Тақырыбы: Педагогикалық әдеп және шеберлік Пәні

Педагогика ғасырлар бойы өзінің ең жақсы өкілдерінің аузын студенттерге деген сүйіспеншіліктің бастапқы этикалық нормасы деп атады. Бұл жағдайда оқушыға эмоционалды және құндылық қатынасы әртүрлі жолдармен көрінді. Дж. ж. Руссо, Л.Толстой, Р. Штайнер үшін оқушыға сабақ беру оларға жас ерекшеліктеріне сәйкес шығармашылық өрнектің максималды еркіндігін беруді білдіреді. И. Г. Песталоцци "балалар үшін ғана емес, балалармен бірге өмір сүріп, барлық қуаныштары мен қиыншылықтарын бөлісу"қағидасына адал болды. Педагогикадағы қатаң әдістерді жақтаушылар не айтса да, өзара түсінбестен мұғалімнің оқушымен рухани бірлігіне қол жеткізу мүмкін емес. Оқушыға адамгершілікпен қарау оның денсаулығын нығайтуды, оның толық физикалық және рухани дамуына жағдай жасауды білдіреді.

Этикалық қасиеттердің ауқымы кең және алуан түрлі. Зерттеулер көрсеткендей, аға мектеп оқушылары мен студенттер оқытушыларда әдептілікті, мейірімділікті, әділдікті, олардың проблемаларын түсінуді, әдептілікті, ізгілікті, талапшылдықты және т.б. бағалайды. Педагогикалық мамандықтың мәні-мұғалім өз жанын студенттерге салады. Жанды беру қиын, сонымен бірге қуанышты. Бұл психикалық және физикалық күштердің үлкен шығындарын талап ететіндіктен қиын, бірақ қуанышты, өйткені жауап ретінде мұғалім барлық шығындарды өтегеннен гөрі жас энергия ағынын алады. Көптеген адамдар шынайы мұғалімнің туылуы керек екенін, бұл үшін талант пен туғаннан сыйлық қажет екенін естіді. Бірақ мен кез-келген мұғалім, білім бергісі келетін, өз тәжірибесін жеткізгісі келетін мұғалім бас әріппен шебер бола алады деп санаймын. Бұл үшін Сіз үнемі өзіңізбен жұмыс істеуіңіз керек: өзіңізді рухани, ғылыми тұрғыдан байытып, шығармашылық әлеуетіңізді дамытып, жаңартыңыз. Педагогтық тактика. Ол мұғалімде оқушыға әсер теудің жағдайға қарай орағытуға болатын әр түрлі құралдарының мол қоры болуын ескереді. Онда бір сөз тіркесін сан құбылтып айтатын алуан түрлі дауыс ырғағы, күлімсіреу, әсерлі көзқарас, ым қимылдардың жинақталған шоғыры, тұрақты сөз нұсқаларының, мәтелдердің айтарлықтай қоры, сондай-ақ. Бірқатар артистік қимыл қозғалыстар және шешендік тәсілдер қоры болуы тиіс.

Мұғалімнің сырттай қолапайсыздық сияқты оқушыға әсер ету мүмкіндігін шектей түседі. Сан құбылатын дауыс ырғағы байлығының ішінен тек бажылдауды, ал бар сөздік құралдардан: “Қимылдама! Үніңді шығарма! Сөйлемей отыр!” деген сияқты мезі болған сөздер жиынтығын қолданатын, “техникалық” жағынан қаруланбаған мұғалімнің табысқа жетуі шамалы болады. Әсер етудің бірөңкей құралдарын ұзақ уақыт пайдалана беруге болмайтыны белгілі. Олар “тозады”. Егер ондай педагог ткатикасын өзгертпесе, ол өз оқушыларының көңілін таппайды, сыйластығына жетпейді, сүйіспеншілігіне ие болмайды. Бала жанын жараламау, ренжітпеу, әсер етудің әдепке жат құралдарын қолданбау үшін мұғалімнің қаншама алуан түрлі әдістерді меңгеруі қажет екенін елестетіп көруге болады.