Адамгершілік тәрбие



бет3/8
Дата14.10.2023
өлшемі45,29 Kb.
#185457
1   2   3   4   5   6   7   8
Байланысты:
Адамгершілік тәрбие

Адамгершілікке тәрбиелеу


Адамдар мен табиғатқа адамгершілік қараулары туралы балаларға қолайлы білімдердің мазмұндары анықталды. Мектепалды жастың әртүрлі кезеңдердегі балаларда бұндай өзара әрекеттердің қалыптасу әдістемесі анықталды. Әдістеменің негізінде адамгершілік тәрбие механизмі жатыр, бірақта механизм компонентерінің реттілігі балалардың жасына байланысты өзгереді.
Адамдар мен табиғатқа адамгершілік қатынасы жас шақтан қалыптаса бастайды. Әдістегі басты бағыт – балаға арналған махаббатты, мейірімді көрсету, жиі түрде мейірімді сөздерді қолдану, сипалау, адамдарға көрсеткен әр ақкөңілдікке (күлгеніне, ойыншығын бергеніне) баланы мадақтау, жанашарлықты, ықыласты білдіру тәсілдеріне үйрету (жылап жатқанды басынан сипау, алғыс айту, қоштасу, амандасу және т.б.).
Мектеп алды кіші жаста баланың әлеуметтік тәжірибесі көптеген бір-реттік жағымды әрекеттермен толғаны маңызды. Бала әлі жеке қорытынды жасауға қабілетті емес, бірақта үлкендердің бағалары арқылы аз-аздап қайсы жақсы және қайсы жаман екенің түсіне бастайды. Сонымен, кіші жастағы балаларда адамдар мен табиғатқа адамгершілік тәрбиенің жетекші әдістері боп ересектердің үлгілері мен бала жағымды тәртібке жаттығатын педагогикалық жағдайларды ұйымдастыру жатады. Аталған әдістердің әсері ересектер бағасы мен олардың мадақтарымен қүшейеді.
Мектеп алды кіші жастағы адамгершілік қатнастырды тәрбиелеу құралдары боп тәртіптің жағымды тәсілі және де фольклор шығармалары бар ересек адам болады.
Кіші мектеп алдылармен жұмыс түрі – жеке сабақ.
Адамдар мен табиғатқа адамгершілік қатынасты тәрбиелеудің келесі кезеңі – әдеттегідей ол 4-5 жаспен сәйкес кезең – балада адамгершілік құндылықтарды аз-аздап сезіну болады. Ол, балалық жаста жинаған жеке тәжірибесін оп-оңай қорытындылай алады. Ересектерге, сәбилерге, табиғатқа дұрыс қатынас көрсетудің сипаты мен тәсілдері туралы ойлар бекітіледі. Кіші топтағыдай, басты болып ересетермен бірлесе әрекрет жасау, ересектердің тәсінік берулері, тәртіп тәрбиесін ұйымдастыру қалады. Осы кезеңде, тәрбиеші басқа адаммен эмоциялық күйін көрсету тәсілдеріне балалардың көңілдерін аударады («Суреттегі балаларға қарашы, олардың қайсы көңілді, қайсы көңілсіз екенін айтшы. Қалай ойлайсың, ол неге уайымдап тұр? Қалай оны алдандыру керек?»).
Уайымдау, адамдарға адмгершілік қарым-қатынасты көрсету ретінде өзінің дамуында әртүрлі сатыларды өтеді: уайымдау-жан ашарлық («Оған жаман, мен оны аяймын»), уайымдау-өзің бекіту («Оған жаман, мен олай қаламаймын»), және ақырында, уайымдау-әрекет («Оған жаман, мен оған көмектескім келеді»).
Айналасына адамгершілік қарым-қатынасты қалыптастыру бойынша ең құнды жұмыс үшінші кезеңде өтеді, сондай-ақ мектеп алды үлкен жасқа ұқсайды. Осы жаста балалар өз қарым-қатынас тәжірибесін жалпылауды ғана емес, дегенмен кемшіліктерді байқап қалу себептерге түсініктері және оларға талдау қабілеттіліктері бар.
Тәрбиеші балалармен әдептік әңгемелерді ұйымдастырады. Әңгімелерді әр түрлерде өткізуге болады – жеке, 5-6 адамдық топпен немесе тұтастық. Әдептік әңгімелердің мазмұны болып топта балалардың арасындағы пайда болған қарымқатынастары, көркемдік шығармалардың өнегесі немесе бейнелеу құралы болу мүмкін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©www.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет