gyrus longus insulae
• Gyri brevis insulae

ҚОРЫТЫНДЫ

жүктеу/скачать 2,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: