Пастеризациялау. Пастеризациялау негізіне сұйықтықтарды 1000С – дан төмен темпер-атурада қыздыру жатады. Оның мақсаты – қайнатанда өзінің қоректік қас-иеттерін жоғалтатын сұйықтықтарды (сүт, сыра, шарап) спора түзбейтін бактерияларды жою. Пастеризациялау сұйықтықтарды 600С температурада 30 минут аралығында немесе 800С температурада 10 минут аралығында қыздыру арқылы жүреді.
Суық стерилизациялау. Қыздыруға төтеп бермейтін органикалық сұйықтарды стерильді тар споралы сүзгіштен өткізу арқылы бактериялардан арылтады. Бұл сүзгіштер микроорганизмдерді ұстап қалады. Оларды бактериалды сүзгіштер деп атайды.
Бактериалды сүзгіштердің нөмірлері әртүрлі болады. N1 сүзгіштің тесігінің (порасының) диаметрі 0,3 мкм, олар ең тиімдісі. N5 сүзгіштердің тесіктері ең үлкен, диаметрі 1,2 мкм болады.
Пайдаланар алдында мембранды сүзгіштерді қайнату арқылы стерил-ьдейді. Сүзгіштерді жылы дистилдендірілген суға салып, оны 2-3 рет ауыс-тыра отырып, 30 минут қайнатады.
Автоклавта бу қысымымен стерилизациялау. Қоректік орталарды және материалдарды стерилизациялаудың ең тиімдісі және көп қолданылатыны – оларды бу қысымында стерилизациялау. Бұны автоклавта жүргізеді.
Онда стерильденетін обьекттерді атмосфералық қысымнан жоғары қысымда таза қанаққан буда қыздырады. Қанық-қан бу суық обьектпен кездескенде, ол конденсацыяланып, суға айналады. Конденсациялау барысында жылудың көп мөлшері бөлінеді және стериль-денетін обьекттің температурсы тез жоғарылайды.
Қоректік орталардың толық стерильденуі 1200С темперутада 1 атм қы-сымда 20 минут аралығында қамтамасыз етіледі.
Автоклавпен жұмыс істеу ережелері. Автоклавта стерилизациялау жоғары қысыммен жүргізіледі, сондытан онымен жұмыс істегенде абай болу керек. Автоклавтың дұрыс жұмыс істейтіндігін бу қазандарын бвқылау ызметкерлері тексереді, олар келесі тексеру мерзімін белгілейді.
Өнеркәсіп автоклавтардң әртүрлі жүйелерін шығарады, біра олардың барлығының қондырғы принциптері бірдей болады, сондытан олармен жұмыс істеу ережелері біріңғай типті. Автоклавтың ішкі азанына (стерилиз-ациялау камерасы) стерилизацияланатын материалды салады.
Сулы-булы камерасына суды оның су өлшегіш түтіктегі деңгейі жоғарғы (максимальды) және төменгі (минимальды) белгі арасында тұратындай есеппен құю керек.
Автокла қапағын бұрандалармен корпусқа қарай бұрап тастайды. Бұрандаларды қосарлап крест тәрізді бұрайды. Егер брандаларды шеңбер бойымен айналдыра бұраса, қапағы айқас (перекос) болып жабылуы мүмкін. Крандарын ашып, қыздыру көздерін қосады.
Шығарушы краннан бу шыға бастағанда, кранды жауып, қазандағы ысымның бірте-бірте жоғарлауын монометрден баылайды.
Стерилизациялау уақытын есептеуді автоклавта керекті қысым орна-ған кезден бастап жүргізеді. Монометр көрсеткіші менсудың қайнау темпе-ратурасы арасындағы тәуелділік мынадай болады:
